Trong khi nhiều người dân có nhu cầu vay vốn hỗ trợ từ gói 30.000 tỉ đồng để mua nhà, đến nay số dự án căn hộ trên địa bàn TP.HCM được chấp thuận chuyển sang nhà ở xã hội (NƠXH) và điều chỉnh diện tích chỉ mới đếm trên đầu ngón tay.

Khách hàng tham gia ký hợp đồng nhà ở xã hội tại Q.Tân Bình, TP.HCM sáng 20-9 - Ảnh : Thanh Đạm

Ông Lê Chí Hiếu, phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho biết nhiều chủ đầu tư tại TP.HCM đã làm hồ sơ xin chuyển đổi dự án từ nhà ở thương mại sang NƠXH, phần lớn đều đạt các tiêu chí của Bộ Xây dựng nhưng hồ sơ vẫn bị “ngâm”, chưa được chấp thuận. Dẫn thông tin từ Sở Xây dựng TP.HCM, ông Hiếu cho biết đến nay TP.HCM chỉ mới có ba dự án thương mại được chấp thuận chuyển đổi sang NƠXH và sáu dự án nhà ở được cho phép điều chỉnh căn hộ có diện tích lớn sang diện tích nhỏ.

“Bộ Xây dựng có chủ trương chia nhỏ căn hộ nhưng TP.HCM lại nói không do lo ngại tăng dân số. Nếu cứ cứng nhắc như vậy, TP.HCM sẽ không được hưởng gói tín dụng 30.000 tỉ đồng. Vì sản phẩm nhà ở của TP dưới 70m2 đã hiếm rồi mà chia nhỏ lại không cho” - ông Nguyễn Văn Đực, phó giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành, bức xúc. Trong khi đó, theo ông Đực, thông tin từ Bộ Xây dựng khẳng định số dự án xin chuyển đổi chỉ là 1-2% so với tổng số dự án trên địa bàn, một con số rất ít.

Bà Nguyễn Thị Như Loan, chủ tịch HĐQT Công ty CP Quốc Cường Gia Lai, cho biết dự án của Quốc Cường Gia Lai đã có người mua, khách hàng làm đơn kiến nghị lên UBND TP.HCM xin chuyển đổi, doanh nghiệp cũng có đơn gửi cơ quan chức năng. Tuy nhiên, hồ sơ đã bị “ngâm” nhiều tháng. “Sau mấy tháng trời hồ sơ vẫn nằm ì ra đó không giải quyết. Khi hỏi cơ quan chức năng, doanh nghiệp được yêu cầu phải chỉ rõ khi chia nhỏ căn hộ thì cơ cấu của đầu người, cây xanh, hạ tầng như thế nào... Chúng tôi không biết trả lời như thế nào vì áp theo nghị quyết 02 và tiêu chí của Bộ Xây dựng thì đều phù hợp” - bà Loan nói.

Thậm chí dự án chung cư Thới An (Q.12) của Công ty CP địa ốc Sài Gòn Gia Định đã được Bộ Xây dựng chấp thuận chuyển đổi sang NƠXH nhưng đến nay hồ sơ vẫn chưa được UBND TP.HCM thông qua. Theo các doanh nghiệp, gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng sẽ hết hạn vào tháng 12-2014, nhiều địa phương khác đã tích cực triển khai, trong khi đó TP.HCM vẫn loay hoay với thủ tục, dù người dân đang mong mỏi được vay vốn ưu đãi này để mua nhà trước khi hết hạn.

Khách hàng nói bị làm khó, ngân hàng bảo không

Sau một thời gian dài gõ cửa các ngân hàng tham gia gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng, vợ chồng anh Nam (công chức tại Q.1) đã thất vọng vì cơ hội được tiếp cận nguồn vốn này là rất ít. Tại một chi nhánh Ngân hàng BIDV ở Q.1, anh Nam được yêu cầu chứng minh thu nhập, chứng minh điều kiện nhà ở... Sau khi hoàn tất đầy đủ các giấy tờ này, anh Nam đem đến ngân hàng này nhưng đã bị từ chối thẳng thừng với lý do: dự án mà anh Nam dự định mua không... liên kết với ngân hàng!

Tương tự, bà Lý Thị Hồng Nhung - một trong 100 khách hàng ký hợp đồng nhận nhà tại dự án 171A Hoàng Hoa Thám (Q.Tân Bình) - cho biết đã làm hồ sơ vay vốn mua NƠXH tại Ngân hàng BIDV chi nhánh Bắc Sài Gòn. Tuy nhiên, sau khi mọi thủ tục hoàn tất thì bị vướng ở chỗ chi nhánh này không có ký kết thỏa thuận ba bên với chủ đầu tư và khách hàng, nên bà Nhung được hướng dẫn sang chi nhánh TP.HCM. “Sau khi tốn công sức làm thủ tục, nay tôi lại phải làm thủ tục từ đầu nhưng chưa biết có được giải ngân hay không. Tôi không hiểu sao trong cùng một hệ thống ngân hàng mà không có sự liên kết...” - bà Nhung bức xúc.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước TP.HCM, cho biết tại TP.HCM đã có 101 cá nhân được xét duyệt vay gói hỗ trợ lãi suất 6%/năm để mua nhà ở với tổng số vốn được xét duyệt là 58,3 tỉ đồng. Trong số này 31 trường hợp đã giải ngân theo tiến độ với số tiền 9,3 tỉ đồng. Tuy nhiên, các trường hợp đã được xét duyệt và giải ngân đều mua nhà ở thương mại, có diện tích dưới 70m2 và giá bán dưới 15 triệu đồng/m2. Đến nay chưa có hợp đồng mua NƠXH nào được vay theo gói ưu đãi lãi suất 6%/năm.

Trao đổi với PV, lãnh đạo các ngân hàng tham gia chương trình này đưa ra nhiều lý do khác nhau để lý giải việc chậm giải ngân gói hỗ trợ. Ông Trần Xuân Hoàng, phó tổng giám đốc BIDV, nói đến nay nguồn cung NƠXH hạn chế, nhiều dự án chủ đầu tư mới đang hoàn tất thủ tục xin chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang NƠXH nên chưa có “hàng” bán ra thị trường.

Ngoài ra, tiêu chí mua NƠXH khó hơn trong việc xác định đối tượng, trong vòng 10 năm mới được bán nên cũng có hạn chế nhất định. Đến nay BIDV đã giải ngân 50% hồ sơ đã cam kết cho vay theo gói 6%/năm, hơn 20 tỉ đồng. “Ngân hàng không vướng gì, còn thủ tục chậm hay nhanh là do việc xác định đối tượng theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Trường hợp nào thuộc đúng đối tượng ngân hàng đều giải quyết” - ông Hoàng nói.

Lãnh đạo một ngân hàng quốc doanh khác nói điều kiện xét duyệt để được mua NƠXH khá khó khăn, người mua cũng bị ràng buộc không được bán trong thời gian 10 năm. Trong khi đó, so với giá nhà ở thương mại với giá bán trên dưới 12 triệu đồng/m2, giá NƠXH không thấp hơn bao nhiêu. Do vậy, nhiều người có xu hướng chọn mua nhà ở thương mại để sau này dễ mua bán hơn, mà trước mắt không phải chờ đợi xét duyệt, người mua nhà cũng có thể chủ động chọn lựa vị trí phù hợp với công việc mà vẫn được áp dụng lãi suất vay 6%/năm như NƠXH...