"Trung tâm hành chính không nên đặt nơi sơn cùng thủy tận"

"Lập luận rằng, chuyển cơ quan hành chính lên Ba Vì cũng vẫn trong ranh giới thủ đô là không ổn. Không ai đưa Chính phủ lên chỗ sơn cùng thủy tận, trừ trường hợp chiến tranh", đại biểu Nguyễn Minh Thuyết phát biểu tại Quốc hội sáng 15/6.

Trước khi Quốc hội thảo luận về đồ án quy hoạch chung xây dựng thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Hồng Quân đã dành 30 phút để làm rõ một số vấn đề, trong đó có việc xây dựng trung tâm hành chính quốc gia ở Ba Vì.

Dẫn nghị quyết 15 của Bộ Chính trị và Pháp lệnh thủ đô khẳng định Hà Nội là trái tim của cả nước, đầu não chính trị - hành chính quốc gia..., Bộ trưởng Quân cho rằng phải hiểu toàn bộ thủ đô Hà Nội (theo ranh giới hành chính) là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia của cả nước. Do vậy không có khái niệm trung tâm hành chính quốc gia cho một địa điểm hoặc một khu vực nào đó trong thủ đô và càng không thể có chuyện "dời đô" như một số băn khoăn.

Bộ trưởng khẳng định chắc chắn và mãi mãi Ba Đình sẽ là trung tâm chính trị của đất nước. Tuy nhiên, tại khu vực Ba Đình không có điều kiện để tập trung tất cả trụ sở cơ quan đầu não của bộ máy hành chính quốc gia mà phải bố trí phân tán ở nhiều khu vực trong Hà Nội. Một số bộ ngành đang xây trụ sở tại Mễ Trì - Mỹ Đình. Chính phủ chỉ đạo tiếp tục quy hoạch chọn địa điểm để đưa một số bộ, ngành nữa ra ngoài khu vực nội đô.

Ông Quân cho biết, liên danh tư vấn đã đề xuất nhiều vị trí, xem xét ở nhiều góc độ, tiêu chí như: phù hợp về quy hoạch không gian, hạ tầng, môi trường sinh thái, điều kiện tự nhiên, đất đai... thì Ba Vì hoàn toàn đáp ứng để quy hoạch là nơi làm việc của các cơ quan hành chính trong tương lai. Ba Vì trong ý tưởng quy hoạch lần này chỉ là nơi dự trữ xây dựng một số cơ quan của Chính phủ theo tầm nhìn đến năm 2050. Trụ sở các bộ ngành ở Mỹ Đình không nhất thiết sau này cũng phải chuyển đi nếu không có nhu cầu.

"Việc dành quỹ đất dự trữ là cần thiết, tương tự như việc quy hoạch dành đất cho các công trình công cộng, y tế, giáo dục, thương mại, dịch vụ... phải được nêu trong quy hoạch dài hạn. Đây là đề xuất về tầm nhìn, cần phải có trong một đồ án quy hoạch chung", Bộ trưởng kết luận.

Hoan nghênh giải trình của Chính phủ, tuy nhiên đại biểu Vũ Hồng Anh vẫn cho rằng chọn Ba Vì để xây trung tâm hành chính quốc gia là không thuyết phục và thiếu cơ sở khoa học. Trong các văn bản pháp luật không có sự phân biệt trung tâm chính trị và hành chính. Từ thời Lý Công Uẩn dời đô về Thăng Long đến nay cũng đều chỉ có một trung tâm đầu não.

"Việc dời trung tâm hành chính lên Ba Vì, cách xa trung tâm chính trị sẽ làm tăng chi phí trong quản lý điều hành. Mặt khác, Chính phủ đang xây dựng trụ sở bộ ngành ở Mỹ Đình, việc di dời có gây lãng phí? Đề xuất này có tính đến mong muốn của con cháu ta?", ông Hồng Anh đặt vấn đề.

Tiếp cận ở một góc độ khác, nữ đại biểu Rcom Sa Duyên đánh giá Ba Vì có hệ sinh thái phong phú và đa dạng sinh học, được mệnh danh là lá phổi xanh của thủ đô, góp phần đưa nước ta đứng thứ 16 trên thế giới về hệ đa dạng sinh học. "Việc đặt trung tâm hành chính ở Ba Vì sẽ gây tác động xấu, làm thay đổi hệ sinh thái đa dạng sinh học, về lâu dài phá vỡ cấu trúc tự nhiên này. Trong khi Việt Nam đang đứng thứ tư thế giới về suy giảm sinh học", bà Duyên nói.

Rất thẳng thắn, đại biểu Nguyễn Minh Thuyết lên tiếng: "Bộ trưởng nói chuyển lên Ba Vì cũng là trong phạm vi Hà Nội. Lập luận thế là không được, vì ngay trong nhà mình, dời bàn thờ đi một mét đã là chuyện đại sự. Bảo rằng chuyển cơ quan hành chính lên đấy vẫn trong ranh giới thủ đô thì tôi cho rằng không ổn. Về mặt phong thủy, không ai đưa Chính phủ nên chỗ sơn cùng thuỷ tận như vậy, trừ trong trường hợp chiến tranh thôi và dựa lưng vào núi như thế thì không có hậu". Ông Thuyết nói vậy bởi Ba Vì nằm kẹp giữa hai dãy núi Tam Đảo và Tản Viên, bị bao vây bởi sông Hồng và hai dãy núi nên vùng đất này khá biệt lập.

