Bên cạnh việc không rõ ràng khi đưa vào xem xét đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng dự án, hiện nay khoản "cam kết hỗ trợ ngân sách " này cũng chưa có quy định nào về quản lý, sử dụng.

Hỗ trợ ngân sách là đáng ghi nhận

Từ khoảng giữa năm 2007 đến 2008, hầu như ở tất cả các dự án đấu giá xây dựng có thêm một khoản tiền mới, gọi là khoản “cam kết hỗ trợ ngân sách địa phương”. Khoản hỗ trợ này khá lớn. Trong lần gần đây nhất, tháng 12/2007, đấu giá khu “tam giác vàng” Trần Hưng Đạo - Nguyễn Thái Học - Phạm Ngũ Lão (TP. HCM), liên danh Khang Gia có giá dự thầu cao nhưng khoản hỗ trợ chỉ 360 tỷ đồng, còn liên danh Thái Sơn có giá dự thầu thấp hơn nhưng khoản hỗ trợ lên đến 1.900 tỷ và đã trúng thầu.

Chuyên gia nghiên cứu kinh tế Phạm Chi Lan cho biết, không những mới đây, mà trước đây cũng đã từng có những khoản hỗ trợ này, tuy nhiên con số không lớn nên không đưa vào “diện xem xét”. Khoản cam kết hỗ trợ này giúp để đảm bảo niềm tin của cơ quan Nhà nước vào đơn vị dự thầu.

Theo luật sư Phạm Duy Nghĩa, đây là những hành động tích cực, thể hiện sự đồng cảm cao, sự chia sẻ của doanh nghiệp đối với cộng đồng và Nhà nước, cần được ghi nhận và khuyến khích. Chuyên gia Phạm Chi Lan cũng cho rằng khoản hỗ trợ này khẳng định quyết tâm của nhà thầu, và cũng là yếu tố ràng buộc nhà thầu trong việc thực hiện dự án.

Tìm kiếm văn bản liên quan đến khoản cam kết hỗ trợ ngân
sách trong đấu thầu khu tam giác vàng ở TP.HCM. Ảnh: Đặng Vỹ.

Không thể đưa vào tiêu chí xét chọn

Ông Thái Văn Rê, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, Chủ tịch Hội đồng Đấu thầu (HĐĐT) khu “tam giác vàng”, cho biết HĐĐT không đưa khoản tiền hỗ trợ ngân sách vào làm một tiêu chí đấu giá, nhưng cũng công nhận là đã chọn nhà thầu LD Thái Sơn vì có khoản hỗ trợ cao.

Theo luật sư Nghĩa, pháp luật là nội dung “cứng”, tuy nhiên vẫn có những nội dung có thể vận dụng ưu tiên. Ông cho rằng, việc hỗ trợ ngân sách thể hiện sự thiện chí, hảo tâm và quyết tâm của người tham gia đấu giá. Chính các nội dung này rất quan trọng, có tác động thuyết phục đến các lãnh đạo. Vì vậy tuy không phải là tiêu chí nhưng trong thực tế vẫn được xem xét, và chính vì vậy có thể người bỏ giá thấp vẫn có thể thắng thầu. Luật sư Nghĩa cho rằng không chỉ ở Việt Nam mà các nước cũng có điều này.

Tuy nhiên luật sư cũng đồng tình là không thể đưa khoản này vào làm tiêu chí đấu giá, vì khoản tiền này được sử dụng vào mục đích khác. Mà tiêu chí để xét chọn nhà thầu trước tiên phải là năng lực, bao gồm năng lực tài chính, kỹ thuật, quản lý…

Cam kết hỗ trợ ngân sách: Không có trong quy định

Tất cả các chuyên gia, các nhà quản lý đều trả lời, khoản hỗ trợ này đến nay hoàn toàn không có trong quy định nào của pháp luật. Luật sư Nghĩa chỉ ra trong “Quy trình giải tỏa bồi thường giải phóng mặt bằng” có chi tiết quy định rằng ngoài các khoản chi theo quy định, chủ đầu tư có thể có những khoản hỗ trợ cho ngân sách địa phương. Có thể đây là chi tiết để vận dụng.

Theo ông Phạm Đình Cường, Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính), trong đấu giá bên nào trả giá cao thì bên đó thắng. Khoản tiền hỗ trợ ngân sách chỉ là khoản xem xét cuối cùng. Nếu hai bên đều có số điểm như nhau thì mới xem xét đến khoản hỗ trợ.

Chính vì khoản hỗ trợ này chưa hề có trong quy định nào, nên việc quản lý và sử dụng như thế nào, đến nay hầu như cũng không ai biết. Theo ông Thái Văn Rê, khoản hỗ trợ này được đưa vào ngân sách địa phương, và địa phương sử dụng vào các mục đích hỗ trợ cộng đồng, giải quyết những vấn đề dân sinh. Điều này là tất nhiên, tuy nhiên sử dụng như thế nào, ai quản lý, hạch toán vào đâu… hiện chưa biết nơi nào có văn bản.

Trưởng Ban Kinh tế ngân sách HĐND TP.HCM Nguyễn Minh Hoàng cho biết từ trước đến nay nếu đã có sử dụng khoản này, cũng không thấy xin ý kiến HĐND. Ông Hoàng cho biết, qua vụ đấu thầu khu “tam giác vàng”, ông sẽ về xem lại và tìm hiểu về vấn đề này. Còn luật gia Trương Trọng Nghĩa ở TP.HCM cũng nói thật rằng ông chưa biết nơi nào có quy định hay không về khoản hỗ trợ trên.

Một số dự án có cam kết hỗ trợ ngân sách

- Tháng 5/2007 đấu giá dự án Trung tâm thương mại chợ Hôm (Hà Nội), Công ty Vincom cam kết hỗ trợ 3 tỷ đồng; Liên danh Công ty 36 - Media Will - Golden Bridge cam kết hỗ trợ 32 tỉ.

- Tháng 12/2007, đầu thầu khu đất chợ Văn Thánh (TP.HCM), Vinaconex cam kết hỗ trợ ngân sách 75 tỉ đồng; Liên danh Saigontourist - Phú Long cam kết hỗ trợ 228 tỉ đồng; Công ty 584 hỗ trợ gần 600 tỉ đồng. Sau đó công bố kết quả đấu thầu khu đất chợ Văn Thánh, liên danh SSG - Cofico - Sun Wah - Fico trúng thầu với hỗ trợ ngân sách 215 tỉ đồng.

- Gần đây nhất, đấu thầu khu “Tam giác vàng” Trần Hưng Đạo - Nguyễn Thái Học - Phạm Ngũ Lão (TP.HCM), liên danh Khang Gia có giá dự thầu cao nhưng khoản hỗ trợ chỉ 360 tỷ đồng, còn liên danh Thái Sơn có giá dự thầu thấp hơn nhưng khoản hỗ trợ lên đến 1.900 tỷ và đã trúng thầu.

Theo Hà Nội Mới