Gạch ACC, còn gọi là gạch không nung, gạch bê tông khí chưng áp. Ảnh: alphagroup

Theo Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng đến năm 2020, thành phố đã đề ra các mục tiêu: loại bỏ hoặc chuyển đổi các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD) có công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường, hiệu quả kinh tế thấp trên địa bàn thành phố; Tập trung các cơ sở sản xuất VLXD vào khu công nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở phát triển sản xuất và đảm bảo về môi trường; Di dời các nhà máy, trạm nghiền xi măng, cơ sở sản xuất VLXD không phù hợp quy hoạch.

Triển khai thực hiện quy hoạch phát triển này, Sở Xây dựng thành phố đã và đang thực hiện điều tra, khảo sát các cơ sở sản xuất VLXD trên toàn địa bàn thành phố. Việc làm này còn nhằm mục đích thu thập số liệu để phục vụ cho việc xây dựng đề án di dời các cơ sở sản xuất VLXD không phù hợp theo quy hoạch được duyệt, cũng như rà soát, cập nhật số liệu để điều chỉnh, xây dựng đề án quy hoạch phát triển VLXD trong tương lai. Kết quả bước đầu, 360 cơ sở sản xuất gạch nung thủ công, gây ô nhiễm trên địa bàn thành phố đã dừng hẳn hoạt động, đạt tỷ lệ 100%. Nhiều cơ sở sản xuất, người dân đã bắt đầu chuyển đổi nghề nghiệp, nhiều sản phẩm VLXD mới thân thiện với môi trường ra đời, đi vào thực tiễn, mang lại giá trị kinh tế cao. Ông Phan Đức Nhạn - Phó giám đốc Sở Xây dựng TPHCM nói: "Giải quyết bài toán gạch không nung là giải quyết 2 bài toán lớn: bài toán thứ nhất là bảo vệ môi trường, bài toán thứ hai là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Thành phố đã có một chủ trương và một quyết tâm cao, các ngành liên quan đang tập trung phối hợp với nhau để có một chương trình cho đồng bộ. Trước hết, là phương án dừng sản xuất gạch nung bằng thủ công, đồng thời cũng là giải quyết bài toán làm sao chuyển đổi nghề nghiệp. Việc chuyển đổi là sản xuất ra sản phẩm gạch không nung để đảm bảo vai trò mà lâu nay gạch nung đã hoàn thành trách nhiệm của một thời".

Có 3 chủng loại vật liệu xây dựng không nung được phát triển sản xuất và sử dụng gồm: gạch xi măng cốt liệu; gạch nhẹ, gồm có bê tông bọt và bê tông khí. Đặc tính chung của bê tông nhẹ là thân thiện với môi trường, nguyên liệu chủ yếu có thể tận dụng cả phế phẩm sẳn có tại địa phương, các phế thải công nghiệp như: xi măng, cát, vôi, tro bay, xỉ than - một phế phẩm của nhiệt điện chạy than mà hiện ta sử dụng chưa tới 10% lượng thải ra, đá mi, đá bụi - phế phẩm ngành khai thác đá. Do sản phẩm nhẹ nên khi đưa vào công trình xây dựng đã giảm tải rất nhiều cho công trình. Đặc biệt, gạch nhẹ lại có đặc điểm tối ưu là: không độc hại khi cháy, chống thấm tốt, cường độ nén cao, cách âm và cách nhiệt rất tốt nên tạo được môi trường sống đáp ứng kịp thời với yêu cầu thích nghi của con người, tổng chi phí đầu tư sẽ thấp hơn khi xây dựng. Hơn thế, các doanh nghiệp Việt Nam đã có thể tự chế tạo ra các máy móc sản xuất VLXD không nung mà không cần phải nhập khẩu. Do đó, giá thành sản phẩm cũng sẽ giảm nhiều. Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn thành phố đã có bước đi tiên phong trong việc sản xuất VLXD theo hướng phát triển bền vững này.

Công ty cổ phần chế tạo máy và sản xuất vật liệu mới Trung Hậu đã nghiên cứu về thiết bị sản xuất vật liệu xây dựng không nung từ năm 2005. Sản xuất và cung cấp máy móc cho nhiều doanh nghiệp sản xuất VLXD không nung trong cả nước gần 10 năm, Ông Trần Trung Nghĩa, Công ty cổ phần chế tạo máy và sản xuất vật liệu mới Trung Hậu chia sẻ kinh nghiệm: "Sản phẩm từ bê tông bọt chúng ta có thể làm một dãy các sản phẩm sau đây: ví dụ như gạch lốc, đây là vật liệu xây cơ bản để làm tường, chúng ta có thể làm những tấm pano đúc sẵn, chúng ta có thể đúc những mái nhà cách nhiệt và chống thấm với chiều dày khoảng 4 phân trở lên với cốt thép, sau đó chúng ta có thể dán những nối hoa văn lên để tạo dáng cho ngôi nhà, chúng ta có thể đúc những hoa văn trang trí để thay thế cho thạch cao, có thể thay thế cho phần cát lắp được, một ứng dụng nữa là lót sàn cách âm, ta có thể lót lên trên sân thượng hoặc lên phía trên sàn nhà".

Riêng với công ty Vương Hải, thế mạnh là sản phẩm bê tông khí chưng áp với tính năng siêu nhẹ, mới sản xuất tại Việt Nam. Điều quan trọng của sản phẩm bê tông khí là bảo vệ môi trường do nguyên liệu chính là cát, tro bay, thạch cao và bụi nhôm, từ quá trình sản xuất đến vận chuyển đều không tạo ra chất thải gây ô nhiễm môi trường. Nói về tính ưu việt của sản phẩm bê tông khí chưng áp mà tiêu biểu là gạch AAC, ông Đàm Thanh Tùng - Trưởng Ban điều hành công ty cổ phần Vương Hải khẳng định: "Hiệu quả sử dụng gạch AAC sẽ tốt hơn gạch đất sét nung hiện nay như: có thể giảm tải trọng công trình, có thể giảm kết cấu nền móng, thi công nhanh, tiết kiệm vữa xây, bảo ôn tốt, giảm chi phí xử lý cách nhiệt và sử dụng máy điều hòa, kích thước chính xác và dễ thi công nên hao hụt ít trong thi công. Đấy là những chi phí cơ hội mà gạch AAC có thể tạo nên".

Hỗ trợ các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất VLXD, Chính phủ đã quy định, các dự án chế tạo thiết bị sản xuất vật liệu xây không nung nhẹ và sản xuất gạch xi măng cốt liệu công suất từ 7 triệu viên/năm trở lên ngoài các chính sách ưu đãi về thuế nhập khẩu, thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi và hỗ trợ khác theo quy định hiện hành còn được hưởng ưu đãi như đối với các dự án thuộc chương trình cơ khí trọng điểm. Qua đó, khuyến khích các doanh nghiệp tích cực hơn trong đổi mới công nghệ, nhất là việc đổi mới công nghệ theo hướng sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguyên vật liệu, ít chất thải và tạo ra giá trị gia tăng cao, hướng tới sự phát triển bền vững của ngành vật liệu xây dựng.

DiaOcOnline.vn - Theo VOH