Đó là khung cảnh hoang vắng, “không người ở” của khu tái định cư Hoà Lạc, Thạch Thất (Hà Tây). Mặc dù, khu tái định cư này đã được xây dựng và đưa vào sử dụng cách đây hơn 4 năm, nhưng đến nay số hộ đến sinh sống chỉ đếm trên đầu ngón tay...

Nhiều hạng mục công trình hạ tầng được đầu tư xây dựng đã không được sử dụng đúng mục đích, gây lãng phí hàng chục tỷ đồng.

Khu tái định cư Hoà Lạc có diện tích gần 8ha nằm phía bắc đường 84, cạnh đường Láng - Hoà Lạc thuộc địa phận xã Yên Bình (Thạch Thất, Hà Tây) được xây dựng từ năm 2003 nhằm mục đích đưa các hộ dân nằm trong diện quy hoạch Khu công nghệ cao Hoà Lạc về sinh sống, để giải phóng mặt bằng bước 1, giai đoạn I của dự án. Khu tái định cư được quy hoạch với gần 200 lô đất, mỗi lô có diện tích từ 150 đến 300m2, cung cấp cho gần 200 hộ dân thuộc diện di dời xây dựng Khu công nghệ cao Hoà Lạc.

Trong tổng số gần 200 hộ dân thì chỉ có gần 100 hộ đã nhận đất trong khu tái định cư, còn lại các hộ khác đã nhận tiền đền bù, vì vậy, làm phép tính đơn giản trong khu tái định cư này còn thừa tới hơn 100 lô đất bỏ hoang.

Nhưng trong số gần 100 hộ dân thuộc diện cấp đất trong khu tái định cư thì hiện nay chỉ có hơn chục hộ về đây sinh sống, còn lại nhiều hộ khác đã di cư sang địa phương khác. Hậu quả là một cả một khu tái định cư rộng tới gần 8ha đang bị bỏ hoang, không người ở.

Khu tái định cư Hoà Lạc được xây dựng cơ sở hạ tầng như hệ thống giao thông, điện, cấp thoát nước... khá đồng bộ, hoàn chỉnh với số vốn lên đến hàng vài chục tỷ đồng.

Các diện tích đất được phân lô, đường giao thông nội bộ, đường trục chính rộng tới trên 10m, hai bên vỉa hè lát gạch rộng tới 3,5m, các đường nhánh rộng tới 7m. Hệ thống đường điện, ống dẫn cấp nước được lắp đặt sẵn đề chờ, cột điện được trồng đã mắc điện chờ người dân đến sinh sống để sử dụng.

Sau một thời gian thực hiện công tác đền bù giải phóng mặt bằng, đến cuối năm 2004 cơ bản các hộ thuộc diện quy hoạch trong Khu công nghệ cao Hoà Lạc đã được nhận đất và tiền đền bù về khu tái định cư mới.

Tuy nhiên, cuối năm 2007, khi phóng viên có dịp ghé qua khu tái định cư khảo sát thì mới chỉ có trên 10 hộ dân đang sinh sống, trong đó có 5 nhà kiên cố, còn lại là nhà cấp 4 và nhà tạm.

Đập ngay vào mắt chúng tôi toàn bộ khu tái định cư hiện ra với một khung cảnh hoang vắng, không có người đi lại, cũng không có các dịch vụ, dân cư thưa thớt, đường sá vắng hoe... Hàng đàn trâu, bò được chăn thả tự do trong khu đô thị gây hư hại các công trình đang dần xuống cấp theo thời gian. Bên cạnh đó, tình trạng trộm cắp, tệ nạn xã hội, tiêm chích... diễn ra thường xuyên, gây ra hoang mang cho một số hộ dân đang sinh sống ở đây.

Nhiều hạng mục công trình bắt đầu xuống cấp.

Chị Trần Thị Quế - một người dân sống tại đây không giấu nổi sự lo lắng cho biết: “Gia đình tôi mới chuyển ra khu tái định này được 2 năm, ban ngày thỉnh thoảng có người đi lại, còn ban đêm thì hàng chục đám thanh niên đi lại, rú ga xe máy... về đây tụ tập hút chích, gây mất an ninh trật tự... Ngày nào gia đình tôi phải đóng kín cổng, khoá chặt cửa từ 7h tối”.

Được biết, toàn bộ hệ thống dây dẫn mắc điện, cáp quang ngầm và trên các cột điện chưa đưa vào sử dụng trong khu tái định cư mới đã bị kẻ gian cuỗm sạch. Một số hộ dân chuyển đến đây sinh sống phải xin mắc điện ở xã bên với giá cao so với quy định. Hiện nay, hơn chục hộ dân, trong khu đô thị Hoà Lạc đang như những “đứa con” bơ vơ không có hộ khẩu đăng ký, cũng như các tổ chức đoàn thể, sinh hoạt Đảng...

Qua tiếp xúc với một số hộ dân, chúng tôi được biết trước kia họ ở Thạch Hoà và công việc hàng ngày của họ trồng chè, rau, đậu, lúa, ngô, chăn nuôi... Chấp hành chủ trương của địa phương về việc thu hồi đất để phát triển Khu công nghệ cao Hoà Lạc, nên họ được bố trí về khu tái định cư mới.

Hệ thống cơ sở hạ tầng trong khu tái định cư mới khá thuận lợi khang trang, nhưng hầu hết các hộ dân di chuyển về đây ở lại đi vào “ngõ cụt”. Là những nông dân ở đất đồi gò đang có nghề phát triển nông nghiệp, chăn nuôi khi di chuyển về đây đều đang trong tình trạng thất nghiệp, họ không biết làm gì để sinh sống, một số hộ đã có con hết tuổi đi học nay ở nhà không có việc làm...

Ông Lê Văn Mão, Chủ tịch UBND xã Bình Yên cho chúng tôi biết: “Khu đô thị mới Hoà Lạc được đầu tư trên 100 tỷ đồng, để đưa các hộ dân có đất nằm trong quy hoạch về sinh sống. Tuy nhiên, đến nay, UBND xã chúng tôi mới nhận được báo cáo chỉ có hơn chục hộ. Dân cư thưa thớt, tình trạng mất an ninh trật tự trong khu tái định cư là không thể tránh khỏi.

UBND xã sẽ tạo điều kiện cho các hộ dân sinh sống tại đây có nghề mới, thu nhập để họ duy trì cuộc sống... Còn về chuyện hộ khẩu, UBND xã chưa thấy hộ nào trong khu đô thị mới này lên xã đăng ký, mặc dù xã chúng tôi đã nhận được kế hoạch đón nhận và làm hộ khẩu cho các hộ này”.

Rời khu đô thị bỏ hoang, “không người ở” chúng tôi không khỏi xót xa cho các hộ dân đang sinh sống ở đây hàng ngày phải đối mặt với tệ nạn xã hội, không có hộ khẩu, không việc làm... và còn  càng xót xa hơn khi một số vốn đầu tư lớn tới hàng chục tỷ đồng của Nhà nước đang bị lãng phí, nhiều công trình xây dựng xong rồi bỏ hoang không phát huy được hiệu quả.