Hàng loạt khoản đầu tư lớn nhưng “đổ bể” của Vinaconex

Kiểm toán đã chỉ ra nhiều dự án Vinaconex đầu tư chậm tiến độ, dừng không thực hiện hoặc dự án dừng triển khai thời gian dài làm hiệu quả dự án không đạt được so với mục tiêu.

Đánh giá việc thực hiện trách nhiệm người đại diện vốn của Tổng công ty Đầu tư kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) tại Vinaconex (mã VCG) trong thời gian kiểm toán từ 3/7/2018 đến hết ngày 31/8/2018, Kiểm toán Nhà nước đã đề cập đến một số khoản đầu tư giá trị lớn nhưng chưa có hiệu quả tại Công ty mẹ Vinaconex như CTCP Xi măng Cẩm Phả, Công ty liên doanh TNHH Phát triển ĐTM An Khánh, Vinaconex ITC, Vinaconex 11... chủ yếu do chi phí lãi vay cao, chênh lệch tỷ giá phát sinh, suy thoái của thị trường bất động sản....

Tại Công ty mẹ Vinaconex có 6 đơn vị đang gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, có 7 đơn vị đã tạm ngừng hoạt động trong tổng số 43 danh mục đầu tư.

Cụ thể, 6 đơn vị gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh là Vinaconex ITC, Vinaconsult, Vinaconex 16, Vinaconex 11, Vinaconex 27, CTCP TT và TM Vinaconex. 7 đơn vị đã tạm dừng hoạt động, dự kiến giải thể là CTCP Siêu thị và xuất nhập khẩu TMVN, dự kiến phá sản là VC4, VC Đà Nẵng, Quyết Thắng, Xuân Mai Đà Nẵng, Vận tải, VIPACO.

Đối với việc trích lập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư tài chính, qua kiểm toán còn tồn tại việc trích lập không theo giá cổ phiếu tại ngày trích lập.

Về việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện vốn của SCIC tại các đơn vị, trong báo cáo Vinaconex người đại diện vốn của SCIC chưa báo cáo chi tiết một số nội dung như công nợ phải thu khó đòi, tình hình tài chính tại các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh không hiệu quả từ những năm trước đồng thời chưa thể hiện các giải pháp triệt để nhằm giải quyết dứt điểm các tồn tại này.

Liên quan đến tình hình đầu tư xây dựng cơ bản, báo cáo kiểm toán cũng cho biết, tại Vinaconex, các dự án đầu tư đều được người đại diện báo cáo xin ý kiến SCIC trước khi biểu quyết thông qua, các dự án được đầu tư đã góp phần vào sự phát triển của doanh nghiệp cũng như phân chia lợi nhuận về SCIC.

Tuy nhiên, mặt tồn tại là một số dự án chậm tiến độ, có dự án đã dừng không thực hiện hoặc dự án phải dừng triển khai trong một thời gian dài đã làm hiệu quả dự án không đạt được so với mục tiêu.

Cụ thể như dự án Khu nhà ở cán bộ công nhân viên Trạm nghiền xi măng Cẩm Phả - Vinaconex được phê duyệt đầu tư ngày 29/9/2006 với quy mô diện tích 5,5 ha. Tổng mức đầu tư là hơn 594,400 tỷ đồng, thời gian hoàn thành từ 2006-2010, các chỉ tiêu hiệu quả NPV=10,121 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn 5 năm. Dự án đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng từ 2012 với chi phí lũy kế là 17 tỷ đồng. Ngày 31/12/2013, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có văn bản thống nhất chủ trương thu hồi đất đã giao Vinaconex để lập dự án tái định cư, đến nay Vinaconex chưa thu hồi được khoản tiền đã đầu tư.

Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu công nghệ cao 2 – Khu công nghiệp Hòa Lạc – Vinaconex được phê duyệt ngày 23/6/2014 với tổng mức đầu tư 1.316 tỷ đồng. Mục tiêu đầu tư hạ tầng đường giao thông, cấp điện, cấp thoát nước, xử lý chất thải, thông tin liên lạc trên diện tích 277 ha, sau đó Vinaconex sẽ kinh doanh trên mặt bằng tạo nên.

