“Bịt” đường kiện vì lỡ đấu giá sai?

Hàng ngàn mét vuông đất được mua bán ngay tình, không trái pháp luật nhưng đã bị đem ra đấu giá thiếu minh bạch khiến người dân lao đao theo kiện.

Tước quyền khiếu nại

Đầu năm 2012, ông Phan Hồng Trung có đề nghị chính quyền ngừng đấu giá khu đất 4000m2 (tại 171 A Lê Trọng Tấn) ông mua của Xí nghiệp (XN) Thủy nông và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định cho gia đình.

UBND quận Tân Phú đã căn cứ vào Quyết định số 2092/QĐ-UB-XKT của UBND thành phố Hồ Chí Minh ban hành từ năm 1994 để từ chối cấp sổ đỏ. Đề nghị ngừng tiến hành đấu giá cũng không được chấp nhận vì “không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND quận Tân Phú do ngày 14/12/2011, UBND thành phố có Văn bản 6381/UBND-ĐTMT thống nhất chủ trương thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất khu đất nói trên”.

Trả lời nói trên đã gây thiệt hại quyền lợi cho gia đình ông Trung. Bởi vì, Quyết định số 2092 được viện dẫn nêu trên là văn bản giải quyết khiếu nại của gia tộc họ Nguyễn - chủ cũ lô đất (sẽ nêu rõ ở phần sau - TG) đòi lại lô đất chứ không phải là giải quyết khiếu nại của ông Trung. UBND quận Tân Phú căn cứ vào một nội dung trong Quyết định này (là giải quyết khiếu nại cuối cùng của UBND thành phố) để từ chối giải quyết khiếu nại của ông Trung tức là tước đi quyền khiếu nại của công dân, vi phạmLuật Khiếu nại.
Mặt khác, theo quy định của Luật  Đất đai thì việc giao đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được tiến hành sau khi có quyết định thu hồi đất. Vậy trước khi bán đấu giá lô đất, chính quyền có quyết định thu hồi nào không? Theo tìm hiểu của chúng tôi, cơ quan chức năng chưa có quyết định thu hồi đất cũng như chưa có quyết định thu hồi số tiền do XN Thủy nông sang nhượng sai sung vào công quỹ dù có kết luận đơn vị này sang nhượng sai. Hiện tại, ông Trung vẫn đang tiếp tục quản lý và sử dụng mảnh đất này.

Mua bán ngay tình, đúng pháp luật

Toàn bộ đất mà ông Trung đòi cấp sổ đỏ là đất Công ty (Cty) Trường An (do ông Trung làm Giám đốc) nhận chuyển nhượng của XN Thủy nông. Năm 1986, hai họ tộc Nguyễn và Thái sang nhượng cho XN Thủy nông. Điều này đã được xác nhận tại Bản án phúc thẩm số 84/2013/HCPT ngày 25/3/2013 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại TP.HCM. XN Thủy nông đã dùng vốn của mình mua lô đất nói trên để mở rộng sản xuất.

Năm 1992, XN không có nhu cầu sử dụng hết số diện tích đó nên đã sang nhượng bớt một phần cho Cty Trường An  với số tiền là một tỷ đồng để có kinh phí nâng cấp cơ sở hạ tầng của XN. Cty Trường An đã trả XN Thủy nông 300 triệu đồng, số còn lại sẽ trả nốt sau khi hoàn tất thủ tục chuyển quyền sử dụng đất.

Như vậy, đất do XN Thủy nông sang nhượng cho Cty Trường An không phải là đất Nhà nước giao cho nên việc sang nhượng đó không trái với quy định tại Điều 30 Luật Đất đai năm 1993 và Điểm 3 Điều 3 Nghị định 17/1999/NĐ-CP ngày 29/3/1999 của Chính phủ. Các quy định này nêu rõ: Đối với tổ chức kinh tế đã nhận chuyển nhượng sử dụng đất hợp pháp từ người khác hoặc đã được nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất mà tiền đó không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước thì được thực hiện các quyền như: chuyển nhượng, chuyển đổi, góp vốn, cho thuê đất.

Về thủ tục chuyển nhượng, hai bên có Hợp đồng sang nhượng ký ngày 8/9/1992; XN Thủy nông có giấy nhượng quyền sử dụng đất và ông Trung có đơn xin sử dụng đất. Tất cả những văn bản này đều có xác nhận chấp thuận của UBND phường 16 và UBND quận Tân Bình. Tại Thông báo số181/UB-TB ngày 28/5/1993 của UBND quận Tân Bình có nội dung đồng ý việc chuyển nhượng: “Cho phép Cty Xây dựng - Thương mại Trường An được tiếp tục làm thủ tục xin sử dụng diện tích 4000m2 đất để đưa vào sản xuất và thực hiện nghĩa vụ theo quy định”.

Sở Công nghiệp TP cũng có Quyết định số 54/CN8 ngày 29/3/1993 chấp thuận cho Cty Xây dựng -  Thương mại Trường An được mở xưởng may công nghiệp tại lô đất nhận chuyển nhượng nói trên. Thực hiện các văn bản trên, Cty đã đặt 80 máy may công nghiệp hoạt động tại khu nhà kho 400m2  và xây dựng nhiều công trình khác trên khu đất này, đồng thời thực hiện nghĩa vụ nộp thuế nhà đất hàng năm.

Sau khi nhận chuyển nhượng và đầu tư xây dựng trên đất, Cty Trường An đã làm hồ sơ xin cấp quyền sử dụng  đất nộp cho UBND quận Tân Bình và Ban Quản lý ruộng đất thành phố để làm thủ tục cấp quyền sử dụng đất (Biên nhận hồ sơ số 584 ngày 29/10/1992 và những văn bản sao chụp từ hồ sơ lưu trữ tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP.HCM).

Thế nhưng, bất ngờ xảy ra là khi thấy XN Thủy nông sang nhượng cho Cty Trường An, gia tộc họ Nguyễn đã khiếu nại đòi lại lô đất có nguồn gốc của mình, vì thế các thủ tục còn lại của việc chuyển quyền sử dụng đất cho Cty Trường An phải tạm dừng. Khi giải quyết xong tranh chấp, cơ quan chức năng trả lời không giải quyết cho họ Nguyễn vì đã nhận tiền đầy đủ. Trong thời gian này ông Trung đang bị  bắt giam do vi phạm ở một  vụ việc khác. Đến nay, khi được trả tự do, ông Trung mới tiếp tục đề nghị UBND quận Tân Phú xét cấp quyền sử dụng lô đất trên cho ông.

Với những chứng cứ trên cho thấy việc nhận chuyển nhượng đất của ông Trung không vi phạm pháp luật. Việc lấy đất của ông Trung đem ra đấu giá rõ ràng là chưa minh bạch. UBND TP.Hồ Chí Minh và UBND quận Tân Phú cần xem lại toàn bộ vụ việc này, đảm bảo quyền lợi cho ông Trung chứ không phải “truất” quyền khiếu kiện trái quy định như vậy.