Ở TP HCM, tranh mua được suất nhà ở xã hội đã khó, mua được rồi thì nhiều người lại rơi vào cảnh nợ tứ bề vì gặp phải chủ đầu tư chậm giao nhà

Vừa qua, nhiều người là cán bộ, công chức, viên chức kéo nhau đến công trình dự án nhà ở xã hội (NƠXH) ở 35 Hồ Học Lãm, phường An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM căng băng-rôn để phản đối việc chậm bàn giao căn hộ, gây náo loạn cả một khu vực. Đây là dự án do Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM làm chủ đầu tư liên kết với Công ty CP Thương mại Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân thực hiện. Theo hợp đồng ký với người mua, đến giữa năm 2017 phải hoàn thành và giao nhà.

Kiệt sức, đổ nợ

Tuy nhiên, đến đầu tháng 6-2018, công trình vẫn chưa hoàn thành như cam kết, với hơn 70% số căn hộ vẫn chưa được lót gạch nên rất nhiều lần khách mua đến công trình tìm chủ đầu tư để thúc tiến độ. Ông Võ Trường Thành, giáo viên một trường THPT trên địa bàn quận 8, bức xúc: "Họ làm vậy là chết tôi rồi. Tính đến thời điểm hiện tại, việc trễ hẹn đã gần một năm, kéo theo gia cảnh của tôi và rất nhiều người rơi vào cảnh khốn đốn".

Tiếp lời ông Thành, anh Vũ Đức Hoàn cho hay anh mua căn hộ với giá 760 triệu đồng và bắt đầu vay mượn, gom góp tài sản cá nhân từ tháng 4-2016. Tuy nhiên đến nay, nhà chưa có mà tiền lãi ngân hàng vẫn phải đóng cộng với tiền thuê nhà trọ đã khiến cuộc sống gia đình anh từ đủ ăn thành túng thiếu. "Thu nhập của hai vợ chồng chỉ hơn 14 triệu đồng nhưng mỗi tháng trả lãi, gốc ngân hàng lên đến 7 triệu đồng, tiền thuê nhà trọ 5 triệu đồng. Như vậy, chi phí sinh hoạt chỉ còn 2 triệu đồng thì hỏi sao không đi vay mượn khắp nơi. Nếu họ giao nhà đúng thời hạn thì còn "gồng" được" - anh Hoàn than vãn.

Trả lời câu hỏi vì sao không thanh lý hợp đồng và tìm dự án khác để mua, anh Hoàn cho biết hiện đang nợ rất nhiều nên thanh lý hợp đồng vẫn không thể trả hết nợ. "Chúng tôi rơi vào thế "tiến thoái lưỡng nan" không chọn được phương án nào và giờ thì kêu cứu khắp nơi để chủ đầu tư theo đó mà nhanh chóng hoàn thành" - anh Hoàn bày tỏ.

Gia cảnh của anh Hoàn cũng còn đỡ hơn trường hợp anh N., một viên chức ở quận 6. Vừa rồi, vợ anh N. do lo lắng bị ngân hàng phạt trả chậm nên đã liên hệ vay tạm số tiền 10 triệu đồng. Nào ngờ, sa vào nhóm chuyên cho vay nặng lãi. Sau 1 tuần mượn nợ, hàng loạt kẻ tướng mạo dữ dằn tìm đến yêu cầu thanh toán tổng số tiền 18 triệu đồng. "Tôi tức tốc về quê mượn bà con để trả với hy vọng yên ổn làm việc chứ không thì bị giang hồ quậy phá" - ông N. nói trong mệt mỏi.

