Chỉ thu hồi đất khi có chủ trương của Quốc hội, Thủ tướng

Chính phủ vừa có báo cáo tổng hợp kết quả lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) gửi Quốc hội. Điểm đáng chú ý là có nhiều đề xuất, kiến nghị đã được tiếp thu.

Cụ thể, về ý kiến đề nghị quy định rõ trường hợp nào thì Nhà nước thu hồi đất, trường hợp nào thì các nhà đầu tư được thỏa thuận với người sử dụng đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội và các trường hợp sử dụng đất an ninh, quốc phòng trong tình trạng khẩn cấp, cơ quan soạn thảo đề nghị chỉnh lý vào dự thảo luật.

Theo đó, Nhà nước chỉ thu hồi đất đối với các dự án phát triển kinh tế, xã hội quan trọng nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương hoặc các dự án phát triển kinh tế, xã hội quan trọng của địa phương được HĐND cấp tỉnh thông qua.

Đối với các dự án phát triển kinh tế, xã hội không thuộc diện Nhà nước thu hồi đất mà đã có trong quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện đã được phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của người sử dụng đất để có đất thực hiện dự án.

Về ý kiến đề nghị quy định rõ trường hợp nào được bồi thường bằng đất ở, nhà ở hoặc bồi thường bằng tiền khi Nhà nước thu hồi đất ở; khi Nhà nước thu hồi đất ở thì phải bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở mà không cần điều kiện “phải di chuyển chỗ ở”, cơ quan soạn thảo đề nghị tiếp thu, chỉnh sửa vào dự thảo luật theo hướng: trường hợp không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc bồi thường bằng tiền theo đề nghị của người có đất thu hồi; trường hợp còn đất ở, nhà ở trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng tiền, đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở.

Về ý kiến đề nghị ngoài việc bồi thường bằng tiền cần xem xét vấn đề sinh kế của người dân khi Nhà nước thu hồi đất tại khu vực đô thị, cơ quan soạn thảo đề nghị bổ sung vào dự thảo luật (khoản 2 điều 83) theo hướng quy định cụ thể về việc hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm cho trường hợp bị thu hồi đất trong khu vực đô thị mà có ảnh hưởng đến sinh kế của người có đất thu hồi theo hướng đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ có đăng ký kinh doanh hoặc không có đăng ký kinh doanh nhưng nguồn thu nhập chính là từ hoạt động kinh doanh này, khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở thì được vay vốn tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất kinh doanh; trường hợp người có đất thu hồi còn trong độ tuổi lao động thì được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm.

Về đề nghị khắc phục bất cập trong việc chậm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cơ quan soạn thảo đề nghị tiếp thu vào dự thảo luật theo hướng: ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đồng thời với quyết định thu hồi đất.