Trước cơn lốc tăng giá vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng có Thông tư 05 ngày 22-2 về hướng dẫn điều chỉnh giá vật liệu xây dựng và giá hợp đồng xây dựng.

Tuy nhiên, Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết đến thời điểm này vẫn chưa thấy nhà thầu nào được điều chỉnh giá bởi còn nhiều mắc mứu.

Theo ông Vũ Khoa (ảnh), Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, muốn điều chỉnh được giá sẽ phải mất nhiều thời gian, công sức và trong một số trường hợp phải vượt qua được rào cản về thủ tục hành chính, đặc biệt đòi hỏi sự cảm thông và hợp tác chặt chẽ của chủ đầu tư.

Vấn đề quan trọng là các chủ đầu tư có chịu hợp tác với nhà thầu hay không. Nhiều chủ đầu tư biết có quy định này nhưng “đang chờ” xem UBND tỉnh có hướng dẫn gì không. “Dự án ở địa phương chủ yếu là các dự án chìa khóa trao tay, nghĩa là khoán gọn, không được điều chỉnh giá. Theo quy định của Luật Đấu thầu thì không có sự điều chỉnh nào đối với các hợp đồng trọn gói. Do đó sự điều chỉnh này được coi như một trường hợp đặc cách” - ông Khoa cho biết.

* Thưa ông, như vậy thông tư của Bộ Xây dựng quy định như vậy có phải là trái với Luật Đấu thầu?

Trong trường hợp này, quy định như vậy rõ ràng là trái luật. Nhưng giá vật liệu xây dựng tăng cao như vậy là tình huống bất khả kháng đối với nhà thầu. Nếu không cho điều chỉnh giá vật liệu và giá hợp đồng xây dựng thì nhiều nhà thầu sẽ bị phá sản. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này tôi vẫn chưa thấy có nhà thầu nào được điều chỉnh giá.

* Thẩm quyền duyệt điều chỉnh giá là cơ quan nào, thưa ông?

Theo Thông tư 05 thì giữa nhà thầu, chủ đầu tư ngồi lại thỏa thuận với nhau và tự quyết nếu như dự toán điều chỉnh đó không vượt dự toán nhà nước đã phê duyệt cho công trình.

Nhưng nếu phần duyệt bổ sung vượt dự toán đã duyệt thì chủ đầu tư phải hỏi cấp có thẩm quyền. Với thực tế tăng giá vật liệu xây dựng như hiện nay thì phần lớn công trình sẽ vượt dự toán của nhà nước. Ví dụ chủ đầu tư là Sở Giao thông Vận tải thì họ phải hỏi HĐNĐ của tỉnh đó. nếu HĐND đồng ý thì họ phải đi tìm tiền và làm việc với Bộ Tài chính xem bộ này có cho không. Bộ Tài chính sẽ phải cân đối ngân sách trên toàn quốc xem có điều chỉnh được hay không. Vì vậy đối với nhà thầu, việc xin được điều chỉnh giá là vấn đề rất gian truân.

* Để được điều chỉnh giá thì nhà thầu phải qua nhiều “cửa ải”. Vậy giải pháp cứu nguy cho nhà thầu liệu có thực hiện được không, thưa ông?

Sẽ phải khả thi bởi không còn cách nào khác. Nhà nước không điều chỉnh thì hàng loạt nhà thầu sẽ phá sản, ảnh hưởng đến kinh tế-xã hội của đất nước. Tuy nhiên, việc điều chỉnh này sẽ khó có thể làm được nhanh chóng.

Ở đây vẫn là chuyện xin-cho. Vì vậy vẫn có những thỏa thuận ngầm và cũng không tránh khỏi tiêu cực. Sẽ có một số nhà thầu mượn gió bẻ măng. Nhưng có thể ngăn được điều này nếu chủ đầu tư làm nghiêm túc khi căn cứ vào nhật ký công trình, bảng giá của địa phương để điều chỉnh giá.

* Cảm ơn ông!