Người mua nhà đất mập mờ về pháp lý có thể mất trắng. Sôi động nhà đất giấy tay.

Giá nhà đất ở các quận/huyện vùng ven TP.HCM đang nhảy múa từng ngày. Đáng chú ý là không chỉ nhà đất có giấy tờ hợp pháp mới lên cơn sốt mà đất còn mập mờ về pháp lý, chưa có giấy tờ pháp lý… cũng đắt như tôm tươi!

Sôi động nhà đất giấy tay

Trong vai người đi tìm mua nhà đất, chúng tôi đến một số quận/huyện vùng ven như quận 9, Thủ Đức, Hóc Môn… Đến đâu chúng tôi cũng được cò đất giới thiệu rất nhiều nhà đất giấy tờ pháp lý không đảm bảo với giá cao ngất ngưởng. Phổ biến nhất là trường hợp nhà không đủ diện tích tối thiểu để tách thửa, chủ đất bán cho người mua nhà bằng giấy tay rồi nhờ các văn phòng thừa phát lại lập vi bằng làm chứng.

Đến xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, chúng tôi vừa dừng lại tại một biển quảng cáo mua bán nhà đất trên đường Phan Văn Hớn, ấp 2 thì một cò đất đã xuất hiện ngay trước mặt và đon đả giới thiệu. Khi biết khách có nhu cầu mua nhà đất giá dưới 1 tỉ đồng, cò đất tự giới thiệu tên là Minh tặc lưỡi: “Ở khu vực này mua nhà đất có giấy tờ đầy đủ thì khó tìm lắm, chủ yếu là nhà đất mua bán qua vi bằng thôi. Dạng này thì đầy nhóc”.

Dẫn PV vào một căn nhà mới xây nằm trong hẻm sâu tại ấp 2, cò đất Minh cho biết: “Nếu mua căn này thì phải đứng chung sổ với người khác”. Với diện tích chỉ 21 m2, mua bán qua giấy tờ tay nhưng căn nhà này được cò hét giá tới 750 triệu đồng.

Tại dãy nhà với khoảng 20 căn, diện tích từ 3,5 x 11 m trên đường XTT6-2 thuộc xã Xuân Thới Thượng chỉ còn duy nhất một căn đang được chào giá 930 triệu đồng. Thấy chúng tôi có vẻ chần chừ về giấy tờ pháp lý, cò đất tên Hoàng nói: “Hiện nay Nhà nước đã cấp sổ cho nhà mua giấy tay đến năm 2008 rồi. Nhà mới xây sau này chỉ cần chờ thêm hai năm nữa là được cấp thôi, lo gì (!). Ở đây người ta mua xong đứng chung sổ hết, em mua mà không ở thì đầu tư cũng có lời to”.

Nói xong, Hoàng chỉ căn nhà cuối cùng của dãy nhà trên và cho hay: “Tháng trước có khách đã mua với giá 650 triệu đồng. Mới mua xong đã có người trả chênh lệch 100 triệu đồng nên bán luôn”. PV đề nghị được xem tờ sổ chung thì cò đất đưa ra một tờ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phôtô vẫn đứng tên chủ đất cũ. Những người mua đất không hề được cập nhật lên cuốn sổ chung này.

“Sau khi cùng chủ đất ra văn phòng thừa phát lại lập vi bằng, mỗi người mua nhà sẽ được cầm một bản vi bằng kèm theo một bản phôtô sổ hồng chung là xong! Hơn nữa, em theo dõi thông tin trên báo đài thì biết Hóc Môn sắp lên quận Gò Môn rồi nên giá nhà đất ở đây tăng nhanh lắm. Chần chừ là mất cơ hội ngay” - cò đất Hoàng thuyết phục chúng tôi.

Biết rủi ro nhưng vẫn mua

Tại một khu đất trên đường Nguyễn Bình thuộc xã Phú Xuân, huyện Nhà Bè có khá nhiều dãy nhà đã có dân cư vào ở. Trong căn nhà có diện tích khoảng 30 m2, vợ chồng anh Hải cho hay đã dọn về đây ở được khoảng một năm.

