Chai nước tương MAGGI trong căn bếp gia đình Việt ngày nay tưởng chừng đơn giản chỉ có vậy, nhưng thực chất đằng sau đó là cả một câu chuyện về lịch sử, câu chuyện về thương hiệu gia vị tồn tại gần một thế kỷ mà không phải ai cũng hiểu rõ.

MAGGI từng là “danh từ chung” để chỉ nước tương

MAGGI đã theo chân người Pháp vào Việt Nam từ những năm đầu thế kỷ 20, và dần được mọi người biết đến như một loại “nước chấm màu nâu đen thường làm từ những nguyên liệu có chứa nhiều chất đạm”. Ngày qua ngày, MAGGI đã chinh phục người tiêu dùng nhờ hương vị thơm ngon, một nguồn bổ sung chất đạm quan trọng trong những giai đoạn khó khăn. Từ đó, MAGGI đã trở thành một biểu tượng chung cho tất cả các loại xì dầu/ nước tương trong tâm thức người Việt. Cứ thế, ngôn từ của người dân đã được lưu truyền qua hàng chục năm, rồi được các nhà khoa học chính thức đưa vào từ điển như một danh từ chung để nói về một loại nước chấm thông dụng.

Tuy nhiên, MAGGI chính là tên riêng, tên của người sáng lập ra nhãn hiệu MAGGI. Đó là ông Julius MAGGI, tên đầy đủ là Julius Michael Johannes MAGGI (1846-1912). Ngày nay thương hiệu MAGGI thuộc quyền sở hữu của tập đoàn Nestlé, tập đoàn về Dinh Dưỡng, Sức Khỏe và Sống Vui Khỏe hàng đầu trên thế giới. MAGGI bao gồm 300 loại sản phẩm đa dạng về thực phẩm.

Và hành trình hơn một thập niên để đưa MAGGI về đúng với vị trí của mình

Xuất phát từ việc MAGGI/ Magi được dùng như là một danh từ chung quen thuộc, tại Việt Nam nhiều người tiêu dùng đã mua nhầm các sản phẩm nước tương khác và cho rằng đó là MAGGI. Để tránh cho người tiêu dùng khỏi sự nhầm lẫn này, công ty Nestlé Việt Nam và các nhà khoa học của Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nỗ lực nghiên cứu và cuối cùng đã bổ sung thêm phần chú giải cho MAGGI trong từ điển tiếng Việt, đưa MAGGI về đúng vị trí của nó - là thương hiệu đăng ký độc quyền của tập đoàn Nestlé. Để rồi từ đây, khi nhắc đến MAGGI, người ta không chỉ đơn thuần nghĩ về nó như một nhãn hiệu nước tương nữa, mà là thương hiệu thực phẩm của một danh mục sản phẩm đa dạng được bảo chứng bởi chất lượng và uy tín của Tập đoàn Nestlé.


Với công trình nghiên cứu này, trường hợp của thương hiệu MAGGI trong ngôn ngữ đã trở thành trường hợp đầu tiên trên thế giới mà chủ sở hữu thương hiệu đã hợp tác thành công với các nhà khoa học để đưa thương hiệu về đúng vị trí của nó trong từ điển tiếng Việt. Nghiên cứu này đã mở ra một hướng mới cho các chủ sở hữu thương hiệu để giải quyết những vướng mắc với ngôn ngữ. Từ góc nhìn của Nhà sử học, ông Dương Trung Quốc chia sẻ: “Câu chuyện tranh luận trên lĩnh vực thuần túy về ngôn ngữ hoặc về pháp luật về xu hướng chung hóa tên riêng sẽ còn kéo dài, nhưng sự hiểu sâu sắc hơn về nguồn gốc sản phẩm mang tên MAGGI gắn bó với con người Việt Nam, động lực sáng chế ra nó (một người đã quan tâm đến đời sống tiện ích trong ẩm thực và hướng đến đối tượng bình dân) là câu chuyện có lẽ hôm nay tôi mới biết đến. Đôi khi soi qua mâm cơm, món ăn hàng ngày chúng ta có thể ý thức được những giá trị vượt ra khỏi giới hạn ban đầu để trở thành một giá trị văn hóa, một phần đóng góp vào sự phát triển của cá nhân cũng như của xã hội”.