Theo Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), lượng xi măng tiêu thụ 8 tháng đầu năm 2014 là 42,53 triệu tấn, bằng 108% so với cùng kỳ và đạt 68,6% kế hoạch năm 2014.

Tiêu thụ nội địa 8 tháng đầu năm nay ước đạt 32,85 triệu tấn, bằng 107% so với cùng kỳ năm 2013. Xuất khẩu xi măng trong 8 tháng qua cũng vẫn giữ được mức tăng trưởng ổn định với mức 9,68 triệu tấn, bằng 109% so với 8 tháng năm 2013.

Vụ Vật liệu Xây dựng cho biết, hiện giá bán xi măng cuối nguồn tháng 8 vẫn tương đối ổn định, không có biến động nhiều. Sản lượng tiêu thụ các sản phẩm xi măng ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu cho thấy thị trường này vẫn phát đi những tín hiệu khả quan do tác động tích cực của nền kinh tế và thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, để có được những kết quả trên và đảm bảo giá cả ổn định trên thị trường là cả một sự nỗ lực của ngành trong thời điểm này kể từ khi thực hiện quy định về trọng tải xe và phí vận chuyển tăng. Bên cạnh đó, trước giờ việc vận chuyển của ngành xi măng vẫn phụ thuộc khá nhiều vào đường bộ, ít chú trọng vận chuyển bằng đường sắt cũng như đường thủy. Thời gian gần đây, việc kiểm soát trọng tải xe trên các tuyến đường bộ đã gây không ít khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng trong việc ổn định giá bán trên thị trường.

Hiện nay, thị trường tiêu thụ trong nước vẫn là ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp xi măng. Tuy nhiên, có một thực tế vẫn đang tồn tại là việc doanh nghiệp xi măng chưa chú trọng đến vận chuyển đường thủy, thậm chí một số nhà máy không có cảng xuất xi măng và chưa kết nối được với đường sắt. Do đó, khi Bộ Giao thông Vận tải ra quy định siết chặt việc quản lý tải trọng xe, việc tiêu thụ đương nhiên gặp khó khăn.

Điều cấp thiết hiện nay là ngoài việc chủ động điều tiết sản xuất, các doanh nghiệp xi măng cũng cần tính toán lại công tác vận chuyển nhằm san sẻ gánh nặng đối với đường bộ. Khó khăn ở đây là xi măng là một loại hàng hóa đặc thù, không để được lâu, dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết... do vậy trong quá trình vận chuyển thường gây nhiều bụi ô nhiễm, cần được che chắn tốt.

Hiện nay, nhiều đơn hàng vận chuyển xi măng của Vicem bên đường sắt chưa chủ động đáp ứng được vì nhiều lý do như: chậm chuyến, không có toa chuyên dụng, thiết bị làm hàng, bốc dỡ xi măng chưa đầy đủ... nên khả năng tăng cường vận chuyển qua hệ thống đường sắt chưa thể "một sớm một chiều" cải thiện được. Trong khi đó, thị trường của vận chuyển đường thủy thường không lớn, địa bàn mỏng. “Chính vì vậy, Vicem đang tập trung vừa nâng cao khả năng vận chuyển bằng đường thủy, đồng thời phối hợp với các đơn vị thành viên tính toán, rà soát các phương án vận chuyển đan xen hợp lý giữa các loại hình vận tải nhằm hạn chế tối đa chi phí vận chuyển, không làm tăng giá thành sản xuất, bảo đảm khả năng cạnh tranh trong xuất khẩu”, Phó Chánh văn phòng Vicem Trần Đức Mạnh cho biết.

Phó Giám đốc Xí nghiệp tiêu thụ Vicem Hoàng Thạch Nguyễn Hải Minh cho hay, trước đây, một ngày Công ty xuất khoảng 2.500 tấn sản phẩm, hiện nay chỉ còn khoảng 1.500 tấn, trong đó tỷ trọng vận chuyển bằng đường bộ đã giảm từ 38% xuống còn khoảng 25%.

Được biết Vicem Hoàng Thạch là một trong những đơn vị kinh doanh ổn định tại thị trường miền Bắc, song trước những chính sách siết tải trọng xe, Công ty cũng đã phải chịu tác động không nhỏ.

Hiện nay Công ty chỉ bảo đảm được giá xi măng đầu nguồn từ nhà máy, còn giá cuối nguồn đã chênh lệch từ 80 nghìn đồng đến 180 nghìn đồng/tấn tùy thuộc địa bàn tiêu thụ. Nếu giá tiếp tục tăng thì sẽ khó tiêu thụ được vì tại khu vực miền Bắc - địa bàn cạnh tranh xi măng khốc liệt nhất cả nước.

Thực tế, Công ty đã để mất một số thị trường vận chuyển bằng đường bộ. Hơn nữa, các doanh nghiệp vận tải thường sử dụng phương tiện lớn để tiết kiệm chi phí, trước đây có thể chuyên trở khoảng 50 tấn, nay chỉ còn 17 tấn, nên lượng phương tiện đôi lúc không đáp ứng được nhu cầu, chứ chưa muốn nói là một số chủ phương tiện không muốn chạy vì không đủ bù chi phí nhân công, xăng xe...

Công ty đã có phương án bàn bạc với tất cả các doanh nghiệp vận tải để cùng rà soát, xem xét đưa ra những phương án phù hợp. Trước mắt, Công ty sẽ có chính sách hỗ trợ một phần nhỏ kinh phí cho các doanh nghiệp vận tải đường bộ, mở thêm những bến vận tải đường thủy tại những nơi đường bộ không thuận tiện, đồng thời tính toán lại việc phối hợp vận chuyển bằng đường sắt và đường bộ...

Theo Phó Giám đốc Nguyễn Hải Minh, việc tăng giá bán tại thời điểm này là rất khó, vì vậy, việc siết tải trọng xe cần thực hiện nghiêm nhằm bảo đảm sự cạnh tranh công bằng cho các doanh nghiệp xi măng, tránh trường hợp doanh nghiệp tuân thủ, trong khi đó, một số đối thủ khác chưa chắc đã tuân thủ.