Đây là nhận định của Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam về thị trường bất động sản (BĐS) năm 2014.

* Thứ trưởng nhận định như thế nào về tình hình thị trường BĐS năm 2014?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Thị trường BĐS nước ta trong thời gian qua đã có bước phát triển, tuy nhiên chưa thật ổn định, thường xuyên có những biến động. Từ năm 2010 đến giữa năm 2013 tình tình thị trường BĐS gặp nhiều khó khăn, giá nhà ở sụt giảm mạnh, giao dịch chững lại, tồn kho BĐS tăng cao. Trước tình hình đó, từ cuối năm 2012, Bộ Xây dựng cùng với một số Bộ, ngành liên quan đã đề xuất với Chính phủ một số giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS và Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 7/1/2013 về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu. Sau một thời gian thực hiện quyết liệt đồng bộ các giải pháp, tình hình thị trường BĐS năm 2014 đã có sự tăng trưởng tích cực.

Giá BĐS nhà ở sau một thời gian giảm sâu, đến nay đã tương đối ổn định, phù hợp với khả năng chi trả của đa phần người dân. Cơ cấu sản phẩm BĐS trên thị trường đang được đa dạng hóa, thỏa mãn nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng, góp phần tăng tính thanh khoản cho thị trường. Các dự án mới khởi công đã có sự điều chỉnh về cơ cấu căn hộ, tăng số lượng căn hộ có diện tích nhỏ (dưới 70 m2), giảm các căn hộ có diện tích lớn. Lượng giao dịch tiếp tục tăng. Giao dịch thành công chủ yếu từ các dự án đã hoàn thành, ở khu vực gần trung tâm, có đầy đủ các công trình hạ tầng, chủ đầu tư có uy tín và các dự án sắp hoàn thành, đang thi công với tiến độ tốt, có sản phẩm phù hợp, chủ yếu ở phân khúc căn hộ có diện tích vừa và nhỏ.

Tính trong năm 2014, tại Hà Nội có 11.550 giao dịch thành công, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ 2013, tại TP. HCM có 10.350 giao dịch thành công, tăng gần 30% so với cùng kỳ năm 2013. Tồn kho BĐS tiếp tục giảm. Tính đến ngày 20/12/2014, tổng giá trị tồn kho bất động sản còn khoảng 73.889 tỉ đồng, giảm 20.569 tỉ đồng (21,78%) so với cuối năm 2013. Tín dụng trong lĩnh vực BĐS tăng liên tục từ đầu năm đến nay, tính đến 31/10/2014 đạt 299.020 tỉ đồng, tăng 14,08% so với thời điểm 31/12/2013; dư nợ xấu là 11.555 tỉ đồng (3,86%), tăng 0,48% so với thời điểm 31/12/2013.

* Vậy đâu là thách thức đối với thị trường BĐS trong thời điểm hiện nay?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Thị trường BĐS trong năm 2014 đang dần ổn định trở lại và ấm dần lên, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn. Nhiều doanh nghiệp phải dừng kinh doanh, số khác đang trong quá trình khôi phục lại sản xuất. Mặc dù thị trường thiếu căn hộ diện tích nhỏ, giá rẻ nhưng để cơ cấu lại sản phẩm, tăng nguồn hàng hóa phù hợp nhu cầu thị trường cần có thời gian.

Trong giai đoạn trước mắt, thị trường vẫn còn thiếu những căn hộ diện tích nhỏ, có vị trí thuận tiện đi lại, hạ tầng tốt giá cả phù hợp. Một số tồn tại của thị trường từ các năm trước chưa được giải quyết vẫn ảnh hưởng xấu đến thị trường BĐS, có những tranh chấp giữa khách hàng và chủ đầu tư về huy động vốn, chậm bàn giao nhà kéo dài tại nhiều dự án chưa được giải quyết triệt để. Các vướng mắc, bất cập của thị trường BĐS đã được nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung trong Luật Kinh doanh BĐS 2014 và Luật Nhà ở 2014 vừa được Quốc Hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2015. Nhu cầu về nhà ở công nhân tại các địa phương có nhiều khu công nghiệp lớn như Thái Nguyên, Bắc Ninh... là rất lớn, nhưng hiện nay có rất ít doanh nghiệp đầu tư nhà ở cho công nhân thuê...

* Được biết trong những năm qua, Bộ Xây dựng coi là trọng điểm, thực hiện rất quyết liệt chương trình phát triển nhà ở xã hội cho người dân nghèo, Thứ trưởng đánh giá như thế nào về kết quả đạt được?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Thực hiện Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành liên quan đã nghiên cứu, trình Chính phủ ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển NOXH cho người dân có thu nhập thấp cả ở đô thị và nông thôn. Cùng với Nghị quyết 02/NQ-CP, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 188/2013/NĐ-CP về phát triển và quản lý NOXH. Các cơ chế, chính sách này đã tác động tích cực đến thị trường nhà ở nói chung và việc đầu tư xây dựng NOXH nói riêng. Đến nay, 102 dự án NOXH đã hoàn thành đầu tư xây dựng, đang tiếp tục triển khai 150 dự án NOXH khác. Đồng thời, 34 dự án NOXH được cam kết cho vay với số vốn khoảng 4.400 tỷ đồng.

