Bên cạnh cam kết xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm để răn đe, Hà Nội đang đề xuất nhiều giải pháp chưa có tiền lệ để ngăn chặn hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trong quá trình xét cấp “sổ đỏ”.

Hồ sơ tăng vọt

Chiều 2-12, ông Nguyễn Hữu Nghĩa - Phó Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội cho biết, năm 2014, TP giao chỉ tiêu cấp 40.000 “sổ đỏ” cho người mua nhà tại các dự án phát triển nhà ở. Trong 7 tháng đầu năm, TP chỉ cấp được trên 12.000 sổ đỏ. Tuy nhiên, từ 1-8 tới 30-11, số lượng hồ sơ xin cấp “sổ đỏ” được xử lý tăng vọt, đạt hơn 23.000 trường hợp. Tạm chốt đến ngày 30-11, Văn phòng Đăng ký Đất đai Hà Nội đã tiếp nhận 40.916 hồ sơ; trong đó, đã giải quyết, cấp 35.518 “sổ đỏ” cho người mua nhà. Dự kiến, từ nay đến ngày 31-12, sẽ tiếp nhận thêm khoảng 1.664 hồ sơ, đồng thời, tiếp tục giải quyết và cấp khoảng 4.982 “sổ đỏ” cho người mua nhà. Như vậy, đến hết năm 2014, toàn TP sẽ cấp được khoảng 40.500 “sổ đỏ”, đạt 101,25% chỉ tiêu.

Giải thích cho sự tiến triển thần tốc này, ông Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, thành phố đã tích cực đề xuất cấp có thẩm quyền cho phép Hà Nội áp dụng quy định có tính chất tháo gỡ vướng mắc chính sách. “Chúng tôi đề nghị đặt sai phạm của chủ đầu tư sang một bên để cấp “sổ đỏ” cho người mua nhà đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Người dân được trực tiếp nộp hồ sơ tại Sở TN-MT thay vì thông qua chủ đầu tư. Nhiều doanh nghiệp cố tình trây ỳ, thiếu trách nhiệm nên nếu chờ họ sẽ rất chậm” - ông Nguyễn Hữu Nghĩa nói.

Cùng với đó, thành phố đã rút gọn thành phần hồ sơ đến mức tối đa (từ 9 loại giấy tờ nay chỉ còn 4 loại). Kể từ ngày 5-8-2014, thời gian giải quyết hồ sơ được rút từ 52 ngày xuống còn không quá 20 ngày. Việc xác định nghĩa vụ tài chính cũng được thực hiện theo đường trực tuyến, người được cấp “sổ đỏ” có thể thực hiện nghĩa vụ tài chính tại địa điểm gần với nơi nhận “sổ đỏ”.

Chưa hết khó

Nói là tháo gỡ, song vướng mắc tới nay chưa hết, thủ tục hành chính, cơ chế chính sách vẫn còn nhiều khâu phức tạp. Thế nên, vẫn còn hàng nghìn hồ sơ “sổ đỏ” đang tồn đọng, chờ giải quyết ở các quận, huyện. Ông Nguyễn Hữu Nghĩa thừa nhận, công tác cấp “sổ đỏ” gặp nhiều khó khăn bởi mất nhiều thời gian trong việc thu thập hồ sơ pháp lý dự án, kiểm tra việc thực hiện dự án, đề xuất giải quyết những vi phạm của chủ đầu tư trong việc thực hiện dự án như chưa hoàn thành GPMB; vi phạm quy hoạch xây dựng; chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính... Thêm vào đó, vì khối lượng hồ sơ phải thụ lý quá lớn, trong khi số cán bộ nhân viên, cơ sở vật chất của Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội còn hạn chế nên ít nhiều ảnh hưởng đến tiến độ cấp “sổ đỏ”.

Đặc biệt, một số dự án trước đây đã cấp sổ đỏ cho chủ đầu tư, tuy nhiên hiện tại “sổ đỏ” lại đang thế chấp tại các ngân hàng. Do vậy, công tác cấp sổ đỏ cho người mua nhà gặp khó khăn, chậm trễ (do phải chờ chủ đầu tư giải chấp tại ngân hàng)...

Thừa nhận một số trường hợp cấp sổ đỏ có vượt quá thời gian quy định (20 ngày), Phó Giám đốc Sở TN-MT mong người dân thông cảm: “Có ngày, số lượng thông báo thuế cần xử lý lên tới 800 trường hợp nên đôi khi hồ sơ bị chậm. Mỗi lần như vậy, chúng tôi đều xin lỗi người dân”.

Phạt nặng đối tượng trây ỳ

Khẳng định quyết tâm chấn chỉnh quản lý đất đai, đại diện Sở TN-MT cho biết, không có chuyện cấp xong “sổ đỏ” rồi bỏ qua sai phạm cho các chủ đầu tư. Ông Nguyễn Hữu Nghĩa nói: “Thành phố đã phát hiện 50 dự án có vi phạm và sẽ có chế tài xử lý nghiêm với từng trường hợp. Chính phủ cũng vừa ban hành chế tài phạt hành chính 1 tỷ đồng nếu doanh nghiệp cản trở việc cấp “sổ đỏ”. Tại Hà Nội, nếu áp dụng Luật Thủ đô, mức phạt có thể còn lên tới 2 tỷ đồng...”.

Nêu ra một số giải pháp nhằm hạn chế tiêu cực trong xét cấp “sổ đỏ”, ông Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, bên cạnh việc giám sát chặt đội ngũ cán bộ, công chức, sắp tới, Hà Nội sẽ áp dụng công nghệ để người dân có thể tra cứu qua mạng và biết được hồ sơ hành chính của mình đang nằm ở đâu, ai đang thụ lý và bao giờ tới hẹn được trả... “Chỉ bằng 1 tin nhắn với mức phí dự kiến 1.000 đồng, người dân sẽ có được thông tin cần thiết chứ không phải đi lại nhiều lần như trước. Đây là 1 trong những giải pháp tốt để làm rõ trách nhiệm từng khâu, hạn chế tiêu cực trong xét cấp “sổ đỏ” - ông Nguyễn Hữu Nghĩa nói.

Phí cấp “sổ đỏ” chỉ hơn 600.000 đồng

“Phí thẩm định hồ sơ cấp sổ đỏ chỉ có 510.000 đồng. Lệ phí cấp sổ đỏ là 100.000 đồng (với phường) và 50.000 đồng (với xã). Các mức phí và quy trình nộp hồ sơ cấp sổ đỏ đều đã được công khai, người dân nên tìm hiểu kỹ để tránh bị nhũng nhiễu, või vĩnh” khi làm hồ sơ. Các trường hợp thu vượt quá quy định hoặc phí ngoài luồng là vi phạm pháp luật và phải được xử lý nghiêm”.

Ông Nguyễn Hữu Nghĩa  - Phó Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội