Những kiến nghị đáng lưu tâm

Sau 10 năm ra đời, Luật Xây dựng đã đóng góp quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển và biến động của môi trường kinh tế, một số nội dung trong Luật đã bộc lộ hạn chế cần được sử đổi, bổ sung để phù hợp với điều kiện mới.

Đứng trước yêu cầu đó, Bộ Xây dựng đã soạn thảo Dự thảo Luật Xây dựng sử đổi và đang lấy ý kiến đóng góp của các ban, ngành, doanh nghiệp và các chuyên gia trước khi trình Quốc hội phê chuẩn. Mới đây, Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh đã gửi trình văn bản dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi. Trong đó, dự thảo đã tập trung thảo luận, cho ý kiến về quy hoạch xây dựng, giấy phép xây dựng và bảo hiểm trong xây dựng.

Về quy hoạch xây dựng, Hiệp hội tán thành việc đưa chế định quy hoạch xây dựng tại chương II (từ điều 13 đến điều 49) của dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đã khẳng định tầm quan trọng của công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, coi đây là cơ sở pháp lý nền tảng để tổ chức triển khai mọi hoạt động đầu tư xây dựng. Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng hết sức quan tâm chỉ đạo và phối hợp với các ngành, địa phương để nâng cao chất lượng công tác lập quy hoạch, đảm bảo tính định hướng dài hạn, với những mục tiêu được xác định theo từng giai đoạn.

Tuy nhiên, do thực tế hiện nay có nhiều địa phương chưa phủ kín quy hoạch phân khu xây dựng nhưng lại có nhà đầu tư muốn triển khai các dự án kinh doanh. (Tại TP. Hồ Chí Minh trước đây, nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra chi phí hỗ trợ việc lập quy hoạch phân khu cho vùng chưa có quy hoạch). Do vậy đề nghị bổ sung vào dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) trường hợp chưa có quy hoạch phân khu xây dựng nhưng có nhà đầu tư muốn đầu tư phát triển dự án kinh doanh thì Nhà nước tạo điều kiện để nhà đầu tư hỗ trợ kinh phí lập quy hoạch phân khu để làm cơ sở lập dự án đầu tư.

Về giấy phép quy hoạch xây dựng, trên cơ sở lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong quá trình lập, thẩm định quy hoạch xây dựng, Hiệp hội đề nghị bỏ hẳn chế định cấp giấy phép quy hoạch xây dựng cho chủ đầu tư trong dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) bởi lẽ khi đã công khai thông tin quy hoạch xây dựng thì chủ đầu tư đã biết rõ quy hoạch xây dựng và từ đó chủ đầu tư đã có thể lập quy hoạch chi tiết hoặc lập dự án đầu tư xây dựng công trình.

Về giấy phép xây dựng, Hiệp hội hoan nghênh chế định cấp giấy phép xây dựng tạm đối với khu vực đã có quy hoạch chi tiết xây dựng được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và công bố nhưng chưa thực hiện và chưa có quyết định thu hồi đất (khoản 1.a điều 95 dự thảo luật) để đáp ứng nhu cầu và đảm bảo quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch treo.

Đối với các công trình thuộc diện miễn giấy phép, Hiệp hội đề nghị đưa chế định cấp phép xây dựng vào dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) trong đó quy định những trường hợp được miễn giấy phép xây dựng đối với các công trình xây dựng thuộc dự án khu đô thị, khu nhà ở đã có quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500, hoặc bản vẽ quy hoạch tổng mặt bằng, đã có mẫu nhà và đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Đối với các dự án nhà ở xã hội, dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp đô thị đã có thiết kế mẫu, thiết kế điển hình của Bộ Xây dựng, Hiệp hội đề nghị cấp phép xây dựng theo thủ tục rút gọn để tiết kiệm thời gian chuẩn bị đầu tư và triển khai xây dựng công trình.

Về các hành vi bị cấm trong hoạt động đầu tư xây dựng và xử phạt vi phạm xây dựng, Hiệp hội cũng đưa ra kiến nghị nên phân định rõ ràng và thống nhất các quy đinh về hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động xây dựng. Theo đó, để đảm bảo tính hệ thống của pháp luật, Hiệp hội đề nghị bổ sung khoản 4 điều 11 dự thảo Luật Xây dựng như sau: “Xây dựng công trình sai quy hoạch, vi phạm chỉ giới, cốt xây dựng; không có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng công trình không đúng với giấy phép xây dựng được cấp. Trừ trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ thuộc một trong các trường hợp sau đây thì không coi là hành vi xây dựng sai phép:

a) Thay đổi thiết kế bên trong công trình mà không ảnh hưởng đến việc phòng cháy chữa cháy; môi trường; công năng sử dụng; kết cấu chịu lực chính hoặc kiến trúc mặt ngoài công trình;

b) Giảm số tầng so với giấy phép xây dựng đối với những khu vực chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã được phê duyệt”

Về bảo hiểm xây dựng quy định tại điều 9 dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi), Hiệp hội tán thành chế định khuyến khích chủ đầu tư nhà thầu tư vấn xây dựng, thi công xây dựng, mua các loại bảo hiểm khi triển khai hoạt động đầu tư xây dựng. Nhưng Hiệp hội nhận thấy cần thiết đưa vào dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) quy định danh mục các loại công trình xây dựng bắt buộc chủ đầu tư, nhà thầu… phải mua bảo hiểm xây dựng (Các công trình có ảnh hưởng đến sự an toàn của người thứ ba, của cộng đồng dân cư, ví dụ như cần cẩu thi công trong khu vực dân cư, thi công công trình hóa chất độc hại, ảnh hưởng môi trường…).