Cơ quan chức năng từng lo ngại về việc chung cư diện tích nhỏ sẽ tạo nên các “khu ổ chuột” tại thành phố. Nhưng với tình hình kinh tế hiện tại, chung cư giá rẻ với diện tích nhỏ là một “thực tế” phải chấp nhận.

Trong khi Hà Nội và TP. HCM đang dư thừa hàng chục ngàn căn hộ trung và cao cấp thì nhu cầu về nhà giá rẻ, diện tích nhỏ lại thiếu nghiêm trọng. Hàng triệu lao động tại các thành phố lớn trên cả nước có nhu cầu mua nhà diện tích nhỏ nhưng chẳng biết tìm đâu do không có nguồn cung. Năm 2009, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ đề án huy động 6.000 tỷ đồng để xây dựng 24.000 căn hộ giá rẻ (tương đương 1,2 triệu m2 sàn) nhưng đến nay, số căn hộ hoàn thành trên cả nước chưa tới 5.000 căn. Kể từ đầu năm 2011, chưa có thêm bất kỳ dự án nhà giá rẻ nào được khởi công xây mới.

Lý giải sự khan hiếm của các loại nhà có diện tích nhỏ, đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập trung bình và thấp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho rằng, các doanh nghiệp bất động sản đã quá chú trọng phát triển sản phẩm cao cấp, diện tích lớn mà chưa quan tâm đến nhu cầu của đại bộ phận người dân. “Thang máy của nhà thu nhập thấp ở Singapore chỉ đỗ ở tầng 5 - 10 – 15, các tầng giữa phải đi bộ lên để tiết kiệm. Còn nhà thu nhập thấp của mình làm quá xịn, thang máy đỗ từng tầng”, ông Nam so sánh.

Theo khuyến cáo của ông Nam, tỷ lệ căn hộ có diện tích nhỏ, giá bán phù hợp với người có thu nhập trung bình và thu nhập thấp thời gian qua là khá ít. Vì vậy, nếu không muốn “ế hàng,” các chủ đầu tư cần phải tính toán quy mô và đa dạng hóa cơ cấu nhà ở, nhất là căn hộ chung cư để phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Tuy nhiên, tìm hiểu thực tế tại một số doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, câu chuyện thiếu nguồn cung nhà giá rẻ lại không hoàn toàn do lỗi của doanh nghiệp. Ông Nguyễn Văn Đực, Phó giám đốc Công ty cổ phần địa ốc Đất Lành cho hay, ba năm trước, đơn vị này đã có văn bản kiến nghị UBND TP.HCM và Bộ Xây dựng cho phép xây dựng các căn hộ diện tích nhỏ (từ 25 đến 40 m2) phục vụ người độc thân, những gia đình trẻ, có mức thu nhập trung bình và thấp tại Thành phố. Tuy nhiên, đề nghị của Đất Lành lúc đó đã không nhận được sự hưởng ứng từ phía TP.HCM.

Tại Hà Nội, một số doanh nghiệp kinh doanh bất động sản cũng từng đề nghị xây dựng các khu nhà có diện tích nhỏ và trung bình phục vụ nhu cầu ở của cán bộ, công chức, các gia đình trẻ nhưng cũng không nhận được sự đồng thuận từ phía chính quyền. Một phần do vướng “Tiêu chuẩn xây dựng nhà chung cư số TCXDVN 323:2004” hạn chế diện tích căn hộ nhỏ, một phần do các cấp chính quyền lo ngại hình thành những khu nhà “ổ chuột” trong thành phố.

Ông Nguyễn Đức Nam, Tổng giám đốc CTCP Tập đoàn Quang Minh (Bắc Giang) cho hay, theo tiêu chuẩn xây dựng TCXDVN 323:2004, nhà ở cao tầng - tiêu chuẩn thiết kế căn hộ chung cư được chia làm 3 loại. Loại A có diện tích từ 50-70m2 tương đương 1-2 người/hộ; loại B có diện tích từ 75-100 m2 tương đương 3-4 người/hộ; loại C có diện tích từ 105 m2 trở lên tương đương 5 - 6 người/hộ. “Với quy định này, doanh nghiệp dù muốn cũng không thể xây nhà giá thấp”, ông Nam nói.

Cho rằng việc điều chỉnh quy định về diện tích căn hộ là cần thiết, ông Nguyễn Hùng Long, Giám đốc Công ty TNHH Địa ốc Thịnh Đạt nhận xét, bộ tiêu chuẩn TCXDVN 323:2004 quy định tiêu chuẩn cho căn hộ thương mại tối thiểu phải 45 m2 dành cho 4 người, cơ quan chức năng đã “quên” những người độc thân, các cặp vợ chồng mới cưới chưa có điều kiện mua nhà diện tích lớn.

Dẫu vậy, ông Nguyễn Văn Đực cũng nhận xét rằng, cơ quan chức năng không nên quy định diện tích tối thiểu của căn hộ, mà nên quy định mỗi người phải đảm bảo tiêu chuẩn bao nhiêu mét vuông trong căn hộ. Như vậy sẽ dễ cho các chủ đầu tư khi thiết kế căn hộ phù hợp với nhu cầu của khách hàng.

Tuy nhiên, bao giờ tiêu chuẩn xây dựng nhà chung cư sẽ thay đổi thì lại chưa có câu trả lời. Còn những người muốn có nhà giá rẻ với diện tích nhỏ phù hợp còn phải tiếp tục đợi.