Người nước ngoài mua, sở hữu nhà tại Việt Nam: Thêm cầu cho BĐS cao cấp

 Bộ Xây dựng vừa đề xuất Chính phủ cho phép mở rộng đối tượng, điều kiện cho người nước ngoài, Việt kiều mua và sở hữu nhà tại Việt Nam (VN). Nếu được thông qua, phân khúc bất động sản (BĐS) cao cấp hứa hẹn sẽ thu hút các nhà đầu tư.

Thị trường căn hộ cao cấp ảm đạm, DN đua nhau giảm giá hoặc chuyển hướng đầu tư vào phân khúc giá thấp. Quý II- 2013, Savills VN ghi nhận, tổng nguồn cung căn hộ trên thị trường sơ cấp đạt 11.700 căn, tăng 7% so với quý trước, giá chào bán dao động từ 10 triệu đến 94 triệu đồng/m2. Thanh  khoản thị trường biệt thự/liền kề vẫn thấp, giá chào bình quân toàn thị trường giảm -2% ở hạng mục biệt thự và -5% ở hạng mục liền kề so với quý trước.

Tại TP.Hồ Chí Minh, để giải quyết hàng tồn kho, nhiều chủ đầu tư tiếp tục chịu áp lực giảm giá bán từ 5 đến10% so với quý trước ở tất cả các phân khúc. Thị trường căn hộ chứng kiến lượng giao dịch thấp trong 2 quý đầu năm 2013. Giá bán trung bình cho các dự án đang được chào bán tại quý I-2013 là khoảng 44,9 triệu đồng/m² cho phân khúc cao cấp và 27,9 triệu đồng/m² cho phân khúc trung cấp.

Việc giảm giá bán trên thị trường sơ cấp và áp lực từ tài sản phát mại từ các ngân hàng đã ảnh hưởng đáng kể lên giá bán trên thị trường thứ cấp. Các nhà đầu tư thứ cấp sẽ tiếp tục đứng trước áp lực phải giảm giá hơn nữa.

TS Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam nhận định: Thị trường khá trầm lắng, tồn kho nhiều, chỉ một số dự án có vị trí tốt, hạ tầng sẵn sàng đón người vào là bán được, còn những dự án xa trung tâm thì rất khó bán. Để cải thiện tình hình bán hàng, các chủ đầu tư đưa ra khá nhiều chương trình khuyến mãi. Nhưng trái với kỳ vọng của các nhà đầu tư, người mua vẫn tiếp tục động thái chờ đợi, ảnh hưởng đến tính thanh khoản của thị trường.

Nhằm thay đổi tình trạng này, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 48/NQ-CP ngày 4-4-2013, yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương đề xuất phương án sửa đổi chính sách theo hướng mở rộng đối tượng và điều kiện mua, sở hữu nhà ở đối với người VN định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài tại VN.

Một động thái nữa từ UBND Hà Nội hứa hẹn khởi sắc cho phân khúc cao cấp. Theo đó, từ ngày 4-5-2013, người nước ngoài đáp ứng đầy đủ các điều kiện sẽ được trao sổ đỏ hay chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở, tài sản gắn liền với đất được phép sử dụng với thời hạn dài hơn mức giới hạn thí điểm cũ chỉ là 5 năm.

Trước đó, Quốc hội lần đầu tiên chính thức cho phép người VN ở nước ngoài và người nước ngoài được mua nhà tại VN, với việc ban hành Nghị quyết 19/2008/QH12. Ngay sau đó, Chính phủ cũng đã có Nghị định số 51/2009/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện. Thời điểm đó, chủ trương này được kỳ vọng tạo ra bước ngoặt đáng kể, chặn đà tụt dốc của thị trường BĐS.

Tuy nhiên, sau gần 5 năm thực hiện Nghị quyết, tính đến ngày 1-2-2013 cả nước có 427 trường hợp người VN định cư ở nước ngoài, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà tại Việt Nam, theo Cục Đăng ký và thống kê - Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường). Một con số khiêm tốn so với hơn 80 nghìn người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại VN.

Việt Nam hiện có hơn 4 triệu Kiều bào đang sống ở nước ngoài. Năm 2012, Ngân hàng Nhà nước ước tính, lượng kiều hối đổ về Việt Nam khoảng 10 tỷ USD, trong đó hơn 20% đổ vào lĩnh vực BĐS. Nhu cầu Việt kiều về nước mua nhà rất lớn. Việc mở các điều kiện sẽ giúp người nước ngoài mua được nhà tại VN, tạo thêm sức mua cho thị trường BĐS cao cấp. Ông Trần Như Trung - Phó Giám đốc Savills Hà Nội, cho rằng: “Việc mời thêm nguồn cầu là giải pháp nên khuyến khích. Điều này sẽ tác động tích cực đến thị trường bất động sản năm 2013”.

Lần sửa đổi này, Bộ xây dựng mở rộng đối tượng người nước ngoài có thể mua nhà tại VN. Cụ thể, về tổ chức, cho phép các quỹ đầu tư nước ngoài, ngân hàng nước ngoài, các chi nhánh, văn phòng đại diện của DN nước ngoài đang hoạt động tại VN, trừ các tổ chức ngoại giao, các tổ chức phi chính phủ. Về cá nhân, đề nghị cho phép tất cả đối tượng được cấp visa vào Việt Nam từ ba tháng trở lên được mua và sở hữu nhà ở tại VN, trừ những người đang làm việc ở các cơ quan ngoại giao, các tổ chức phi chính phủ. Bộ Xây dựng cũng đề nghị bổ sung một số quyền của chủ sở hữu, nhấn mạnh việc cho phép cá nhân nước ngoài được tự mình hoặc hợp tác với chủ đầu tư (bên bán nhà ở) cho thuê, khai thác, sử dụng nhà ở đã mua.