Nhiều người thu nhập thấp, lao động nghèo phải chật vật tích cóp, vay mượn mới mua được căn nhà chung cư. Nếu dự thảo Luật thuế tài sản được thông qua, người dân ở chung cư sẽ phải đóng thêm thuế tài sản. Gánh nặng càng đè lên vai họ.

Nhiều người thu nhập thấp, lao động nghèo phải chật vật tích cóp, vay mượn mới mua được căn nhà chung cư. Nếu dự thảo Luật thuế tài sản được thông qua, người dân ở chung cư sẽ phải đóng thêm thuế tài sản. Gánh nặng càng đè lên vai họ.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện ban soạn thảo dự án Luật thuế tài sản cho biết theo đề xuất của Bộ Tài chính, hằng năm người có nhà chung cư sẽ phải nộp cả thuế nhà và thuế đất thay vì như hiện nay chỉ nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.

Mức thuế này hiện rất thấp, thậm chí có hộ số tiền thuế phải đóng dưới 50.000 đồng/năm còn được miễn đóng.

Nhà chung cư sẽ cõng cả thuế nhà và đất

Cụ thể, đối với nhà chung cư, theo Bộ Tài chính, cách tính thuế đất là lấy diện tích đất để tính thuế X giá đất do UBND tỉnh quy định X thuế suất như hiện nay Bộ Tài chính đề nghị hai mức 0,3% hoặc 0,4%.

Trong đó, diện tích tính thuế đất là lấy diện tích ghi trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà và tài sản trên đất (gọi tắt là sổ) X hệ số phân bổ là 0,2. Còn thuế nhà chung cư dự kiến chỉ tính đối với phần giá trị xây dựng trên 700 triệu đồng.

Cách tính thuế như Bộ Tài chính đưa ra là lấy diện tích ghi trên sổ X đơn giá xây dựng 1m2 do UBND tỉnh quy định trừ 700 triệu đồng. Tiền thuế là lấy phần vượt trên 700 triệu đồng X thuế suất như Bộ Tài chính dự kiến hai mức 0,3% hoặc 0,4%.


Thuế chung cư tăng gấp 10 lần

Thực tế, tại các đô thị lớn để mua được một căn hộ với nhiều người là rất khó khăn. Mấy ngày qua, tại chung cư GH trên đường Đỗ Xuân Hợp (Q.9, TP.HCM), người dân xôn xao chuyện đề xuất thu thuế tài sản nhà đất, bắt đầu lo lắng về khoản tiền thuế phải đóng.

Ông Phạm Hồng Việt (cư dân chung cư The Rubyland, Q.Tân Phú, TP.HCM) nói căn hộ của ông diện tích 74m2, thời điểm 2010 đến 2015 chỉ đóng mức thuế sử dụng phi nông nghiệp chưa đến 14.000 đồng/năm.

Sau này có chính sách miễn đóng thuế cho mức thấp hơn 50.000 đồng, ba năm nay không còn phải đóng thuế.

"Nếu giờ dự thảo Luật thuế tài sản có hiệu lực, theo cách tính thuế tài sản cả nhà và đất thì căn hộ của tôi phải đóng ít nhất 1 triệu/tháng, gần gấp 10 lần mức thuế cũ. Trong khi đây là căn nhà duy nhất của vợ chồng tôi. Vì sao vậy?" - ông Việt hỏi.

Vợ chồng ông H.Q.T. - chung cư MJ (Q.7) - đều là giáo viên. Cưới nhau 10 năm nhưng thu nhập khó khăn nên vợ chồng ông T. phải ở nhờ nhà mẹ. Mãi đến đầu năm 2018, vợ chồng ông T. mới mua được căn chung cư giá 1,5 tỉ. Trong đó ông vay ngân hàng khoảng 800 triệu.

"Lương bổng thì tăng cầm chừng nên rất chật vật mới mua được nhà, phải đóng thêm thuế nhà đất nữa sẽ là gánh nặng cho người dân" - ông T. nói.


Người dân chung cư tái định cư cũng lo

Trong dự thảo Luật thuế tài sản quy định miễn thuế cho nhà ở xã hội, còn chung cư tái định cư không được miễn thuế. Nghe thông tin thu thuế tài sản đối với nhà đất, nỗi lo của gia đình bà T.T.G. - chung cư C4, P.Hiệp Phú (Q.9) - càng nhân đôi.

Năm 2015, gia đình bà G. là một trong những hộ dân di dời để làm dự án đường vào Cung thiếu nhi Q.9. Căn hộ bố trí cho gia đình bà G. rộng 56m2, giá bán khoảng 490 triệu. Trừ tiền bồi thường, bà phải đóng thêm 420 triệu trong vòng mười năm.

Hai năm vào ở, bà G. chưa đóng được đồng nào.

"Từ khi lên đây, tiền ăn nhiều khi còn không đủ lấy tiền đâu đóng tiền mua nhà. Nếu đóng thuế tài sản không biết ít nhiều ra sao, nhưng giờ đóng một trăm ngàn với gia đình tui đã khó" - bà G. thở dài.

Gia đình bà T.T.H. - cư dân chung cư C4 - cũng chung cảnh ngộ. Di dời đến nơi ở mới, trừ toàn bộ số tiền bồi thường, bà còn nợ 200 triệu tiền mua căn hộ. Bà H. bị tai biến, dăm bữa nửa tháng phải đi bệnh viện. Bao nhiêu tiền chồng và con trai đi làm thuê về cũng dồn hết cho tiền thuốc.

Hai năm, số tiền nợ mua căn hộ chưa trả được đồng nào.

Bà H. chia sẻ hiện bà H. còn phải nộp đơn xin xem xét giảm mức tiền trả nợ hằng năm. Nếu phải đóng thêm thuế tài sản, gia đình bà không biết lấy đâu mà đóng.

Nhà đất nền sẽ nộp thuế đất gấp 10 lần hiện nay

Với cách tính thuế đất đối với nhà đất nền, Bộ Tài chính cho biết lấy diện tích ghi trên sổ X đơn giá đất do UBND tỉnh quy định X thuế 0,3% hoặc 0,4%. Riêng thuế nhà đất nền cũng chỉ tính thuế đối với phần giá trị xây dựng trên mức 700 triệu đồng X thuế suất 0,3% hoặc 0,4%.

Cách tính giá trị xây dựng là diện tích nhà X đơn giá 1m2 xây dựng do UBND tỉnh quy định. Trường hợp nhà đã sử dụng có đơn giá bằng đơn giá 1m2 xây nhà mới X tỉ lệ chất lượng còn lại của nhà do UBND tỉnh quy định.

Tỉ lệ chất lượng còn lại của nhà được UBND tỉnh công bố để tính lệ phí trước bạ nhà.

Một chuyên gia tài chính lo ngại thuế đất đối với nhà đất nền tăng gấp 10 lần so với hiện nay sẽ vượt khả năng chịu đựng của người dân. Thực tế, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp quy định đang áp mức 0,03%. Nhưng theo đề nghị của Bộ Tài chính, tới đây thuế đất sẽ là 0,3% hoặc 0,4%.