Ngành thép Việt Nam đang phải đối mặt với sự “đổ bộ” của thép Trung Quốc, đẩy các doanh nghiệp (DN) vào thế khó hơn bao giờ hết.

Sự ngưng trệ của bất động sản dẫn đến tồn kho thép với số lượng lớn đã khiến Trung Quốc lên kế hoạch đẩy mạnh xuất khẩu thép ra thị trường thế giới. Dự báo, năm nay Trung Quốc xuất khẩu thép ra thị trường thế giới khoảng 100 triệu tấn (tăng 21 triệu tấn so với năm 2014) và Việt Nam là một trong những thị trường mà thép trung Quốc đang đẩy mạnh xuất khẩu.

Thực tế cho thấy, trong 7 tháng đầu năm 2015, lượng sắt thép cả nước nhập về là 8,43 triệu tấn, tăng 40,3% về lượng so với cùng kỳ năm 2014. Trong đó, nhập khẩu sắt thép từ Trung Quốc là hơn 5 triệu tấn với trị giá đạt 2,44 tỷ USD, chiếm 54,5% tổng kim ngạch nhập khẩu sắt thép của cả nước. Lượng sắt thép nhập khẩu từ Trung Quốc đã tạo sức ép cạnh tranh vô cùng lớn cho các DN thép Việt Nam bởi thép nhập khẩu có lợi thế giá rẻ.

Ông Nguyễn Thanh Nghĩa - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đại Thiên Lộc - đề xuất, chúng ta nên có biện pháp hạn chế nhập khẩu thép từ Trung Quốc vì lượng thép mà DN trong nước sản xuất được đáp ứng tốt về chất lượng và số lượng cho thị trường tiêu thụ nội địa. Chỉ có thép cán nóng, thép tấm DN Việt không sản xuất được mới buộc phải đi nhập.

“Nên xây dựng hàng rào kỹ thuật đối với những mặt hàng thép trước khi nhập về. Thái Lan, Malaysia, Indonesia… đều có đặt ra tiêu chuẩn đối với thép nhập khẩu. Hiện ở Việt Nam thép Trung Quốc nhập vào ào ào, tháng nào cũng tăng đều đều” ông Nghĩa nói.

Ông Đinh Công Khương - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH TM - DV Thép Khương Mai cho hay, từ năm 2008 tới nay ngành thép liên tục gặp khó, 70% các đại gia ngành thép ở miền Bắc, miền Trung bị phá sản còn tại miền Nam có khoảng 50% dời bỏ thị trường. Nguyên nhân sâu xa của tình trạng này là do Việt Nam gần “lò thép” Trung Quốc, trong khi nhu cầu tiêu thụ thép tại Việt Nam cũng chưa thực sự khởi sắc.

Hiện không chỉ DN sản xuất thép gặp khó khăn mà ngay cả các công ty kinh doanh thép cũng lao đao vì giá thép nhập khẩu liên tục giảm so với hồi đầu năm. Theo tính toán của ông Khương, chỉ cần thị trường giảm chung 100 đồng/kg thép thì với 100 tấn thép tồn kho chưa bán hết DN sẽ lỗ 1 tỷ đồng và 1.000 tấn là 10 tỷ đồng. Ông Khương lo lắng khi những tháng tới Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu thép qua Việt Nam thì các DN thép Việt sẽ càng khó khăn hơn nữa.

Để ứng phó với tình hình này, Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết, không có một giải pháp cụ thể nào tốt hơn việc DN trong nước phải tập trung nâng cao tính cạnh tranh cho sản phẩm bằng cách hạ chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng và sản phẩm bán ra có giá thành rẻ.