Vấn đề nhà cho thuê hiện nay đang trở nên cấp bách, nhất là các khu vực đô thị. Tuy nhiên hiện nhiều doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà lắm với loại hình này.

Bộ Xây dựng vừa có tờ trình Chính phủ đề nghị ban hành Nghị định phát triển và quản lý nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị nhằm khuyến khích các doanh nghiệp tham gia loại nhà ở này.

Chưa mặn mà

Mặc dù Luật Nhà ở ban hành năm 2005 có quy định: khuyến khích các tổ chức, cá nhân xây nhà để bán, cho thuê nhưng theo Bộ Xây dựng, thời gian qua các doanh nghiệp chủ yếu xây nhà để bán. Đây là cách thu hồi vốn nhanh mà ít chú trọng đến xây nhà cho thuê.

Thống kê cho thấy, quỹ nhà cho thuê hiện chiếm tỷ lệ rất thấp so với hộ dân có sở hữu nhà (cả nước chỉ chiếm tỷ lệ hơn 6,3% tổng số hộ dân sở hữu nhà ở, riêng TP Hà Nội tỷ lệ này là 14% và TP.HCM là 19%).

Quỹ nhà cho thuê được hình thành chủ yếu từ hai nguồn: thứ nhất là nhà nước bỏ vốn đầu tư (hoặc khuyến khích xây dựng nhà thuê cho sinh viên, công nhân) và thứ hai là người dân tự xây nhà cho thuê, không theo quy hoạch. Nhà nước chưa ban hành chính sách riêng để khuyến khích doanh nghiệp xây dựng loại nhà ở này, nhằm tạo ra quỹ nhà ở cho thuê đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Tại các nước trên thế giới, tỷ lệ người thuê nhà khá cao: Mỹ là 32%, Đức là 57%, các nước EU là 26,5%, Úc là 27%... Để khuyến khích phát triển nhà cho thuê, các nước đều có chính sách ưu đãi (kèm theo điều kiện bắt buộc) và xây dựng khung pháp lý để bảo vệ quyền lợi của bên thuê và bên cho thuê.

Tăng nhà thuê lên 20%

Theo chiến lược phát triển nhà ở đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phấn đấu đến năm 2020 cả nước tăng tỷ lệ nhà cho thuê lên 20% và đến năm 2030 lên 30% trong tổng số hộ dân có sở hữu nhà ở tại khu vực đô thị. Do vậy, theo Bộ Xây dựng, việc ban hành nghị định về phát triển và quản lý nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị là cần thiết.

Về quỹ đất: Bộ Xây dựng cho rằng nên lấy từ 20% diện tích đất dành xây nhà ở xã hội (đối với dự án quy mô 10ha trở lên). Ngoài ra tại các đôn thị loại 1 phải dành thêm ít nhất 15% diện tích xây nhà ở để làm nhà cho thuê, còn tại các đô thị loại 2 diện tích này khoảng 10%.Tương tự với các dự án nhà ở quy mô dưới 10ha thì phải dành không quá 10% diện tích để xây nhà cho thuê.

Về nguồn vốn để phát triển nhà cho thuê, Bộ Xây dựng đề xuất ngoài sự đóng góp của các doanh nghiệp thì nhà nước cũng phải dành một phần ngân sách đầu tư quỹ nhà này. Cụ thể là 30% tiền sử dụng đất của các địa phương và các nguồn vốn vay ưu đãi để làm quỹ nhà thuê.

Về diện tích nhà cho thuê tối thiểu là 30m2/căn và tối đa 60m2 đối với nhà nhà nước xây dựng. Đối với nhà của doanh nghiệp đầu tư thì diện tích tối thiểu là 25m2/căn và tối đa là 70m2/căn.

Các chuyên gia lĩnh vực cho rằng cùng với việc ban hành nghị định trên, cơ quan thẩm quyềncần có những chính sách ưu đãi, khuyến khích trong việc đầu tư nhà cho thuê. Có như vậy mới khuyến khích doanh nghiệp tham gia và sẽ có những đột phá trong việc phát triển nhà ở lĩnh vực này.