Trước những báo động kéo dài về vấn đề nhà ở tại nông thôn, nhiều nhà chuyên môn đã lên tiếng và một số chương trình liên quan đến kiến trúc nhà ở nông thôn đang được vận hành.

Thực trạng lộn xộn

Từ lâu, nhà ở nông thôn đã là vấn đề nhức nhối. Bên cạnh sự tạp nham của việc đô thị hoá gấp gáp, sự mất cân đối, phá vỡ kiến trúc làng xã đang làm xấu đi bề mặt đời sống ở nông thôn. Một thời, người ta chứng kiến sự bành trướng của những "mái củ hành", cho đến sự lũng đoạn của nhà ống, và nay, ngày càng tràn lan các kiểu nhà lẫn lộn Đông - Tây, kim - cổ, chắp vá và tô vẽ loè loẹt...

Theo KTS Ngô Doãn Đức - Viện trưởng Viện Kiến trúc - Hội Kiến trúc sư VN thì - xưa làng Bắc Bộ hướng nội, nay pha trộn với nạn bám đường, phố hoá. Người nông dân có ít tiền, nhưng khi xây dựng lại học theo mẫu nhà chia lô ở thành phố vốn không phù hợp với cảnh quan nông thôn và bất tiện trong sinh hoạt.

Nhà hộp loè loẹt và bám đường
ở nông thôn.

Nhà nghiên cứu mỹ thuật Phan Cẩm Thượng, sau khi phân tích sự biến dạng của mô hình nhà ở nông thôn, đã nhắc nhở và cảnh báo: Sống trong vật liệu tự nhiên, có sự thở tự nhiên, cơ thể con người khoẻ mạnh hơn... Khi đầm hồ bị lấp dần, đình chùa bị tô vẽ xanh đỏ sặc sỡ, khi những nhà bêtông thay cho nhà gạch với kiến trúc vì kèo thì con người cũng đổi khác.

Đi tìm mẫu nhà mới

Bằng sự đam mê, thời gian qua có một số cá nhân miệt mài với việc tạo ra những "mẫu mã" nhà ở phù hợp với điều kiện sống hiện tại. Trong đó phải kể đến hoạ sĩ Bùi Hoài Mai với những ngôi nhà thiết kế, xây dựng cho bạn bè, người quen trong không gian tự nhiên thoáng rộng, vận dụng được nhiều giá trị kiến trúc truyền thống và nguyên vật liệu rẻ tiền.

Anh cho rằng, với vôi cát, gạch phồng, gỗ xoan, đất đồi..., những thứ dễ kiếm ở nhà quê, người nông thôn hoàn toàn có thể tạo ra cho mình những ngôi nhà thuận tiện, mang đậm nét thôn quê với nhiều mức giá cả phù hợp.

Gần đây, Hội Kiến trúc sư VN đồng thời xới lên hai hoạt động: Chương trình khảo sát, đánh giá hiện trạng và đề xuất phát triển kiến trúc nông thôn, và cuộc thi kiến trúc nhà ở nông thôn. Một phía tập trung vào nghiên cứu cơ bản, đánh giá các đặc trưng vùng miền nông thôn thuần nông, nhằm xây dựng một cái nhìn, hiện trạng chuẩn về "nhà quê" hiện nay, đưa ra những kế sách, cố vấn, mô hình phù hợp.

Mặt khác, khơi dậy mối quan tâm của giới KTS đối với vấn đề ở của người nông dân. Cuộc thi toàn quốc này đưa ra 5 đối tượng vùng miền để thiết kế: Đồng bằng Bắc Bộ, Đồng bằng Nam Bộ, Tây Nguyên, vùng núi phía bắc, vùng biển các miền, với yêu cầu: "Phương án thiết kế phải nêu rõ vị trí áp dụng, đặc điểm và quy mô công trình. Giải pháp kết cấu, vật liệu xây dựng và dự kiến giá thành...".

Trả lời e ngại trước thực tế việc xây nhà ở các vùng nông thôn ít khi quan tâm đến việc thuê thiết kế hoặc ngại thuê KTS, mà chỉ bắt chước vội vã những mẫu nhà hộp có sẵn, KTS Ngô Doãn Đức khẳng định: Hội sẵn sàng biếu không các mẫu nhà phù hợp cho nông dân.

Chính quyền các địa phương cần có trách nhiệm trong việc tiếp nhận, ứng dụng và phổ biến trong việc xây dựng của quần chúng ở nông thôn. KTS Đức cũng cho rằng, tác động đến nhận thức người dân là một quá trình lâu dài, đi kèm với sự tích cực của giới truyền thông và đầu tư của Nhà nước cho nông dân.

DiaOcOnline.vn - Theo Lao Động