Hàng trăm hộ dân ở dự án Bắc Lương Bèo (quận Bình Tân, TP HCM) hơn mười mấy năm qua vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

"Tôi mua đất, cất nhà hơn 10 năm nhưng đến nay vẫn chưa được chủ đầu tư (CĐT) làm thủ tục để cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ)" - ông Đào Anh Kha (có nhà tại dự án khu dân cư (KDC) Bắc Lương Bèo vừa kể vừa chìa cho chúng tôi xem tờ đơn kêu cứu đã gửi đến nhiều cấp chính quyền của TP.

"Không một mảnh giấy lận lưng"

Ông Kha cho biết năm 2007, ông mua một nền đất của Công ty Đầu tư Xây dựng Bình Chánh (nay đổi tên là Công ty TNHH MTV Đầu tư Kinh doanh nhà Khang Phúc - CĐT dự án KDC Bắc Lương Bèo). "Theo hợp đồng mua bán, tôi sẽ được cấp sổ đỏ nhưng đến nay vẫn chưa có dù đã thanh toán đầy đủ các khoản tiền. Sốt ruột, tôi nhiều lần liên hệ Khang Phúc đề nghị phía công ty phải giải quyết dứt điểm thì nhận được câu trả lời là chờ" - ông Kha thở dài.

Cũng theo ông Kha, nhiều lần thấy phía công ty cho người xuống đo vẽ, ông hỏi thì công ty trả lời để làm thủ tục cấp GCNQSDĐ nhưng đợi mãi chẳng thấy đâu. "Thời gian kéo dài lâu, tôi thấy có nhiều điểm đáng ngờ. Tìm hiểu, tôi phát hiện sau khi bán đất, công ty ký tiếp phụ lục hợp đồng bán nhà thô. Phụ lục hợp đồng này thực ra để che giấu việc phân lô bán nền bởi theo quyết định của TP, CĐT chỉ được phép bán nhà thô cho người dân chứ không được phân lô bán nền. Có lẽ vì chính điểm này nên công ty không thể làm giấy tờ đất cho khách hàng" - ông Kha đặt nghi vấn.

Nhiều hộ dân khác trong dự án cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Bà Hoàng Thị Thu Lan kể sau khi mua đất của Khang Phúc, công ty buộc bà và nhiều hộ dân khác ký thêm phụ lục hợp đồng mua bán nhà thô. Bà Lan nói: "Công ty lý giải làm vậy dễ được cấp GCNQSDĐ nên nhiều hộ dân đồng ý. Tiếp đó là lập biên bản bàn giao nền đất, đồng thời buộc các hộ dân ký hợp đồng thi công với một công ty xây dựng. Giấy tờ gì liên quan, công ty cũng gom đi hết, nói là để làm thủ tục cấp GCNQSDĐ. Chúng tôi thực hiện theo yêu cầu của công ty, đến nay vẫn không có mảnh giấy lận lưng".

Chính vì không được cấp GCNQSDĐ, nhiều người có hoàn cảnh khó khăn, muốn cầm nhà - đất để đi vay đều không thực hiện được; muốn bán hoặc cho con cháu thừa kế cũng không xong.

Đôi bên đổ lỗi

Theo UBND quận Bình Tân, dự án KDC Bắc Lương Bèo được phê duyệt quy hoạch từ năm 1997. Đến năm 1999, UBND TP duyệt dự án giao cho Công ty Đầu tư Xây dựng Bình Chánh (nay đổi tên là Công ty TNHH MTV Đầu tư Kinh doanh nhà Khang Phúc) làm chủ đầu tư.

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Tân, cho biết dự án này lúc đầu là bán đất nhưng sau khi có Chỉ thị 08 thì không được bán đất mà chuyển sang bán nhà. "Tuy nhiên, trước khi chuyển qua bán nhà, công ty đã bán đất cho một số hộ dân. Thế nên, trên hợp đồng danh nghĩa là bán nhà nhưng thực chất là bán đất. Việc này Thanh tra TP cũng đã kết luận và chỉ rõ là sai sót của công ty. Chính điều này đã dẫn đến việc chậm cấp GCNQSDĐ cho hộ dân" - ông Nhựt cho hay.

Lý giải rõ hơn, ông Nhựt nói trên giấy tờ là bán nhà nhưng thực chất đã bán đất trước đó nên nhà là do người dân xây, không phải công ty. Cũng do người dân tự xây nên nhiều trường hợp không xây đúng mẫu nhà theo quy hoạch được duyệt. "Chính sự nhùng nhằng này dẫn đến việc kiểm soát không chặt. Phía công ty cũng thế, mà chính quyền có thời gian cũng không chặt chẽ trong công tác phối hợp nên người dân xây sai gần hết. Người vượt tầng, người lấn chỉ giới đường đỏ… Do đó, kéo dài mười mấy năm trời mà không thể cấp GCNQSDĐ, dẫn đến người dân kiện tới kiện lui" - ông Nhựt nói.

Theo ông Nhựt, để được cấp GCNQSDĐ, phải đập bỏ phần xây dựng sai quy hoạch nhưng người dân không đồng ý, nói là bán nhà, việc xây nhà là trách nhiệm của công ty. Hai bên cứ đổ lỗi qua lại. "Việc xây này có lỗi từ nhiều phía. Giờ đập bỏ hết mấy trăm căn thì tốn tiền người dân, lại gây phản cảm nên quận đã kiến nghị theo hướng vẫn cấp giấy cho người dân nhưng chỉ những phần xây đúng. Phần xây dựng vi phạm sẽ không cấp. Sau này, nếu người dân xin giấy phép sửa chữa, xây dựng mới… thì lúc đó đề nghị người dân đập bỏ phần vi phạm" - ông Nhựt nói và cho biết Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Sở Xây dựng cũng đồng ý với hướng giải quyết trên. Hiện đã đo vẽ, hoàn chỉnh hồ sơ 220/388 căn và gửi về Sở TN-MT để tiến hành cấp GCNQSDĐ.

Đang đối chiếu từng trường hợp

Tại buổi họp báo do UBND TP HCM tổ chức định kỳ vừa qua, chúng tôi đặt câu hỏi về vấn đề cấp GCNQSDĐ ở khu dân cư này, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN-MT TP, cho biết quy định về cấp GCNQSDĐ ở các dự án rất cụ thể, khoảng 35 ngày, nếu không cấp thì phải nói rõ lý do. Về 220 hồ sơ trên, Sở TN-MT đang đối chiếu từng trường hợp với các quy định để xác định có cấp GCNQSDĐ được hay không và sẽ sớm trả lời cho người dân.

Vừa qua, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 03/2018 hướng dẫn Nghị định 139/2017 về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, có hiệu lực từ ngày 12-6 gỡ thế khó cho nhà sai phép, trong đó có cả trường hợp sai mẫu nhà. Theo ông Nguyễn Minh Nhựt, quận sẽ rà soát lại những hồ sơ chưa đủ điều kiện (như đã gửi Sở TN-MT) để xem có áp dụng được không nhằm gỡ khó cho người dân