Bong bóng giá nhà tại Trung Quốc có dấu hiệu lan rộng

Bắc Kinh và Thượng Hải đã từng nổi tiếng vì bong bóng giá nhà, với mức tăng giá 2 con số trong năm 2016, khiến giới chức Trung Quốc buộc phải có các quy định kiểm soát. Tuy nhiên, các yếu tố rủi ro có thể tạo nên cơn địa chấn trên thị trường bất động sản Đại lục đã bắt đầu xuất hiện tại nhiều thành phố lớn khác.

Các chuyên gia kinh tế đã có cái nhìn cận cảnh vào số liệu kinh tế của 10 thành phố lớn của Trung Quốc, bao gồm tăng trưởng dân số, gia tăng thu nhập và khoản cách giữa giá nhà với mức lương, để từ đó nhận ra những tín hiệu khác nhau của tình trạng thổi phồng giá, bong bóng bất động sản. 10 thành phố đó là Bắc Kinh, Thiên Tân, Tây An, Trịnh Châu, Thượng Hải, Thành Đô, Ôn Châu, Quảng Châu, Thẩm Quyến và Hải Khẩu.

Về cơ bản, Thượng Hải và Bắc Kinh đang là 2 thị trường nhà đất có nhiều yếu tố bất ổn nhất, khi đối mặt với tốc độ tăng trưởng dân số thấp hơn, đà tăng không đáng kể của tiền lương và giá nhà leo thang. Với những biểu hiện này, dễ hiểu khi cả 2 đều bị kiểm soát chặt chẽ về quyền sở hữu bất động sản và các khoản tín dụng dành cho lĩnh vực này.

Chưa kể, cả Thượng Hải và Bắc Kinh, với dân số mỗi thành phố hơn 20 triệu người, đều đang lên kế hoạch hạn chế dân số, cải thiện môi trường đô thị, giải quyết tình trạng ùn tắc và ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, một số thành phố nhỏ hơn cũng đang phải đối mặt với những rủi ro cơ bản. Hải Khẩu, thủ phủ của đảo Hải Nam, được mệnh danh là Honolulu của Trung Quốc, đang chứng kiến tình trạng tăng trưởng dân số giảm và tiền lương đi lên khó nhọc. Trong khi đó, nguồn tiền đổ vào bất động sản nơi đây lại rất dồi dào, khiến giá nhà tăng chóng mặt.

Zhao Yang, nhà kinh tế trưởng Đại lục của Nomura Holdings Inc cho biết, các thành phố nhỏ có dòng dân nhập cư thấp hơn, tăng trưởng thu nhập chậm nhưng giá nhà lại tăng mạnh. Điều này dễ dẫn tới những rủi ro khiến bóng bóng bất động sản vỡ tung.

Điểm đáng chú là mặc dù 10 thành phố kể trên đều có lượng tín dụng dành cho bất động sản tăng mạnh, bao gồm cả các khoản cho vay mua nhà và dòng vốn dành cho các nhà phát triển bất động sản, nhưng các khoản vay bất động sản tại Hải Khẩu đã tăng hơn 100% trong năm 2016.


Hiện tại, các khoản nợ bất động sản chiếm phần lớn trong các khoản nợ hộ gia đình tại Trung Quốc, làm hạn chế khả năng tiêu dùng của người dân trong bối cảnh tăng trưởng tiền lương trì trệ, theo nghiên cứu gần đây của Gene Ma, nhà kinh tế trưởng Đại lục tại Viện Tài chính quốc tế ở Washington.

Nhìn chung, số liệu về các khoản nợ này là một tín hiệu cảnh báo nguy hiểm. Nếu các nhà phát triển bất động sản và hộ gia đình tại Trung Quốc tiếp tục lạm dụng các đòn bẩy tài chính, một khi giá nhà giảm, ảnh hưởng của nó sẽ không chỉ giới hạn tại thị trường bất động sản, mà còn tác động tiêu cực tới mọi thị trường khác.

“Tỷ lệ đòn bẩy cao sẽ thổi phồng các tổn thất cho nền kinh tế nếu bong bóng bất động sản vỡ. Làn sóng tiêu cực này sẽ lan tới toàn bộ hệ thống tài chính và thiệt hại là rất lớn”, Fielding Chen, nhà kinh tế học tại Bloomberg Intelligence cho biết. Bên cạnh đó, theo nghiên cứu từ Ping An Securites, nếu giá nhà bắt đầu lao dốc, khoảng 40% các ngân hàng tại Trung Quốc sẽ bị tổn thương nặng.

Trong bối cảnh này, giới chức Trung Quốc tỏ ra rất thận trọng. Trong đó, mới đây nhất, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã yêu cầu các ngân hàng thương mại tại Quảng Châu kiềm chế hoạt động cho vay liên quan tới thị trường nhà ở. Trong khi chính quyền các thành phố lớn đều có chính sách riêng giới hạn mức cho vay, thời gian sở hữu bất động sản trước khi bán lại…