Gỡ khó thủ tục vay mua nhà ở xã hội

Gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng được xem là cơ hội lớn cho người thu nhập thấp vay mua nhà ở xã hội (NƠXH). Tuy nhiên, nhiều người có nhu cầu thực sự đang tỏ ra chán nản bởi không dễ vượt qua các thủ tục, nhất là thủ tục xác nhận hiện trạng nhà.

Theo quy định, UBND các phường phải có trách nhiệm xác nhận thực trạng nhà ở cho người vay mua nhà. Việc xác nhận nhà ở, diện tích mà hộ gia đình đó đang ở được tính đến thời điểm hiện tại, tại địa bàn cư trú chứ không tính đến việc có nhà đất nơi khác hay không? (Người mua nhà phải chịu trách nhiệm về thông tin mà mình đã khai). Quy định cũng nêu rõ đối tượng được mua NƠXH là phải có hộ khẩu thường trú. Trong trường hợp không có hộ khẩu thường trú thì người mua phải có hộ khẩu tạm trú, kèm theo điều kiện là đã đóng bảo hiểm xã hội từ 12 tháng trở lên tại địa bàn.

Tuy nhiên, vì một số lý do khác nhau mà nhiều UBND phường từ chối xác nhận cho người mua nhà. Đây là vướng mắc nhất hiện nay mà người mua NƠXH gặp phải. Anh Bùi Văn Long (Hà Nội) cho biết: “Khi chúng tôi đến UBND phường làm thủ tục xác nhận hiện trạng nhà và đất ở, UBND phường đã từ chối với lý do chưa nắm rõ chính sách”. Còn theo lý giải của một cán bộ UBND P.Ngọc Thụy, Gia Lâm (Hà Nội) thì phường không thể biết được người đi xin xác nhận có khó khăn về nhà ở hay không, hoặc đã có nhà, đất ở nơi khác chưa, nên cũng không dám xác nhận. Không chỉ với những người đăng ký hộ khẩu ở nơi này, nhưng lại sinh sống ở nơi khác mà ngay cả những người sinh sống tại địa bàn phường cũng gặp phải trở ngại này.

Khó khăn về phía chính quyền địa phương thì như vậy, còn với “cửa ải” ngân hàng, người mua cũng không dễ dàng vượt qua. Theo Thông tư của Bộ Xây dựng, các hộ gia đình, cá nhân khi vay vốn để thuê, mua nhà ở thương mại có diện tích dưới 70m2, giá bán dưới 15 triệu đ/m2 không phải xác nhận là đối tượng thu nhập thấp. Tuy nhiên, có ngân hàng vẫn yêu cầu hộ gia đình cá nhân khi vay vốn để thuê, mua NƠXH có diện tích dưới 70m2 phải có xác nhận là đối tượng thu nhập thấp. Ngoài ra, các ngân hàng khi cho vay phải đảm bảo khả năng thu hồi nợ từ phía khách hàng, kể cả các DN và cá nhân. Do đó, người thu nhập thấp nếu không chứng minh được khả năng trả nợ thì cũng khó tiếp cận được với gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng… Minh chứng cho điều này, ông Nguyễn Ngọc Thành - Chủ tịch Hiệp hội BĐS Hải Phòng chia sẻ: “Chúng tôi đã gặp gỡ với cả 5 ngân hàng tham gia giải ngân vào gói tín dụng này và thấy vẫn còn nhiều vướng mắc. Có ngân hàng còn yêu cầu chủ đầu tư thế chấp toàn bộ sổ đỏ, trong khi hầu như các dự án NƠXH chưa có sổ đỏ…”.

Trong khi đó, các phòng công chứng thì lại từ chối chứng thực cho hoạt động mua bán tay ba như thế này. Lý do theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng, giấy tờ liên quan đến dự án đã được chủ đầu tư thế chấp với ngân hàng để vay tiền nên người mua không thể thế chấp căn hộ một lần nữa. Không có chuyện một căn hộ được thế chấp hai lần.

Trước thực tế trên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, xác nhận hiện trạng nhà là trách nhiệm của chính quyền cấp cơ sở. Để đốc thúc việc này, mới đây, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo UBND các phường thực hiện việc việc xác nhận cho các hộ gia đình có nhu cầu. “ Sắp tới, chúng tôi sẽ tổ chức việc tiếp xúc trực tiếp giữa đại diện cơ quan Bộ ban ngành Trung ương đóng trên địa bàn Hà Nội với các chủ đầu tư dự án NƠXH để có thể tổ chức đăng kí mua theo đơn vị, cũng là giải quyết phần nào những khó khăn, khúc mắc cho người mua nhà. Trên thực tế, Bộ Xây dựng đã giới thiệu dự án NƠXH với Bộ Tư pháp trong tháng 8 và đã giải quyết được trên 20 hồ sơ vay”, Thứ trưởng Nam cho biết!