Theo quy định của Luật Kinh doanh Bất động sản (BĐS) 2014, dự án bất động sản hình thành trong tương lai phải có bảo lãnh ngân hàng mới được mở bán. Sau hai tháng có hiệu lực, quy định này đang trở nên rối bời, khi nhiều dự án chưa được bảo lãnh vẫn được bán cho khách hàng.

Theo Khoản 1, Điều 56 của Luật Kinh doanh BĐS 2014, kể từ ngày 1-7, chủ đầu tư BĐS trước khi bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai phải được ngân hàng thương mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng để đề phòng khi chủ đầu tư không bàn giao nhà ở theo đúng tiến độ cam kết với khách hàng.

Nếu sau khi ký hợp đồng mua bán và huy động vốn từ khách hàng, chủ đầu tư không thực hiện đúng cam kết giao nhà thì ngân hàng có trách nhiệm hoàn trả số tiền mà khách hàng đã nộp.

Ngay sau ngày 1-7, nhiều chủ đầu tư lớn tại TPHCM đã bắt tay với ngân hàng ký kết bảo lãnh dự án. Chẳng hạn, Công ty cổ phần Địa ốc Him Lam đã ký kết với Sacombank về việc bảo lãnh nhà ở dự án căn hộ cao cấp Him Lam Chợ Lớn ở Quận 6 ; Công ty Nhà Khang Điền (KDH) ký kết với Eximbank về việc hợp tác bảo lãnh cho một số dự án nhà phố KDH đang triển khai mở bán; Công ty Hưng Thịnh ký kết hợp tác với năm ngân hàng, gồm VietBank, SCB, Sacombank, Vietinbank và BIDV,  cam kết bảo lãnh cho người mua nhà đối với các dự án do doanh nghiệp này đang triển khai…

Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp ký kết bảo lãnh dự án BĐS với ngân hàng tại TPHCM và công bố thông tin trong thời gian qua khá hiếm hoi, trong khi phần lớn các doanh nghiệp còn lại đều “im hơi lặng tiếng”. Và hiện tượng này có thể thấy rõ rệt nhất nếu rảo qua các sàn giao dịch BĐS hiện nay.

Cụ thể, tại nhiều sàn giao dịch BĐS tại TPHCM, các nhân viên môi giới còn khá mơ hồ về quy định bảo lãnh này. Tại một sàn giao dịch trên đường Đỗ Xuân Hợp, Quận 9 , ông H., phụ trách kinh doanh tại sàn, sau khi khách hàng đòi xem chứng thư bảo lãnh của ngân hàng cho dự án, thì cho biết chủ đầu tư vẫn còn… đang tìm ngân hàng bảo lãnh.

Tìm hiểu một dự án đang được triển khai ở Quận 2 từ phía chủ đầu tư thì được biết, hiện tại họ vẫn chưa được bất cứ ngân hàng nào đứng ra bảo lãnh dự án nhưng vẫn rao bán cho khách hàng. Điều đáng nói là nhiều khách hàng vẫn đặt cọc để mua căn hộ tại dự án này sau thời điểm 1-7.

Khoản 1, Điều 56 của Luật Kinh doanh BĐS ra đời được kỳ vọng sẽ bảo vệ được khách hàng, hạn chế tình trạng bán nhà trên giấy của những doanh nghiệp “tay không bắt giặc” trong thời gian qua. Song, thực tế, phần lớn các doanh nghiệp địa ốc đang phớt lờ quy định trên.

Theo một chuyên gia BĐS, bảo lãnh ngân hàng là một hình thức cấp tín dụng mà ở đó, ngân hàng phải chịu một trách nhiệm lớn về khoản tiền bảo lãnh cho dự án, tiến độ của dự án và trách nhiệm với khách hàng. Do đó, với phí bảo lãnh chỉ từ 1-3% thì không phải ngân hàng nào cũng muốn “ôm rơm rặm bụng”, nhất là khi thị trường BĐS không còn nhiều doanh nghiệp “đáng tin”, trừ khi giữa ngân hàng và chủ đầu tư đã có mối quan hệ thân thiết, tin tưởng lẫn nhau từ lâu.

Như vậy, khi chưa có được chứng thư bảo lãnh của ngân hàng, nhiều doanh nghiệp địa ốc vẫn cứ bán hàng, khách hàng vẫn cứ đặt bút ký hợp đồng, đóng tiền và chắc chắn đối mặt với rủi ro nếu doanh nghiệp bỏ bê dự án.

Có lẽ, bài học từ việc hàng trăm khách mua nhà tại dự án PetroVietnam Landmark  ở Quận 2, khi đã đóng hàng tỉ đồng nhưng chờ đợi, khiếu nại ròng rã mấy năm nay vẫn chưa nhận được nhà vẫn còn nóng hổi với cơ quan quản lý nhà nước về bất động sản.