Bộ Xây dựng đã phát đi tín hiệu cho phép xây dựng loại căn hộ có diện tích 25 m2, trong khi  trước đó, ngày 11-9-2017, UBND TPHCM ban hành văn bản 5657/UBND-ĐT theo hướng nói không với loại căn hộ này. Vấn đề đang được nhiều người quan tâm, cả người dân lẫn cơ quan quản lý, theo đó làm sao để hài hòa giữa một bên là nhu cầu bức thiết về nhà ở của người có thu nhập thấp, một bên là việc bảo vệ quy hoạch, mỹ quan đô thị.

Trong công văn 2502/BXD-QLN ký ngày 23-10-2017, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho rằng TPHCM có thể áp dụng tạm thời tiêu chuẩn diện tích tối thiểu không nhỏ hơn 25 m2 đối với căn hộ thương mại (tương đương quy định hiện hành về diện tích tối thiểu đối với căn hộ chung cư nhà ở xã hội).

Cơ sở pháp luật được Bộ Xây dựng viện dẫn là quy định về diện tích tối thiểu của căn hộ chung cư là 45 m2 hiện nay không còn hiệu lực. Cụ thể, Luật Nhà ở 2005 quy định nhà chung cư phải thiết kế căn hộ khép kín, có diện tích sàn xây dựng mỗi căn hộ không thấp hơn 45 m2. Tuy nhiên, Luật Nhà ở 2014 (thay thế Luật Nhà ở 2005) đã bỏ quy định giới hạn diện tích tối thiểu đó.

Bộ Xây dựng cho biết, các quy chuẩn kỹ thuật xây dựng hiện hành chưa quy định giới hạn diện tích tối thiểu đối với căn hộ chung cư. Hiện nay, bộ đang nghiên cứu, chuẩn bị ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, trong đó sẽ quy định về diện tích tối thiểu của căn hộ thương mại. “Trong thời gian chờ ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, đối với căn hộ chung cư thương mại thì có thể áp dụng tạm thời tiêu chuẩn diện tích tối thiểu không nhỏ hơn 25 m2 và bảo đảm thiết kế, xây dựng theo kiểu căn hộ khép kín”, công văn của bộ nêu rõ.

Thực ra, chính quyền TPHCM có lý do để e dè việc phát triển căn hộ có diện tích nhỏ. Hiện nay, thành phố có tốc độ đô thị hóa và tốc độ tăng dân số cơ học cao, nên việc đầu tư xây dựng các dự án căn hộ chung cư thương mại có diện tích dưới 45 m2 sẽ làm tăng quy mô dân số, tăng áp lực lên hệ thống hạ tầng kỹ thuật-xã hội. Điều này sẽ phá vỡ quy hoạch, dẫn đến nguy cơ xuất hiện “nhà ổ chuột” trên cao trong lòng đô thị.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cho rằng công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự, mỹ quan đô thị không chỉ phụ thuộc vào quy định tiêu chuẩn diện tích tối thiểu căn hộ chung cư mà còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác. Đối với các dự án nhà ở thì việc xác định các chỉ tiêu quy hoạch để kiểm soát dân số, mật độ xây dựng, chiều cao công trình được thực hiện theo pháp luật về quy hoạch, Quy chuẩn quốc gia về Quy hoạch xây dựng QCXDVN 01:2008/BXD và quy hoạch chi tiết của dự án do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Theo Bộ Xây dựng, trong trường hợp cần có kiểm soát, quản lý quy hoạch và dân số đô thị theo điều kiện đặc thù của địa phương trong lúc Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư chưa ban hành, TPHCM có thể nghiên cứu ban hành quy định về diện tích tối thiểu căn hộ chung cư thương mại để áp dụng trên địa bàn.

Liệu việc cho phép hình thành những căn hộ có diện tích chỉ 25 m2 có gây áp lực lên hạ tầng kỹ thuật-xã hội, xuất hiện “nhà ổ chuột” trên cao? Vậy làm sao phát triển loại căn hộ này để vừa đáp ứng nhu cầu xã hội vừa không gây khó khăn trong vấn đề quản lý quy hoạch đô thị của chính quyền?