Tương tự, anh Vũ Trọng Nghĩa, cán bộ phòng văn hóa của một quận ở TP HCM, rơi vào khốn khổ khi đã vay tiền mua căn hộ NƠXH Tân Bình Tower - số 32 Hoàng Bật Đạt, quận Tân Bình. Hiện anh Nghĩa đã đóng đủ 95% giá trị căn hộ nhưng chủ đầu tư vẫn chưa giao nhà dù đã trễ hạn hơn 2 năm. "Chúng tôi làm việc nhà nước với mức lương cố định và rất thấp. Chủ đầu tư thất hẹn hơn 7 lần bằng văn bản và khiến chúng tôi nợ ngập đầu" - anh Nghĩa rầu rĩ. Theo anh Nghĩa, số tiền lãi ngân hàng quá lớn khiến chi tiêu gia đình không đủ ăn, vợ chồng anh đành gửi con gái đầu lòng cho ba mẹ ở quê nuôi giúp hơn năm qua nhưng chẳng có cách nào đưa con lên lại TP để chăm sóc được.

Hỗ trợ như "muối bỏ biển"

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Giám đốc Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM, thừa nhận có xảy ra hiện tượng chậm giao nhà gây sự bức xúc trong người mua ở dự án NƠXH 35 Hồ Học Lãm. Nhưng ông Thạch từ chối nói về nguyên nhân, trách nhiệm của đơn vị.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, các văn bản mà Quỹ Phát triển nhà ở TP phản hồi với người dân về việc trễ hẹn đều đổ lỗi khách quan như: Nhà nước thay đổi chính sách, dự án quy mô lớn gặp một số trục trặc nên chấp nhận bồi thường. Tuy nhiên, số tiền vi phạm hợp đồng mà chủ đầu tư bồi thường chỉ từ 2,1-2,3 triệu đồng/tháng. "So với lãi và chi phí hiện tại thì quá thấp. Không đủ lo toàn bộ thiệt hại do chậm giao nhà" - anh Hoàn bức xúc và cho biết 100% người dân đã đóng đủ 70% giá trị hợp đồng nhưng không hiểu sao tiền đang ở đâu khiến dự án chậm đến như vậy?

Trong khi đó, Công ty TNHH Đầu tư bất động sản Tân Bình, chủ đầu tư NƠXH Tân Bình Tower, đổ lỗi do quá trình thanh tra liên tục của Sở Xây dựng và Thanh tra TP HCM khiến thủ tục pháp lý chậm. "Thời hạn giao nhà phụ thuộc vào việc cấp giấy tờ của cơ quan nhà nước" - chủ đầu tư đổ lỗi và cam kết sẽ hỗ trợ mỗi hộ 5 triệu đồng/tháng. Nhưng vẫn chẳng đủ giải quyết khó khăn của hàng trăm hộ đang đối mặt với lãi vay hằng tháng lên đến cả chục triệu đồng.

Một lãnh đạo Văn phòng Đăng ký Đất đai TP HCM - Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM cho biết nhiều dự án NƠXH chậm giao nhà vì bị ách bởi gói vay hỗ trợ 30.000 tỉ đồng. Cơ quan chức năng không thể can thiệp bởi hợp đồng là giao dịch dân sự. Nhiều trường hợp "khủng khiếp" hơn khi chủ đầu tư vừa mang dự án đi cầm vừa bán cho khách hàng. Sở Tài nguyên và Môi trường cũng từng linh hoạt cấp chủ quyền cho người dân để bảo đảm quyền lợi và các cơ quan đề nghị công an vào cuộc xử lý chủ đầu tư.

Cơ quan chức năng chỉ có thể đốc thúc

Một lãnh đạo Sở Xây dựng TP HCM cho biết bản chất NƠXH vẫn là việc mua và bán và chẳng khác gì nhà ở thương mại. Vì vậy, việc chậm giao nhà theo cam kết giữa chủ đầu tư và người dân là giao dịch dân sự. Do đó, cơ quan chức năng chỉ có thể đốc thúc và tìm phương án hỗ trợ chứ không thể làm gì khác được. Còn việc chủ đầu tư không hoàn thành nghĩa vụ nộp phạt vì chậm tiến độ theo hợp đồng thì người dân có thể nhờ tòa phân giải.