Dư luận đang xôn xao về dự án xây dựng khu du lịch bãi biển Rồng ở Quảng Nam do các nhà đầu tư Mỹ làm chủ đầu tư với số vốn lên đến... 10 tỉ USD. Nhiều chuyên gia tỏ ra nghi ngờ về năng lực tài chính của các nhà đầu tư trong việc thực hiện dự án khổng lồ này.
Theo tờ trình của UBND Quảng Nam lên Thủ tướng ngày 4-2-2008, dự án nằm trên khu đất diện tích 460ha tại huyện Điện Bàn, có 11 công trình lớn, gồm các khách sạn, sòng bài, trung tâm thương mại - hội nghị quốc tế, các khu vui chơi giải trí...
Trong đó có chín tổ hợp khách sạn có sòng bạc với qui mô 200ha, vốn đầu tư 9 tỉ USD; sân golf, khu thể thao cộng đồng và câu lạc bộ đồng quê có diện tích 20ha, vốn đầu tư 100 triệu USD. Một trung tâm hội nghị quốc tế diện tích 30ha, vốn đầu tư 400 triệu USD.
Một trường cao đẳng đào tạo nghề diện tích 20ha, vốn đầu tư 100 triệu USD. Riêng khu văn phòng điều hành có diện tích 10ha với vốn đầu tư 200 triệu USD. Toàn bộ dự án do Global C&D Inc. (Công ty Phát triển và xây dựng toàn cầu - Hoa Kỳ) cùng Công ty Tano Capital và Spring Investment (Hoa Kỳ) đầu tư 100% vốn.
Có tính khả thi cao (?)
Tờ trình của tỉnh Quảng Nam cho biết các nhà đầu tư cam kết ngay từ giai đoạn 1 của dự án sẽ tập trung xây dựng khu tái định cư chất lượng cao, đảm bảo mỗi hộ gia đình trong khu vực dự án được cấp không một căn nhà hai tầng, tổng diện tích sàn là 150m2 và có ít nhất một lao động được tuyển dụng làm việc. Nhà đầu tư cam kết xây dựng xong hệ thống hạ tầng toàn bộ khu đất dự án trước khi triển khai xây dựng các hạng mục công trình.
Trong tờ trình, UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định đã tiếp xúc với các nhà đầu tư và xét thấy đây là dự án có tính khả thi cao, phù hợp với qui hoạch phát triển du lịch, dịch vụ khu vực ven biển của tỉnh. Nếu được triển khai, dự án sẽ góp phần tích cực cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và của cả khu vực miền Trung.
Tuy nhiên, một quan chức hoạt động trong lĩnh vực thẩm định dự án đầu tư nước ngoài, từng tiếp cận công văn do UBND tỉnh Quảng Nam gửi trình Thủ tướng, lại cho rằng công văn về một dự án lớn cả chục tỉ USD là quá sơ sài. "Thủ tướng có phê duyệt thì cũng dựa trên cơ sở ý kiến của các bộ ngành chuyên môn. Tôi chưa thấy có ý kiến của bộ nào.
Những điều chưa rõ về nhà đầu tư
Theo tìm hiểu riêng của Tuổi Trẻ, Công ty Global C&D đăng ký ở bang Nevada ngày 21-10-2005 với vốn đăng ký là 100.000 USD. Giám đốc và chủ tịch là ông Tong Ich Pham. Luật của bang Nevada không qui định chặt chẽ về vốn đăng ký nên doanh nghiệp có thể đăng ký bất cứ con số nào.
Global C&D không có trang web chính thức. Ngoài các thông tin về dự án ở Quảng Nam, không có bất cứ thông tin nào khác về hoạt động của Global C&D khi tìm kiếm bằng Google. Đây là điều bất thường vì các công ty Mỹ thường phải có trang web để giao dịch. Địa chỉ email liên lạc của giám đốc công ty đăng ký ở UBND tỉnh Quảng Nam là địa chỉ công cộng - Yahoo!. Trong khi các doanh nghiệp chuyên nghiệp nước ngoài, đặc biệt là Mỹ, đều giao dịch bằng địa chỉ email riêng của công ty.