Đại biểu Lê Quốc Dung phân tích: "Hành chính phải gần và gắn liền với dân. Nếu trung tâm hành chính dựa vào núi bền vững thì ông cha ta đã làm lâu rồi. Bền vững nhất là phải dựa vào dân. Xưa kia dân phải phát triển mạnh thì Lý Công Uẩn mới chuyển về Thăng Long". Ông Dung cũng có chung lo ngại với bà Sa Duyên rằng xây dựng trung tâm hành chính ở Ba Vì sẽ phá hủy rất nhanh vùng sinh thái này.

Cho rằng việc các bộ ngành nằm rải rác ở nhiều nơi như hiện nay chỉ là giải pháp tình thế, song cũng không đồng ý xây dựng tập trung một nơi ở Ba Vì, đại biểu Nguyễn Đăng Vang đề xuất xây trung tâm hành chính quốc gia ở tây hồ Tây, được giới hạn bởi đường Phạm Văn Đồng, Hoàng Quốc Việt và hồ Tây.

"Nơi này gần sân bay, đất còn rộng, nhà cửa ít và lụp xụp, nếu có giải tỏa sẽ không tốn kém tiền bồi thường, rất thích hợp để xây tượng đài, trung tâm hành chính", ông Vang nói.

Trục Thăng Long nối đường Hoàng Quốc Việt với chân núi Ba Vì cũng gây nhiều tranh cãi. Đại biểu Hoàng Văn Toàn và Nguyễn Văn Hợp đánh giá trục này rất cần thiết và đó là ý tưởng táo bạo. Chính phủ đã có kế hoạch đưa các cơ sở chữa bệnh, trường ĐH, cơ sở kinh tế ra đô thị vệ tinh. Khi đó trục Thăng Long sẽ có nhiệm vụ kết nối khu trung tâm với khu đô thị mới hiện đại. "Đây vừa là trục giao thông, vừa là công trình văn hoá, tạo điểm nhấn cho thủ đô Hà Nội", ông Toàn nhấn mạnh.

Tuy nhiên, đại biểu Vũ Hồng Anh lại cho rằng chẳng có lý do gì xây dựng một tuyến đường đắt đỏ trong khi đã có quốc lộ 6, 32 và Láng – Hoà Lạc. "Trục Thăng Long sẽ lấy rất nhiều đất nông nghiệp trong khi quan điểm của ta là hạn chế lấy đất nông nghiệp. Nói trục Thăng Long sẽ kết nối văn hoá, kinh tế với xứ Đoài thì không đúng, vì một trục đường không thể làm nổi việc đó", ông Hồng Anh nói.

Gọi trục Thăng Long là trục lãng phí, đại biểu Nguyễn Minh Thuyết phản bác hầu hết lý do Chính phủ nêu ra: "Nói để phát triển giao thông, nhưng khi trình dự án đường sắt cao tốc, Chính phủ nói sự phát triển quá tập trung về đường bộ làm gia tăng tình trạng ùn tắc và tai nạn. Tôi không hiểu tại sao lại có sự thiếu thống nhất như vậy". Ông Thuyết cho rằng nếu nói trục này nối hai vùng văn hoá cũng không hợp lý vì kết nối bằng nhiều cách, nhất là đã có Internet. Trục Thăng Long chọc thẳng về Ba Đình, về mặt phong thủy kiêng vì không có con đường nào chọc thẳng vào cửa nhà. Hơn nữa con đường này cụt, chẳng nối với đâu.

Cho rằng cái mâu thuẫn, khó hiểu nhất của đồ án chính là trục Thăng Long, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Lê Quốc Dung nói: "Quá lãng phí khi xây dựng con đường này. Ta đã nghèo mà còn chơi sang. Tính sơ sơ trục Thăng Long tốn 10 km2 đất, trong khi đó đất đang chật, người lại đông. Nếu làm trục này thì sẽ phá vỡ cảnh quan vùng sinh thái Ba Vì. Nói trục Thăng Long là hướng giao lưu thì ai lên đó làm gì vì là đường cụt".

Đại biểu Phạm Thị Loan băn khoăn hiện thủ đô đã có 7 trục hướng tâm, nhưng tại sao không chọn một trong số đó, lại xây dựng mới trục Thăng Long để tạo đặc trưng và điểm nhấn về không gian kiến trúc mới cho thủ đô Hà Nội. "Việc đưa ra trục này chỉ khiến các nhà đầu tư lợi dụng, đẩy giá đất lên cao. Đề nghị bỏ trục này đi, coi đó như một con đường bình thường", bà Loan đề xuất.

Nhiều đại biểu đề nghị, nếu cần có một trục hướng tâm tạo điểm nhấn thì đó phải là trục Bắc - Nam, nối với quốc lộ 1.

Đề nghị xem xét lại liên doanh tư vấn

Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường Nguyễn Đăng Vang cho biết công ty POSCO (Hàn Quốc) là một trong hai tư vấn quốc tế (cùng với Pakins Esman, Mỹ) mới hình thành vào 1994, thuộc Tập đoàn thép của Hàn Quốc POSCO. "Công ty này chưa xây dựng một thị trấn, một thành phố nào cả, nhưng bây giờ đến đây xây dựng cho một thủ đô, tôi e rằng kinh nghiệm chưa đủ. Tôi đề nghị là nên nghiên cứu lại và mời thêm các tư vấn khác nữa", ông nói.

DiaOcOnline.vn - Theo VnExpress