Sau khi kết thúc gói 30.000 tỷ đồng, Chính phủ tiếp tục hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) bằng nguồn vốn ưu đãi cho chủ đầu tư thông qua Ngân hàng Chính sách Xã hội hoặc tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định, nhưng đến nay tín dụng cho NƠXH vẫn chỉ nằm trên giấy.

Mới đây, một doanh nghiệp tại Q.Bình Tân, TP.HCM đã có công văn gửi Bộ Xây dựng phản ánh về việc gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng đã hết hiệu lực và doanh nghiệp đang triển khai dự án nên buộc phải vay ngân hàng theo lãi suất thương mại (khoảng 6,9% trong năm đầu tiên, sau đó là khoảng 9-10%/năm) để triển khai tiếp. Doanh nghiệp này cho rằng, với mức lãi suất trên, các doanh nghiệp không thể xây dựng và bán nhà với mức giá của NƠXH. Chính vì vậy, công ty này đề nghị Chính phủ có những biện pháp hỗ trợ khác giúp giảm lãi suất cho vay.

Trong công văn trả lời, Bộ Xây dựng cho rằng, trường hợp chủ đầu tư dự án không được vay vốn với lãi suất ưu đãi thì được tính vào giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua NƠXH với lãi suất phải vay từ các tổ chức tín dụng. Như vậy, các dự án NƠXH nay được quyền tính lãi suất vay thương mại vào giá bán, không khác gì các dự án thương mại thông thường. Việc Bộ Xây dựng cho phép chủ đầu tư xây NƠXH được tính lãi suất cao vào giá bán khiến NƠXH có nguy cơ đội giá vì lãi suất biến động.

Trước việc NƠXH có nguy cơ tăng giá vì biến động lãi suất, đại diện CTCP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (HQC) cho rằng: Giá bán NƠXH phụ thuộc phần lớn vào giá đất, tùy theo từng địa phương mà khung giá đất khác nhau, do đó giá NƠXH tại TP.HCM sẽ khác với các tỉnh thành (chủ yếu phía Nam). Tuy nhiên, với tình hình hiện tại thì chúng tôi sẽ điều chỉnh để làm sao giá bán hợp lý nhất có thể. Nếu tăng cao quá cũng không được mà giá cao hơn các đối thủ thì bán hàng không ra. Nên chúng tôi tính toán với một mức giá hợp lý để đáp ứng nhu cầu sở hữu nhà ở dành cho thu nhập thấp cũng như các đối tượng chính sách xã hội và làm sao để người tiêu dùng không bị thiệt.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), trước đây gói 30.000 tỷ đồng được áp dụng cho cả NƠXH và nhà ở thương mại có mức giá bán không vượt quá 15 triệu đồng/m2 và tổng giá bán không vượt quá 1,05 tỷ đồng/căn hộ. Tuy nhiên, nhà ở thương mại giá rẻ được hưởng ưu đãi của gói 30.000 tỷ đồng nhưng được bán căn nhà bất kỳ lúc nào cũng được bởi không bị ràng buộc câu chuyện 5 năm mới được chuyển nhượng, còn người mua NƠXH thì bị ràng buộc chính sách 5 năm mới được bán.

Theo Điều 33 tại Nghị định 100 của Chính phủ, muốn phát triển NƠXH thì chủ đầu tư chỉ có một phương thức duy nhất là lấy tiền trước của khách hàng, rồi dùng vốn tự có của mình và vốn vay ngân hàng (vay thương mại) để làm NƠXH. Theo ông Châu, giá bán NƠXH trong thời gian tới sẽ không tăng hoặc tăng không đáng kể so với hiện nay bởi nếu NƠXH mà tăng giá nhưng với chính sách 5 năm mới được chuyển nhượng thì e rằng NƠXH sẽ bị ế vì nhà ở thương mại cùng bán với giá đó nhưng cơ chế không phải 5 năm thì đâu ai dại gì mua NƠXH.

Ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, cho rằng không phải doanh nghiệp nào muốn làm NƠXH cũng được vì đất do địa phương chỉ định. Cơ chế NƠXH hiện nay là giá nhà do các chủ đầu tư tính toán để trình phê duyệt, nên phải xin - cho và không tạo ra môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng. Cũng theo ông Hùng, hiện rất khó kiểm soát cơ chế xin - cho, vì vậy Nhà nước nên chuyển sang cách làm mới để thị trường cạnh tranh bình đẳng. Toàn bộ tiền miễn thuế, miễn tiền sử dụng đất… dùng để hỗ trợ cho người có nhu cầu mua NƠXH thực sự, không phải hỗ trợ cho chủ đầu tư.

Hiện Bộ Xây dựng vẫn đang tiếp tục kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền bố trí một phần vốn cho các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để các chủ đầu tư dự án NƠXH được vay theo quy định. Trong khi đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang xây dựng kế hoạch báo cáo Thủ tướng Chính phủ phân bổ nguồn vốn này cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay hỗ trợ NƠXH. Đồng thời Bộ Xây dựng đã có văn bản đề nghị Ngân hàng Chính sách xã hội chủ động, khẩn trương triển khai các công tác tiếp theo nhằm sớm tiếp nhận nguồn vốn, triển khai ngay việc cho vay, tạo điều kiện cho người nghèo, người thu nhập thấp, công nhân tại các khu công nghiệp sớm được vay vốn ưu đãi để cải thiện nhà ở.