“Lúc mua nhà, chủ đất hứa sáu tháng sau sẽ có sổ dưới dạng đồng sử dụng cho mỗi căn. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thấy tăm hơi giấy tờ nhà đất ở đâu. Mua nhà kiểu này cũng hồi hộp lắm nhưng mình ít tiền, chỉ có thể mua được loại nhà ở theo kiểu này thôi” - anh Hải nói.

Tương tự, tại khu nhà chung sổ ở đường Tô Ngọc Vân thuộc phường Thạnh Xuân, quận 12 cũng đắt khách như tôm tươi. Chị Nguyễn Thị Lệ, sở hữu căn nhà đầu tiên trong dãy nhà trên, kể chị mới mua cách nay một năm. Căn nhà có diện tích 3 x 11 m, giá 650 triệu đồng.

“Giờ mà mua thì không còn giá này nữa đâu, đã lên 800-900 triệu đồng/căn rồi. Biết là giấy tờ không đầy đủ sẽ gặp phiền phức nhưng ít tiền nên cũng không có nhiều lựa chọn. Mà chọn riết rồi không có nhà để mà mua nữa thì khổ” - chị Lệ chia sẻ.

Theo khảo sát của chúng tôi, hiện có không ít khu đất đang được rao bán là do cò đất, nhà đầu cơ đứng ra mua lại cả khu của người dân rồi phân lô bán nền. Họ mua để găm hàng, chờ giá cao bán lại. Khách hàng bỏ tiền tỉ để mua đất dạng này và chờ nhiều năm nhưng vẫn không được chủ đầu tư giao đất hoặc có đất cũng không thể xây được nhà do vướng quy hoạch.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, những trường hợp mua bán thông qua văn phòng thừa phát lại làm chứng bằng cách lập vi bằng thật ra cũng là hình thức mua bán giấy tay. Luật sư Hậu cho biết những vi bằng được lập chỉ có giá trị làm chứng, không có giá trị như một hợp đồng mua bán.

Do đó khi có tranh chấp, ra tòa thì văn bản này không thể thay thế hợp đồng mua bán, có công chứng của các phòng công chứng nhà nước hoặc văn phòng công chứng. Thế nên người mua hoàn toàn thua trắng.

“Người dân không nên mua bán nhà dưới dạng giấy tờ tay vì sẽ chịu rất nhiều rủi ro” - luật sư Hậu khuyến cáo.

Giá cao chót vót dù không giấy tờ

Theo khảo sát của chúng tôi, đa phần những căn nhà mập mờ về pháp lý, giấy tờ tay có diện tích 20-40 m2, được xây khá kiên cố, gồm một trệt và một lửng. Điều đáng ngạc nhiên là cách đây khoảng ba năm, những căn nhà dạng này có giá tầm 300-400 triệu đồng/căn thì nay đã bị hét giá lên 800-900 triệu đồng, thậm chí hơn 1 tỉ đồng/căn.

Nhiều chuyên gia cảnh báo mặc dù nhà đất đang được nhiều người tìm mua nhưng phân khúc này tiềm ẩn không ít rủi ro, nếu người mua không tỉnh táo rất dễ dính bẫy của giới đầu cơ.

“Đất nền tiềm ẩn rủi ro cao về tính pháp lý. Đó là tình trạng chung sổ, có đất nhưng không thể xây dựng do vướng quy hoạch, chủ dự án chưa hoàn thành các nghĩa vụ tài chính, đất đang có tranh chấp…” - giám đốc một công ty bất động sản lưu ý.

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cảnh báo gần đây đang xuất hiện việc thổi giá khiến thị trường đất nền ở các quận/huyện vùng ven và khu vực lân cận TP.HCM tăng nóng một cách bất thường. Việc đẩy giá sẽ mang lại lợi ích cho một nhóm nhỏ người đầu cơ nhưng sẽ gây hại lớn cho cả thị trường, đặc biệt là những người có nhu cầu mua để ở.