Chính sách kích cầu của Chính phủ thông qua gói 30.000 tỉ đồng ngày càng được khẳng định tính đúng đắn, tốc độ giải ngân ngày càng tang, đặc biệt trong những tháng gần đây tốc độ giải ngân đã tăng nhanh. Tính đến 15/12/2014, tổng số tiền mà các Ngân hàng đã ký hợp đồng cho vay là 9.416,6 tỉ đồng, với tổng dư nợ là 4.882 tỉ đồng.

Phải nói rằng Chương trình phát triển NOXH theo cách tiếp cận mới chỉ bắt đầu từ khi chúng ta có Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 30/11/2011. Những quan điểm mới trong phát triển NOXH đã được nêu trong Hiến pháp năm 2013, Nghị quyết của Đảng, đặc biệt được thể chế hóa trong Luật Nhà ở sửa đổi mới được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 vừa qua, cũng như những chính sách Chính phủ ban hành cần thời gian để phát huy hiệu quả. Chắc chắn, trong năm 2015 và những năm tiếp theo, các chính sách này sẽ được triển khai và tiếp tục được đẩy mạnh, từng bước tiếp cận và đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người dân.

* Hai bộ Luật Nhà ở và Luật kinh doanh vừa được Quốc hội thông qua, được coi như bước đột phá về chính sách phát triển nhà ở. Theo Thứ trưởng, tác động của các chính sách này đến thị trường BĐS ra sao?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Đúng là trong năm 2014, nhiều chính sách mới có hiệu lực thi hành và cũng có nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới được thông qua có liên quan đến ngành xây dựng nói chung và lĩnh vực phát triển nhà ở, thị trường BĐS nói riêng. Trong đầu năm 2015, Bộ Xây dựng phối hợp với các Bộ, ngành tiếp tục xây dựng và trình Chính phủ ban hành thêm năm Nghị định hướng dẫn và các thông tư kèm theo để tạo sự đột phá chính sách về phát triển nhà ở.

Theo đó, việc đầu tư xây dựng các dự án BĐS, nhà ở phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch và phải theo kế hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt nhằm khắc phục tình trạng đầu tư tự phát, theo phong trào, không sát nhu cầu thực tế dẫn đến mất cân đối, lệch pha cung - cầu hàng hóa BĐS. Phát triển nhà ở, thị trường BĐS phải bảo đảm quan điểm của Đảng về phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó con người là trung tâm.

Trong Luật Nhà ở sửa đổi đã phân định rõ hai loại nhà ở, nhà ở thương mại để phục vụ các đối tượng có khả năng thanh toán theo cơ chế thị trường, do thị trường điều tiết và NOXH có sự hỗ trợ của Nhà nước để phục vụ các đối tượng có khó khăn về nhà ở nhưng không có khả năng mua, thuê nhà ở theo có chế thị trường. Mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh BĐS cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được mua nhà ở… nhằm thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài, phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế, góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển. Mở rộng các quy định về sở hữu và sử dụng, cho phép các chủ đầu tư dự án kinh doanh BĐS được cho thuê, cho thuê mua BĐS hình thành trong tương lai, thay vì chỉ được cho thuê, cho thuê mua BĐS đã có sẵn như quy định hiện hành. Quy định chặt chẽ hơn về điều kiện của cá nhân được cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS nhằm nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp, đạo đức nghề nghiệp của các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ này…

* Bộ Xây dựng sẽ tập trung những giải pháp nào để thị trường BĐS phát triển ổn định, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Để thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an sinh xã hội, trong năm 2015, Bộ Xây dựng sẽ tập trung vào một số giải pháp.

Một là, phối hợp với các Bộ, ngành hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng, phát triển đô thị và phát triển nhà ở, thị trường BĐS.

Hai là, chỉ đạo và phối hợp các địa phương tiếp tục triển khai một cách quyết liệt Chỉ thị 2196/CT-TTg ngày 6/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp tăng cường quản lý thị trường BĐS. Tiến hành rà soát các dự án BĐS đang triển khai để phân loại các dự án được tiếp tục triển khai, những dự án cần phải điều chỉnh hoặc chuyển đổi cho phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Ba là, đẩy mạnh việc triển khai thực hiện các mục tiêu đã đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là phát triển NOXH phục vụ tám nhóm đối tượng có khó khăn về nhà ở đã được nêu trong Chiến lược và Luật Nhà ở.

Bốn là, tiếp tục tập trung chỉ đạo các địa phương triển khai hiệu quả Nghị quyết số 02/NQ-CP và Nghị quyết số 61/NQ-CP, tạo điều kiện rút ngắn thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt dự án phát triển NOXH...

Những văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi đồng bộ chắc chắn sẽ có tác động tích cực, vừa tháo gỡ khó khăn, khôi phục thị trường BĐS, đồng thời góp phần giải quyết nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực phát triển nhà ở và thị trường BĐS.

* Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!