Ngày 23/9, thảo luận về Luật Đầu tư công, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cho rằng Luật cần có quy định chấm dứt được câu chuyện điều chỉnh giá trị trúng thầu.

"Trúng thầu 100 tỷ, khi thanh toán lại thành vài trăm tỷ. Thế giới không có chuyện này. Vì vậy phải quy định trúng thầu bao nhiêu thì trả bấy nhiêu"- Chủ tịch QH nói.

Xây sân vận động cấp huyện hoành tráng-chẳng ai chịu trách nhiệm

Nói về những trường hợp phải điều chỉnh giá trị trúng thầu, Chủ tịch QH cho biết chỉ trừ một vài trường hợp bất khả kháng như lũ lụt, động đất, hạn hán thì mới chấp nhận, còn nguyên nhân từ con người sẽ phải tính vào rủi ro. Nếu không sẽ khó có thể chống được tham nhũng, lãng phí.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Bùi Quang Vinh cho biết Bộ đang nghiên cứu hướng đấu thầu trọn gói để hạn chế rủi ro, trong trường hợp cụ thể, nếu có sự tác động quá lớn, các dự án mới được chuyển sang hình thức khác là không trọn gói. Hiện nay chỉ trừ trường hợp CPI trượt giá quá lớn mới cho điều chỉnh giá trúng thầu và ngay Luật Đấu thầu (sửa đổi) cũng đang được nghiên cứu theo hướng này.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước lưu ý đến việc cần minh bạch các tiêu chí đầu tư công trong luật, như đâu là dự án Nhóm A, Nhóm B… mà Quốc hội phê chuẩn. Đặc biệt, phê duyệt dự án đầu tư công phải dựa trên cơ sở kế hoạch, chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và địa phương trong tầm nhìn trung hạn và dài hạn.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu đề nghị phải xác định cụ thể trách nhiệm của người đứng đầu, người có thẩm quyền phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư dự án. Từ đó nâng cao tính chế tài của luật đối với các trường hợp phê duyệt dự án đầu tư sai, kém hiệu quả, vốn tăng so với dự toán ban đầu, không cân đối được nguồn vốn thực hiện, gây thất thoát, lãng phí.

Dẫn chứng từ việc nhiều công trình đầu tư sai, như chợ xây xong không có người đến họp, sân vận động cấp huyện xây quá hoành tráng, gây lãng phí rất lớn, nhưng không ai chịu trách nhiệm. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT khẳng định Luật sẽ quy trách nhiệm người quyết định đầu tư sai.

Cứ vẽ dự án sau đó đi "chạy"

Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu đặt câu hỏi, liệu khi ban hành Luật Đầu tư công có khắc phục được tình trạng đầu tư dàn trải, phân cấp quá mạnh, thiếu chế tài, kéo dài thời gian thực hiện dự án không?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết hiện nay việc phân cấp quá rộng lại thiếu các chế tài và biện pháp quản lý giám sát nên đã phát sinh nhiều tồn tại, hạn chế, như phê duyệt chủ trương và quyết định đầu tư tràn lan không tính đến khả năng cân đối vốn; bố trí vốn dàn trải dẫn đến thời gian thi công kéo dài, hiệu quả đầu tư kém. Việc này dẫn tới hệ quả thi công vượt quá vốn kế hoạch được giao, gây nợ đọng xây dựng cơ bản quá mức, gây áp lực đến cân đối ngân sách nhà nước.

Ông Vinh khẳng định sẽ không bó tay với đầu tư dàn trải. Chính vì vậy, Luật đã có một chương để khắc chế việc các địa phương "tự mình quyết định các dự án ào ào". "Tôi nghĩ lãng phí nhiều nhất là chủ trương đầu tư. Chủ tịch tỉnh thích làm cho hoành tráng, thiếu tiền thì xin trung ương. Nhiều nơi cứ vẽ ra dự án sau đó đi chạy"- Bộ trưởng Vinh nói.