Tại phiên thảo luận ngày 25/11 về Luật Xây dựng sửa đổi, đại biểu Trịnh Ngọc Thạch (đoàn Hà Nội) cho biết, dự án Đại học Quốc gia đã thay đến 4 đồng chí làm Trưởng ban quản lý và sau 12 năm thì dự án này gần như vẫn đang giẫm chân tại chỗ. Vì vậy, cần nâng cao năng lực của Ban quản lý dự án.

Một trong những điểm mới của Luật Xây dựng sửa đổi lần này đó là yêu cầu phải thành lập Ban quản lý các công trình xây dựng. Chẳng hạn, thay vì trước đây mỗi địa phương có hàng nghìn dự án thì tương ứng với hàng nghìn Ban quản lý do chủ đầu tư lập ra. Sau khi công trình hoàn thành thì Ban quản lý cũng tự động giải tán, hết trách nhiệm.

Chính vì vậy, để giằng buộc trách nhiệm của chủ đầu tư các công trình, Luật yêu cầu các địa phương phải thành lập Ban quản lý với quy mô lớn, bao gồm nhiều lĩnh vực. Ban quản lý hoạt động trong vòng nhiều năm.

Đại biểu Trịnh Ngọc Thạch - TP Hà Nội cho biết, về hình thức và quản lý tổ chức dự án, Luật xây dựng 2003 không quy định cụ thể tình hình, hình thức và tổ chức quản lý dự án áp dụng theo từng giai đoạn nguồn vốn, thực tế đa số các chủ đầu tư sử dụng vốn nhà nước chọn hình thức chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án để lập ra ban quản lý dự án trực thuộc. Việc áp dụng hình thức này đã bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, số lượng các ban quản lý dự án quá nhiều, năng lực quá kém và kinh nghiệm rất hạn chế và có việc phân ra giữa chủ đầu tư và đơn vị sử dụng là một vấn đề rất khó. Vì vậy, đề nghị bộ quản lý ngành của nhà nước thì không nên làm chủ đầu tư xây dựng mà giao cho các đơn vị sự nghiệp hoặc các doanh nghiệp làm chủ đầu tư.

Qua thực tiễn đánh giá công tác chuẩn bị kéo dài tiến độ lúng túng trong xử lý gặp rủi ro, lựa chọn năng lực nhà thầu và quản lý hợp đồng không tốt gây ảnh hưởng tới chất lượng và làm giảm giá, đội giá công trình xây dựng đây là nguyên nhân chính mà dẫn đến việc yếu kém về năng lực, đồng thời tang vốn đầu tư. Vì vậy, cần phải có quy định năng lực quản lý dự án, các ban quản lý dự án phải có tính chuyên nghiệp cao. Để làm được điều này cần phải có các chế tài cụ thể trong đó quy định rõ việc đào tạo bồi dưỡng nâng cao năng lực chủ thể xây dựng, đặc biệt nâng cao chủ thể là Ban quản lý dự án xây dựng.

“Chúng tôi đoàn Hà Nội có đi giám sát hai cuộc, một cuộc giám sát năm 2009 về hai dự án đầu tư xây dựng tại Hòa Lạc đó là công nghệ cao và Đại học Quốc gia. Năm 2012 chúng tôi lại tổ chức khảo sát đánh giá lại kết quả giám sát chúng tôi thấy bộc lộ ra mấy vấn đề. Vấn đề quan trọng nhất là năng lực các ban quản lý dự án rất kém, đặc biệt dự án Đại học Quốc gia. Hiện nay chúng ta đã tổ chức đến 3 - 4 lần thay đến 4 đồng chí làm Trưởng ban quản lý rồi, nhưng bây giờ vẫn chưa triển khai được và sau 12 năm thì dự án này gần như vẫn đang giẫm chân tại chỗ thì tôi xin đề nghị là chúng ta phải nghiên cứu kỹ việc đầu tư với việc quản lý, đặc biệt là phải nâng cao năng lực hơn nữa Ban quản lý dự án mang tính chuyên nghiệp cao” đại biểu Thạch cho biết.

Đại biểu Châu Thị Thu Nga (đoàn Hà Nội) cho rằng, tại Điều 49, dự thảo luật lần này có đưa ra một số quy định mới như Ban quản lý dự án chuyên ngành, Ban quản lý khu vực đối với các dự án đầu tư xây dựng sử dung ngân sách nhà nước, trong trường hợp Ban quản lý chuyên ngành hoặc Ban quản lý ở khu vực quản lý dự án thì các ban này có thể đóng vai trò như một chủ đầu tư.

Đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định hình thức Ban quản lý dự án ở Khoản 3, Điều 49 dự thảo, đối với các dự án hình thức sử dụng theo nguồn ngân sách nhà nước, theo đó nên phân biệt thành 2 loại chủ đầu tư như sau.

Loại thứ nhất là chủ đầu tư có chuyên môn về nghề nghiệp như các đơn vị thuộc các ngành: giao thông, xây dựng, công nghiệp, thủy lợi, lâm nghiệp, các chủ đầu tư này có thể trực tiếp quản lý dự án thông qua các hình thức, các Ban quản lý dự án đầu tư chuyên nghiệp như quy định hiện hành.

Loại thứ hai, các chủ đầu tư không có chuyên môn về đầu tư xây dựng công trình như các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, phát thanh truyền hình, các cơ quan hành chính sự nghiệp. Với các chủ đầu tư này nên áp dụng theo hình thức đi thuê các tư vấn để thực hiện quản lý dự án.