Liên cơ quan Sở Xây dựng và Công an TP.Hồ Chí Minh đang chuẩn bị gửi tờ trình lên UBND thành phố đề xuất, quy định diện tích ở bình quân/người để áp dụng khi người dân đăng ký thường trú. Liệu sắp tới việc nhập hộ khẩu tại TP. HCM có khó khăn hơn?

Tăng chuẩn diện tích ở bình quân/người

Sở Xây dựng TP cho biết, TP.HCM là đô thị đặc biệt với 2.095,24km2 nhưng có đến 10 triệu dân sinh sống. Hiện tại, các quận nội thành đối mặt với áp lực tăng dân số nhanh, số lượng dân cư rất đông. Mật độ dân số trung bình là 13.207 người/km2; trong khi các huyện - ngoại thành có diện tích lớn thì dân cư ít, mật độ dân số trung bình là 977 người/km2. 

Vì thế Sở Xây dựng và Công an TP đề xuất quy định diện tích ở bình quân/người để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân trên địa bàn xác định diện tích ở bình quân đầu người đưa ra mức là 16m2/người đối với khu vực 1 (địa bàn 19 quận có mật độ dân số cao), gồm: quận 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, Bình Thạnh, Bình Tân, Gò Vấp, Phú Nhuận, Tân Bình, Tân Phú và Thủ Đức; Áp dụng diện tích 8m2 sàn/người cho khu vực 2 gồm: huyện Bình Chánh, Củ Chi, Cần Giờ, Nhà Bè và Hóc Môn. "Việc đề xuất quy định diện tích ở bình quân để đăng ký thường trú vào TP. HCM không cao hơn quy định của các thành phố trực thuộc trung ương (như Đà Nẵng và Cần Thơ) và gần tương đương với TP. Hà Nội”, theo ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP. HCM. Sở này cũng cho rằng nên sớm nâng mức chuẩn diện tích nhà ở trung bình, bởi vì theo định hướng phát triển đô thị của TP.HCM hiện nay, ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn. Hơn nữa, tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. HCM lần thứ IX, nhiệm kỳ 2010 - 2015 đã đề ra chỉ tiêu về tổng diện tích nhà ở xây dựng mới trong 5 năm (2010 - 2015) đạt 39 triệu m2, hướng tới diện tích nhà ở bình quân 17m2/người. Tính đến đầu năm 2015 này, TP đã phát triển được 24,5 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở, đạt 62,82% so với chỉ tiêu, và diện tích nhà ở bình quân 16,4m2/người.

Khó cho người nhập cư

Mặc dù TP.HCM đang bị áp lực về ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, thiếu thốn cơ sở vật chất cho hoạt động vui chơi và giáo dục… do dân số đông song lượng người dân nhập khẩu vào thành phố không ngừng gia tăng. Đặc biệt, thời gian qua có nhiều trường hợp lạm dụng quy định về hộ khẩu như: cho người khác nhập hộ khẩu vào sổ hộ khẩu để trục lợi hoặc cho nhập hộ khẩu vào cùng một chỗ ở nhưng không đảm bảo diện tích sàn tối thiểu trên đầu người theo quy định. Tuy thế, dựa vào tờ trình của liên cơ quan có nhiều quan điểm lo lắng, sẽ có một lượng lớn người lao động nhập cư không thể đăng ký thường trú với tiêu chuẩn diện tích sàn mới.

Ban Quản lý khu chế xuất -  khu công nghiệp (KCX-KCN) TP.HCM cho biết, hiện có 268.801 lao động đang làm việc trong khu. Trong đó, 180.602 lao động là người đến từ các tỉnh, thành phố chiếm 67,44%. Xét về điều kiện để được thường trú, nơi nhập khẩu phải đảm bảo diện tích 16m2  - 19m2 thì người lao động khó có thể đáp ứng. Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho biết, 95% nhà trọ trên địa bàn thành phố là do người dân xây dựng để kinh doanh đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người nhập cư. Đa phần nhà trọ đều có diện tích nhỏ so với chuẩn 8 - 16m2/người. Thực tế có nhiều hộ gia đình với nhân khẩu từ 7 - 8 người sinh sống trong căn nhà chỉ khoảng 30 - 40m2. Còn đại diện huyện Hóc Môn đề nghị, cần cân nhắc và điều chỉnh cho phù hợp với tình hình hiện nay, tránh tập trung quá đông dân vào khu vực trọng tâm là cần thiết song nên thực hiện bằng những giải pháp kinh tế. Can thiệp bằng biện pháp hành chính như hạn chế nhập hộ khẩu không ngăn được mà chỉ gây khó khăn cho người nhập cư.

Nhiều ý kiến cho rằng, hạn chế nhập hộ khẩu vào TP thông qua quy định diện tích ở trung bình khiến nhiều người không được đăng hộ khẩu  được sẽ ảnh hưởng lớn tới quyền lợi và cơ hội của con cái họ trong việc tiếp cận cơ hội học tập, chăm sóc y tế, việc làm… Bên cạnh đó, quy định về chuẩn quy định diện tích ở bình quân/người cũng tạo ra những khó khăn trong quản lý cư trú và ổn định an ninh trật tự tại địa phương. Một điều nữa là kể cả bộ phận không nhỏ người dân thành phố cũng khó khăn khi áp dụng quy định, do có rất nhiều gia đình có 2 - 3 thế hệ sống trong diện tích 40 - 50m2.