Số liệu tổng chi phí đã đầu tư đến 31/12/2017 là 70,557 tỷ đồng. Tuy nhiên, tiến độ cho thuê không đạt được so với phương án tài chính ban đầu. Cụ thể, phương án tài chính ban đầu, từ năm 2014 đến năm 2017 sẽ cho thuê được 81,51ha, thực tế đến cuối năm 2017 dự án mới cho thuê được 27,7ha, đtạ 34% so với mục tiêu đề ra.

Đáng chú ý, báo cáo kiểm toán cũng đề cập đến dự án Khu đô thị mới Bắc An Khánh – Vinaconex. Theo đó, ngày 18/8/2006, Vinaconex ký hợp đồng liên danh với Công ty Posco Engineering And Constructin Co.ltd (Posco) thành lập Công ty TNHH Phát triển đô thị mới An Khánh (An Khánh JVC được Cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu ngày 8/12/2006, vốn điều lệ 680 tỷ đồng, Vinaconex góp 21.250.000 USD tương đương 50% vốn điều lệ) để thực hiện dự án Khu đô thị mới Bắc An Khánh với quy mô 264,4 ha, tổng vốn đầu tư 3.391 tỷ đồng, thời hạn hoạt động dự án 50 năm. Đến nay dự án vẫn đang trong quá trình thực hiện và còn 1 số tồn tại.

Cụ thể, tiến độ chậm so với kế hoạch ban đầu, hoàn thành giai đoạn 1 năm 2013 sau đó dự án dừng thực hiện từ cuối năm 2013 đến tháng 8/2016 do phải điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500, do thị trường bất động sản trầm lắng, do tỷ lệ góp vốn của Vinaconex và Posco trong An Khánh JVC là 50:50 dẫn tới mọi quyết định phải được thống nhất của cả 2 bên.

Số lỗ lũy kế đến 30/6/2018 của An Khánh JVC là 965,43 tỷ đồng. Theo báo cáo của đơn vị, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến công ty kinh doanh thua lỗ do tồn kho lớn (tồn 240 chung cư từ 2013). Ngoài ra, việc dự án phải dừng thực hiện trong 4 năm trong khi vẫn phát sinh chi phí lãi vay hơn 450 tỷ đồng và chênh lệch tỷ giá hơn 728 tỷ đồng.

Dự án Tòa chung cư 2B Vinata Tower –Vinaconex được phê duyệt ngày 12/12/2016 với tổng mức đầu tư 618 tỷ đồng, mục tiêu đưa vào sử dụng tháng 6/2018 nhưng đến thời điểm kiểm toán dự án chưa hoàn thành, bàn giao như mục tiêu đề ra.

Theo phương án tài chính, toàn bộ 216 căn hộ sẽ bán hết trong tháng 7/2017 thực tế đến thời điểm 31/12/2017 dự án mới bán được 80 căn hộ (chiếm 37%). Dù chi trả chi phí bán hàng nhưng đến thời điểm kiểm toán vẫn còn tồn khoảng 80 căn hộ. 

Dự án Tổ hợp trung tâm thương mại và trưng bày sản phẩm và văn phòng cho thuê và căn hộ ở số 25 Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội – Vinaconex được phê duyệt ngày 14/4/2017. Qua kiểm toán cho thấy dự án thực hiện chậm so với mục tiêu đề ra...

Ngày 22/11 vừa qua, SCIC đã thu về gần 7.400 tỷ đồng trong phiên đấu giá bán cổ phần VCG của Vinaconex với 28.900 đồng/cổ phần, cao hơn 10.400 đồng so với thị giá cổ phiếu. Công ty TNHH An Quý Hưng là đơn vị đã chi số tiền vừa nêu để sở hữu 57,71% cổ phần từ SCIC.