Trên website của Tano Capital, công ty tài chính đầu tư cùng Global C&D, có đề địa chỉ liên hệ ở Hội An, Việt Nam. Tuy nhiên, trong một bài phỏng vấn vào tháng 10-2007 đăng trên website này, ông Charles Johnson, người thành lập Tano Capital, nói hiện công ty đang quản lý 200 triệu USD. Trong đó công ty đầu tư vào Trung Quốc 40 triệu USD và đầu tư một khoản tương tự vào Ấn Độ. Như vậy, số vốn công ty này có vào cuối năm 2007 chưa hề đạt đến con số nửa tỉ đôla.
Qua email, ông Tong Ich Pham, giám đốc và chủ tịch của Global C&D, chỉ cho biết: "Hiện chúng tôi đang làm việc với tỉnh Quảng Nam, còn rất nhiều việc tế nhị, không biết như thế nào? Chúng tôi sẽ cho biết mọi chi tiết về dự án trong một thời gian ngắn nữa khi có hi vọng tốt".
Phải thẩm định được khả năng tài chính của đối tác
Ông Võ Tá Hân - cố vấn cao cấp Ngân hàng Thụy Sĩ UBS AG tại Singapore: Khi VN phát hành trái phiếu quốc tế với số tiền 750 triệu USD đã phải chuẩn bị rất kỹ lưỡng để thuyết phục các nhà đầu tư nước ngoài. Nay lại nghe có người nói hết tỉ này đến tỉ khác một cách dễ dàng thì thật vô lý hết sức.
Các cơ quan VN khi làm việc với các đối tác "đao to búa lớn" thì điều đầu tiên là bảo họ phải chứng minh tài chính. Hãy gửi vài chục triệu đôla vào một ngân hàng cho mình thấy rồi mới nói chuyện tiếp.
Ông Trần Văn Thọ - giáo sư kinh tế Đại học Waseda, Nhật: Cách làm tốt nhất là tỉnh Quảng Nam đề nghị nhà đầu tư nộp lệ phí thẩm định dự án. Tỉnh dùng lệ phí đó thuê một công ty tư vấn độc lập thẩm định về mức độ khả thi của dự án cũng như sự tin cậy đối với nhà đầu tư. Sau khi có kết quả tốt từ công ty tư vấn, tỉnh sẽ xem xét chi tiết dự án. Và nếu đi đến kết luận tốt rồi mới trình Thủ tướng phê duyệt.
Chánh văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam Đinh Văn Thu: Dự án mới bắt đầu, đang chờ ý kiến Chính phủ
Xung quanh dự án trên, ngày 20-2, Báo giới đã có cuộc trao đổi với ông Đinh Văn Thu - chánh văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam. ông Thu cho biết:
Tôi nghĩ rằng đây là một dự án thuộc loại hình mới đặt ra trong bối cảnh hiện nay, Chính phủ cũng đang còn xem xét nhiều vấn đề. Nếu dự án qui mô lớn như thế này triển khai thì tác động cả khu vực miền Trung này chứ không riêng gì Quảng Nam.
* Một dự án lớn nhưng chúng tôi được biết thông tin tỉnh gửi Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương đầu tư dự án rất sơ sài?
Dự án mới bắt đầu và đang chờ ý kiến Chính phủ. Bây giờ tôi không có đủ những điều kiện để thông tin thêm.
* Liệu sự ít ỏi về thông tin dự án có thuyết phục được Chính phủ lẫn các bộ, ngành?
Tất nhiên chủ đầu tư sẽ có thuyết minh tiếp theo. Bởi một dự án mới có ý tưởng, tỉnh thấy rằng thẩm quyền của tỉnh không thể giải quyết được. Vì vậy tỉnh mới có văn bản trình xin Chính phủ như thế.
* Chúng tôi được biết dự án này đã được tỉnh và nhà đầu tư xúc tiến từ 4-5 năm nay?
Cái đó tôi không biết. Tôi không nắm dự án này. Sở KH-ĐT là cơ quan thẩm định, xem xét và báo cáo ủy ban.
* Thưa ông, tỉnh chủ động liên hệ với nhà đầu tư hay nhà đầu tư tự đến hoặc qua môi giới?
Hình như là nhà đầu tư đến tìm hiểu và đặt vấn đề. Người ta chủ động đến đây.
* Cho đến nay việc thẩm định năng lực nhà đầu tư đối với dự án này có được tỉnh thực hiện?
Sở KH-ĐT trả lời việc này.
* Nếu bây giờ các cơ quan trung ương yêu cầu chi tiết hơn về dự án để xem xét, tỉnh và nhà đầu tư có đáp ứng?
- Nhà đầu tư sẽ cung cấp và báo cáo chi tiết cho Chính phủ.