Cho người nước ngoài thuê nhà (NNNTN) để cải thiện thu nhập) là phương cách chung của vô số các chủ biệt thự, liền kề cao cấp ở Hà Nội. Tuy nhiên, không ít người vẫn gặp những vướng mắc về thủ tục cho thuê.

Đáp ứng nhu cầu NNN tới làm việc, cư trú từ ngắn tới dài hạn ở ngày một gia tăng, sau khi Việt Nam chính thức gia nhập WTO, rất nhiều chủ nhà ở các đô thị lớn như Tp.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng đã tìm cách thu hút lượng cầu này.

Cân nhắc tính khả thi

"Gia đình tôi có căn nhà tại đường Âu Cơ (Tây Hồ, Hà Nội) diện tích sử dụng gần 200m2. Sắp tới định xây lại nhà thành nhà 5, 6 tầng có thang máy và chia thành khoảng 7, 8 phòng cho NNN thuê. Quanh khu nhà tôi cũng đã có nhiều người làm khá hiệu quả từ vài năm nay, nhưng với tình hình kinh tế suy thoái như hiện nay, không biết giá thuê nhà có xuống nữa hay không? Lượng NNN ở Việt Nam có giảm hay không?", chị Hồng, chủ căn hộ nói.

"Tôi có căn hộ chung cư trung cấp muốn cho hai người Philippines thuê. Khách liên tục giục làm thủ tục, nhưng tôi vẫn mù mờ về các bước thủ tục. Đồng thời, cũng chưa rõ về nhân thân họ, chỉ biết họ làm về kinh doanh sản phẩm chức năng, không biết cho thuê rồi có ảnh hưởng đến an ninh không", anh Hùng, chủ căn chung cư cao cấp ở khu vực đường Bưởi cho biết.

Thủ tục đăng ký ra sao, lý lịch tư pháp, nguồn gốc, xuất xứ, nghề nghiệp của NNN không xác định rõ (đặc biệt là những người du lịch theo dạng tự do), dẫn đến tình trạng như gà mắc tóc của không ít chủ nhà. Thậm chí, trường hợp NNN cùng với một người Việt Nam có quan hệ thân thuộc (vợ chồng, cha mẹ nuôi…) đi thuê nhà ở Hà Nội cũng gặp muôn vàn khó khăn.

Vừa cưới một người Đức, chị Hiền cùng chồng thuê một căn hộ chung cư 130m2 ở gần khu Xuân La (Tây Hồ, Hà Nội), nhưng chưa đầy một tháng sau đã gặp chuyện. Dù đã có giấy kết hôn hợp pháp, chị Hiền là người đứng tên trên hợp đồng thuê nhà, nhưng khi công an phường đến kiểm tra tạm trú và yêu cầu người chồng phải ra khách sạn ở, hoặc khu nhà cho NNNT.

Có nhiều gia đình muốn cho người họ hàng xa, hoặc bạn bè ở nước ngoài về ở nhờ trong vài tháng cũng đau đầu về chuyện khai báo tạm trú hay bắt buộc phải đăng ký kinh doanh (dù bản chất không kinh doanh cho thuê nhà).

Mệt mỏi vì không hiểu luật

Theo tìm hiểu, một căn 130m2 ở tòa 17T5 Hoàng Đạo Thúy với đầy đủ yêu cầu như: có phòng ngủ, phòng khách, vệ sinh riêng, nội thất cơ bản đủ, truyền hình cáp, internet, điện, nước ổn định, cho NNNT với giá chỉ 10 triệu/tháng.

Thông thường, chủ căn hộ chung cư dạng này thường "quên" khai báo tạm trú cho khách thuê trọ và "hồn nhiên" kinh doanh cho tới khi bị cơ quan chức năng "hỏi thăm".

Theo kinh nghiệm của ông Nam, Giám đốc Sàn giao dịch BĐS TC (Nguyễn Xiển, Hà Nội), người có nhà cho cá nhân ngoại quốc thuê nên ra phường hoặc quận sở tại để xin mẫu hợp đồng cho thuê nhà. Sau đó, dịch hợp đồng này sang tiếng Anh, rồi hai bên thoả thuận ký hợp đồng, mang ra phòng công chứng.

Thông thường, người cho thuê nhà chỉ giữ tiền đặt cọc (3 hoặc 6 tháng tùy thoả thuận). Còn lại, về thuế, thủ tục khai báo tạm trú cho khách, hay đăng ký kinh doanh cho thuê, tốt nhất chủ nhà nên hỏi cơ quan chức năng địa phương (UBND phường, công an phường, phòng công chứng hay UBND quận…).

Gần đây, UBND Tp. Hà Nội đã có hướng dẫn thủ tục cho NNNTN. Tuy nhiên, sự cẩu thả và không am hiểu, thậm chí xem nhẹ luật định của nhiều chủ nhà đã tạo ra những hệ lụy không đáng có đối với mảng thị trường cho thuê nhiều nhạy cảm này.