Mức thuế suất chuyển quyền sử dụng đất và lệ phí trước bạ sẽ được giảm đáng kể; thậm chí có những loại đất sẽ được miễn lệ phí trước bạ.

Bộ Tài chính đã soạn thảo trình Chính phủ 2 vấn đề quan trọng về chính sách thuế và lệ phí đất đai. Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng thống nhất với đề nghị này.

Giảm gánh nặng - tăng khả năng đóng góp

Trong Dự thảo Sửa đổi, bổ sung điều 7 Luật Thuế chuyển quyền sử dụng đất (CQSDĐ) lấy ý kiến nhân dân quy định: Mức thuế suất CQSDĐ sẽ là 2% thay cho 4% hiện đang áp dụng. Mức thuế suất này sẽ thực hiện từ 1.1.2009.

Theo luật gia Hữu Dung, đúng là mức thuế suất 4% hiện nay là quá cao trong bối cảnh giá cả và biến động của thị trường bất động sản (BĐS) cũng như việc mua bán đất đai. Cụ thể, với công chức bình thường, phải cố gắng lắm mới mua được miếng đất khoảng 500 triệu đồng thì riêng thuế CQSDĐ đã mất 20 triệu đồng.

Tương tự, đối với mua bán đất đai ở các vùng nông thôn hiện nay, mức thuế suất CQSDĐ quá cao khiến người dân cũng xót của khi phải nộp khoản tiền không nhỏ. Đây là một phần lý do khiến không ít cá nhân thường lách thuế.

Đối với các giao dịch lớn, 2 bên sẵn sàng thỏa thuận để ghi mức giá thấp hơn nhiều so với giá thực tế. Đối với các vùng nông thôn, cho đến nay vẫn phổ biến hình thức mua bán bằng giấy viết tay mà không qua giao dịch để tránh không phải nộp thuế.

Trao đổi với Báo chí, đại diện Bộ Tài chính cho biết, việc giảm thuế như đề xuất sẽ mang lại tác động tích cực. Đối với thị trường BĐS, việc giảm thuế sẽ khiến thị trường hoạt động lành mạnh hơn thông qua khả năng công khai, minh bạch giá.

Đây cũng là hình thức giảm gánh nặng đóng góp cho dân; nhưng lại là phương thức hiệu quả để tăng khả năng đóng góp thông qua việc người dân sẵn sàng chấp hành Luật Thuế khi mức thuế suất phù hợp. Một mặt họ tránh được vi phạm, mặt khác Nhà nước tăng cường khả năng thu thuế qua việc thu đúng, thu đủ. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với các vùng nông thôn khi người dân được giảm tải gánh nặng, vừa chấp hành Luật Thuế và vừa tránh những tranh chấp xảy ra.

Đối với việc giảm lệ phí trước bạ (LPTB), mức dự kiến áp dụng chỉ còn là 0,5%. Đặc biệt dự thảo cũng quy định miễn LPTB nhà ở, đất ở cho đối tượng là hộ nghèo, người dân tộc thiểu số và vùng khó khăn.

Việc giảm LPTB sẽ khai thông ách tắc trong việc làm "sổ đỏ" vốn bị người dân phản ứng vì mức LPTB cao như hiện nay. Điều này cũng có ý nghĩa giảm gánh nặng cho dân; song vẫn đảm bảo quản lý đất đai trên phạm vi toàn quốc.

Chặn nạn mua bán chui

Đồng thuận với quan điểm trên, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường Phạm Khôi Nguyên cho biết: "Mức giảm thuế CQSDĐ 50% là rất tốt. Bên cạnh đó, tôi còn muốn giảm nhiều hơn nữa đối với LPTB lần đầu. Trước đây khi xây dựng khung thuế, pháp luật quy định thuế CQSDĐ là 4% và LPTB là 1%. Thời điểm đó, giá đất được áp theo Luật Đất đai 2003 còn rất rẻ nên tiền thu thuế CQSDĐ không đáng là bao nhiêu.

Những năm gần, đây giá đất tăng lên cao, nhiều chỗ tăng tới chục lần nên nếu đóng thuế theo biểu giá cũ thì mức tiền người dân phải đóng rất lớn. Tương tự đối với LPTB, mức LP cao chính là lý do người dân không lấy sổ đỏ, sổ hồng; gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai. Chỉ riêng ở Hà Nội đang có khoảng 100.000 sổ đỏ, sổ hồng... bị ế".

Song chính từ việc không có sổ hồng, sổ đỏ mà thị trường đang xảy ra tình trạng mua bán, sang nhượng đất theo kiểu "chui" bằng hình thức giấy viết tay. Điều này vừa khiến Nhà nước thất thu thuế; vừa làm cho việc quản lý nhà nước về đất đai bị ảnh hưởng.

"Chính từ vấn đề này, trong những lần phát biểu trước Quốc hội tôi đã nhiều lần đề xuất giảm thuế CQSDĐ xuống thấp hơn đối với những trường hợp CQSDĐ lần đầu để khuyến khích người dân làm thủ tục đăng ký. Tuy nhiên, mức thuế này chỉ nên áp dụng với trường hợp đăng ký lần đầu, còn từ lần chuyển nhượng tiếp theo do hoạt động kinh doanh buôn bán thì mức thuế có thể vẫn thu ở mức 2% - 4%", - ông Nguyên nhấn mạnh.

Ngoài ra, việc giảm thuế CQSDĐ còn là một công cụ góp phần tăng khả năng thanh toán trong hoạt động sang nhượng BĐS, hạn chế tình trạng "đóng băng" của thị trường này.