Đó là ý kiến chung của lãnh đạo các sở Tài nguyên - Môi trường các tỉnh thành phía nam tại Hội nghị góp ý các dự thảo nghị định hướng dẫn luật Đất đai do Bộ Tài nguyên - Môi trường tổ chức tại TP.HCM ngày 9.1

Hỗ trợ lại cao hơn bồi thường !

Ý kiến của hầu hết đại biểu đều cho rằng, bất cập lớn nhất của luật Đất đai diễn ra trong khoảng 10 năm qua là bảng giá đất các tỉnh, thành ban hành hằng năm quá thấp so với thực tế thị trường. Như tại đường Đồng Khởi (Q.1, TP.HCM), giá đất chuyển nhượng trên thị trường cả tỉ đồng/m2, trong khi bảng giá đất chỉ 81 triệu đồng/m2. Ngoài ra, giá đất nông nghiệp được xác định bằng phương pháp thu nhập (giá trị tạo ra trên một khu đất - PV) nên có độ vênh rất lớn giữa những miếng đất nông nghiệp xen cài trong khu dân cư ở các đô thị và đất nông nghiệp chỉ dùng để làm nông nghiệp. Do vậy phần bồi thường thấp hơn rất nhiều so với phần hỗ trợ. Ông Nguyễn Văn Hồng, Phó giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM đưa dẫn chứng, mức bồi thường tại Q.2 do nhà nước đưa ra chỉ được 380.000 đồng/m2, trong khi hỗ trợ thêm đến 2 triệu đồng/m2.

Để hóa giải điều này, nhà nước đã đưa ra quy định hỗ trợ thêm đối với người mất đất nông nghiệp từ 1,5 - 5 lần bảng giá đất. Tuy nhiên, điều này cũng không hạn chế được khiếu kiện khi người dân luôn thắc mắc nghịch lý, giá đất lại thấp hơn phần hỗ trợ.

Lãnh đạo Sở Tài nguyên - Môi trường TP.Cần Thơ cho rằng theo quy định của luật Đất đai sửa đổi là bồi thường theo giá thị trường, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người dân. Do đó, giá đất để bồi thường nên lấy luôn giá thị trường để không cần phải hỗ trợ. Đối với đất nông nghiệp xen cài trong đô thị thì xác định giá theo vị trí chứ không phải theo mục đích sử dụng. Vì thực tế, giá đất nông nghiệp xen cài trong khu dân cư thường được bán với mức giá của đất ở. Điển hình như ở Q.Ninh Kiều, giá đất nông nghiệp 20 triệu đồng/m2.

Để làm được điều này, các đại biểu kiến nghị khung giá đất không nên quy định chi tiết, nên nâng khung giá đất và để địa phương tự tính, nhất là đối với nhóm đất nông nghiệp. Nên phân làm 2 nhóm để xây dựng bảng giá đất. Theo đó, nhóm có kế hoạch thay đổi mục đích có giá khác, còn đất chỉ thuần túy làm nông nghiệp một giá khác.

Cần nâng giá bồi thường đất nông nghiệp

Theo các dự thảo nghị định hướng dẫn luật Đất đai sửa đổi, việc bồi thường đất nông nghiệp nói chung và đất nông nghiệp trong khu dân cư được xác định theo loại đất, vị trí đất và theo giá chuyển nhượng phổ biến trên thị trường. Dự thảo bỏ quy định hỗ trợ đối với đất nông nghiệp xen cài khu dân cư. Nơi nào chưa có thị trường hoặc thị trường chưa phát triển thì áp dụng các phương pháp định giá khác như phương pháp thu nhập, thặng dư… để xác định giá đất cụ thể.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Nguyễn Minh Quang cho rằng nên nâng giá bồi thường vì giá đất chỉ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đồng/m2 là bèo bọt quá, dẫn đến thu hồi dễ quá nên lãng phí là tất yếu. "Có người nói nâng giá bồi thường thì ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Nhưng nhà nước là của dân, phải đảm bảo quyền lợi của người dân. Giá đất thấp, trong khi hỗ trợ từ 1,5 - 5 lần bảng giá đất lại quá cao, gây phức tạp. Lần sửa đổi này không thể giá hỗ trợ cao hơn giá bồi thường được. Cái này phải sửa để người dân không kêu giá bồi thường quá thấp. Khi đó, chúng ta nói thẳng giá bồi thường đã tính rõ ràng. Chỉ hỗ trợ lương thực, đào tạo nghề để người dân vượt qua khó khăn khi bị thu hồi đất. Hỗ trợ chỉ là phần tăng thêm chứ không thể thay thế giá đền bù. Do đó, tốt nhất nên đưa vào giá bồi thường, cộng với một phần hỗ trợ nữa là ổn”, Bộ trưởng đặt vấn đề.