Mô hình nhà ở chung cư là xu hướng tất yếu ở đô thị, đặc biệt trong điều kiện đất chật người đông. Không chỉ người ít tiền mới vào ở chung cư, mà ngay cả nhiều người khá giả hiện cũng chọn ở, có điều với người có tiền đó là các khu chung cư cao cấp.

Cho dù chung cư bình dân hay cao cấp, trong không gian sống ấy, có nhiều thứ chung: chung tường ngăn, chung hành lang đi lại, chung sân chơi, chung hạ tầng kỹ thuật, chung bầu không khí hít thở… Và vì sống chung trong một không gian, các cư dân chung cư được yêu cầu có cung cách sinh hoạt phù hợp với tính chất chung đó. Nhiều hoạt động được cho rằng thuộc về nhu cầu và ý thích cá nhân, nhưng có lẽ cần nhắc một nguyên tắc khi bàn về tự do cá nhân - quyền tự do ấy không xâm phạm đến quyền tự do của cá nhân khác.

Biết vậy, nhưng những bất đồng giữa cái chung và cái riêng vẫn tiếp tục đặt ra trong đời sống chung cư. Có những câu chuyện như thế thỉnh thoảng được nghe báo đài nhắc đến. Chẳng hạn chuyện mở nhạc to, hát karaoke ầm ĩ trong căn hộ mà người chủ hộ nghĩ rằng đó thuộc về không gian riêng của mình. Hay chuyện nuôi chó mèo trong chung cư, với người nuôi đó là vật cưng, nhưng không nghĩ rằng với người xung quanh là sự phiền toái, thậm chí nguy hiểm. Và còn nữa, có những người “mượn” tạm hành lang chung cư để tổ chức tiệc liên hoan nho nhỏ, một cách thật vô tư...

Thực ra, luật pháp cũng đã có nhiều quy định ràng buộc trách nhiệm với các hành vi ứng xử ở chung cư. Chẳng hạn Luật Nhà ở 2014 cùng với nghị định hướng dẫn đã có điều khoản cấm hành vi chăn, thả gia súc, gia cầm trong khu vực chung cư. Ví dụ khác, việc sử dụng căn hộ để làm điểm kinh doanh, như mở quán cà phê, tiệm tạp hóa... cũng thuộc hành vi bị cấm.

Nghĩ cho cạn, trong thực thế đời sống chung cư, những điểm ăn uống, mua bán ngay trong khu chung cư là khá cần thiết với cư dân ở đó, và phần nào cũng tạo nên một không khí sinh hoạt gần gũi cho mọi người đang sống cùng nhau. Buổi sáng, uống cà phê đọc báo trong khuôn viên chung cư, thật thú vị. Buổi chiều, đi làm về, tạt vào cửa hàng trong chung cư mua ít món làm bữa ăn tối, thật tiện.

Nhưng từ nhu cầu đó, thiết kế của các dự án chung cư hiện nay đều có khu vực dành cho kinh doanh. Khu vực này đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cần thiết như nói trên đối với cư dân chung cư. Và như vậy, không có lý do gì để mở các điểm buôn bán trong phần diện tích vốn được bố trí để ở.

Mới đây, Chính phủ đã ban hành một nghị định mới – Nghị định 139/2017/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính đối với nhiều lĩnh vực, bao gồm cả hoạt động quản lý sử dụng nhà ở... Tại điều 66 quy định về vi phạm quản lý sử dụng nhà chung cư, các mức phạt được đề ra rất nặng, từ việc vận hành quản lý chung cư cho đến việc sử dụng căn hộ không đúng mục đích...

Nghị định trên được kỳ vọng sẽ chấn chỉnh những bất cập trong việc sử dụng chung cư, nhưng trên hết có lẽ phải chính từ ý thức gìn giữ của cư dân, tôn trọng sinh hoạt cộng đồng trong ngôi nhà chung mà mình đang sống.