Từ năm 2014 - 2017, UBND tỉnh Thanh Hoá đã thực hiện nhiều dự án bất động sản dưới hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, hầu hết các dự án đều lùm xùm và để lại nhiều điều tiếng vì các dự án ở vị trí đắc địa nhưng lại được chỉ định thầu và được định giá rất “bèo”. Cuối cùng, chính Chủ tịch UBND tỉnh này đã phải ra văn bản “tuýt còi” vì vi phạm Luật Đất đai 2013.

Hàng loạt dự án trái luật

Văn bản số 245/TB-UBND ngày 5.12.2017 của UBND tỉnh Thanh Hoá thông báo kết luận của ông Nguyễn Đình Xứng - Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ rõ: Từ tháng 7.2014 đến tháng 10.2016, Sở KHĐT, các đơn vị được giao làm bên mời thầu đã thực hiện quy trình, thủ tục lựa chọn nhà đầu tư và đàm phán với chủ đầu tư để ký hợp đồng thực hiện 9 dự án có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh; trong đó, có 8 dự án trên địa bàn TP.Thanh Hoá và 1 dự án ở huyện Triệu Sơn.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá, cơ bản các dự án trên được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. “Tuy nhiên, việc tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt hồ sơ yêu cầu và hợp đồng dự án giữa bên mời thầu và chủ đầu tư có nội dung tiền sử dụng đất nộp ngân sách Nhà nước không đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013”.

9 dự án vi phạm cụ thể là: Dự án trung tâm thương mại và nhà phố Eden (phường Nam Ngạn và phường Đông Thọ, TP.Thanh Hoá); dự án khu dân cư Trường ĐH Hồng Đức, phường Đông Sơn; Dự án Khu nhà ở thương mại nam đường Nguyễn Phục, phường Quảng Thắng; Dự án Khu dân cư Đông Vệ, phường Đông Vệ; Dự án Khu dân cư An Phú Hưng, phường Đông Hương; Dự án Công viên nước Đông Hương; Dự án Khu đô thị núi Long kết hợp khu tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng đường vành đai đông tây; Dự án Khu dân cư xóm Bắc Sơn 2, thị trấn Nhồi thuộc Lô 4 và biệt thự Khu dân cư xóm Bắc, phường An Hoạch.

8 dự án trên đều là những vị trí đất vàng thuộc TP.Thanh Hoá còn lại là Dự án Khu đô thị Sao Mai rộng lớn thuộc xã Xuân Thịnh và xã Thọ Dân, huyện Triệu Sơn.

Tính tiền khi chưa giao đất

Trong thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá không chỉ rõ, cụ thể điểm vi phạm theo Luật Đất đai 2013 của 9 dự án. Tuy nhiên, theo phân tích của các luật sư, hầu hết các dự án trên đều căn cứ vào thông tư số 03/2009/TT-BKH ngày 16.4.2009 của Bộ KHĐT hướng dẫn lựa chọn nhà đầu tư thực hiện đầu tư dự án có sử dụng đất.

Tuy nhiên, do Thông tư 03 lại căn cứ vào Điều 54 của Luật Đầu tư số 59/2005/QH11 ngày 29.11.2005 đã hết hiệu lực pháp luật. Hay nói một cách khác, Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 có hiệu lực ngày 1.7.2015 đã phủ định Luật Đầu tư số 59/2005/QH11. Do đó, Thông tư số 03/2009/TT-BKH là không còn hiệu lực pháp lý.

Hơn nữa, thực tế, các dự án nói trên đều được UBND tỉnh ra quyết định chỉ định thầu. Theo quy định của pháp luật, việc thu tiền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2013 được quy định tại Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ và được hướng dẫn cụ thể tại khoản 1, Điều 3, Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16.6.2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ.

Cụ thể: “Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá thì tiền sử dụng đất phải nộp được xác định bằng giá đất tính thu tiền sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất được giao tại thời điểm có quyết định giao đất nhân (x) với diện tích phải nộp tiền sử dụng đất”.

Thực tế, các dự án nói trên đều chưa có quyết định giao đất nhưng UBND tỉnh Thanh Hoá đã ra quyết định phê duyệt tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước. Sau đó, nhà đầu tư ký hợp đồng với đơn vị được UBND tỉnh uỷ quyền, nộp tiền vào ngân sách rồi thi công, bán biệt thự...

Điều dư luận băn khoăn là rất nhiều dự án được duyệt kiểu này có sự chênh lệch khá lớn về giá trị đất trong quyết định phê duyệt và thị trường. Chẳng hạn, Dự án Khu dân cư thuộc phường Đông Hương (Khu dân cư An Phú Hưng), TP.Thanh Hoá là dự án có vị trí đắc địa, mảnh “đất vàng” ngay trung tâm TP.Thanh Hoá. Dự án có tổng diện tích trên 28,8ha, trong đó, diện tích đất tính tiền sử dụng đất là 15,24ha.

Tại QĐ số 2736/QĐ-UBND ngày 27.7.2015 của Chủ tịch UBND tỉnh, tiền sử dụng đất nộp NSNN sau khi trừ đi chi phí bồi thường GPMB là 54,99 tỉ đồng. Trên cơ sở này, tại QĐ số 3967-QĐ-UBND ngày 9.10.2015, ông Nguyễn Đình Xứng - Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá đã ký phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư dự án với số tiền sử dụng đất nộp NSNN là 55 tỉ đồng, nghĩa là chỉ hơn số tiền tối thiểu được xác định có 6 triệu đồng(?!).

Nếu tính giá trị quyền sử dụng đất được xác định tại QĐ trên là 69,8 tỉ đồng (đã bao gồm chi phí GPMB) trên tổng diện tích tính tiền sử dụng đất là 15.245,90m2 thì mỗi mét vuông được xác định chỉ khoảng 4,58 triệu đồng. Thực tế, trên thị trường, giá đất tại vị trí này trong thời gian 2017 - 2018 dao động khoảng 19,5 - 25 triệu đồng/m2.

Với những sai phạm trên, chính ông Nguyễn Đình Xứng - Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá - đã phải chỉ đạo Sở KHĐT kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân trong tham mưu trình phê duyệt hồ sơ không đúng quy định của Luật Đất đai 2013, đồng thời chỉ đạo các sở, ngành liên quan dừng mọi hoạt động giao đất, cho thuê đất ở các dự án trên.