Việc hoàn thành quy hoạch nghĩa trang đến lúc này đã trở nên bức thiết, bởi vấn đề này đang gây ra sức ép lớn đối với nhu cầu đất cho xây dựng và phát triển đô thị.

Theo ông Nguyễn Hồng Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Hạ tầng Kỹ thuật đô thị - Bộ XD, thì "trước đây các văn bản pháp quy về xây dựng và quản lý nghĩa trang hầu như chưa có hoặc có nhưng chưa đồng bộ, mới chỉ lồng ghép trong các văn bản pháp quy khác về môi trường. Vì thế các nghĩa trang xuất hiện một cách tự phát, lộn xộn".

Còn theo KTS Nguyễn Như Khuê (Trung tâm Nghiên cứu môi trường đô thị nông thôn -Viện Quy hoạch đô thị nông thôn-Bộ XD), "hầu hết các nghĩa trang lâu đời được các thế hệ lựa chọn trong khuôn khổ các vùng quần cư đều phù hợp.

Song, do sự phát triển của kinh tế, xã hội cùng với sự gia tăng dân số, các quỹ đất dành cho công nghiệp, nông nghiệp, du lịch... ngày càng mở rộng đã phá vỡ sự hài hoà này.

Mặt khác, xuất phát từ văn hoá người Việt là coi trọng việc xây dựng chỗ yên nghỉ cho người đã khuất trong khi ta chưa có các văn bản quy định cụ thể dẫn đến việc xây dựng tuỳ tiện, thiếu đồng bộ, đôi khi là thái quá, gây ra sự phản cảm về cảm về không gian cảnh quan kiến trúc".

Ngày 25.3.2008, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 35/2008 về Xây dựng, quản lý và sử dụng nghĩa trang, đề cập đến phạm vi xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang bao gồm từ khâu quy hoạch, cải tạo, đóng cửa và di chuyển nghĩa trang, nêu rõ trách nhiệm của người quản lý và người sử dụng... Tuy nhiên, hiện mới có Hà Nội và TT - Huế là đã lập quy hoạch tổng thể về nghĩa trang.

Theo ông Tiến, "quy hoạch nghĩa trang phải mang tính chất liên vùng, liên đô thị. Như vậy, việc quy hoạch nghĩa trang mới giải quyết triệt để được".

Văn bản pháp quy về quy hoạch, xây dựng và quản lý nghĩa trang đã có, nhưng việc xây dựng những nghĩa trang hiện đại, tiện lợi cho người dân, tiết kiệm được quỹ đất mà vẫn có bản sắc riêng thì việc vận động người dân thay đổi tập quán cũng rất quan trọng.

Bên cạnh đó, việc ưu đãi về đất đai, thuế... cho các doanh nghiệp tư nhân đầu tư xây dựng nghĩa trang cũng cần được quan tâm.

Theo KTS Nguyễn Như Khuê, để đảm bảo tính tâm linh, truyền thống mà vẫn tiết kiệm được quỹ đất, bảo vệ môi trường thì song song với việc quy hoạch những nghĩa trang mới nên hạn chế di dời những nghĩa trang cũ nếu nghĩa trang đó không ảnh hưởng đến môi trường.