Thực tế về hoạt động đấu thầu tại Việt Nam trong thời gian qua còn mang tính hình thức. Không thiếu những cơ quan, địa phương lạm dụng hình thức chỉ định thầu, phê duyệt gói thầu cho cả một dự án lớn.

Trong khi đó, năng lực của đơn vị trúng thầu không có khả năng thực hiện toàn bộ gói thầu. Lời giải của bài toán là chia nhỏ gói thầu, bán thầu... dẫn đến nhiều công trình kém chất lượng.

Không thể hình thức

Trước thực trạng trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 27/2008/CT-TTg, ngày 5-9-2008 về việc “Chấn chỉnh công tác đấu thầu sử dụng vốn Nhà nước”. Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện một loạt các công việc về tình trạng đấu thầu hiện nay.

Theo đó, các Bộ, ngành, địa phương chấn chỉnh việc lập, thẩm định và phê duyệt kế hoạch đấu thầu, không chia nhỏ gói thầu để tổ chức chỉ định thầu, tránh phê duyệt kế hoạch đấu thầu cho từng gói thầu khi có đủ điều kiện để phê duyệt kế hoạch đấu thầu cho toàn bộ dự án. Những thông tin phải được cung cấp đầy đủ, rõ ràng khi đưa ra tổ chức đấu thầu.

Ông Đặng Huy Đông - Vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch Đầu tư) cho rằng, việc công khai thông tin trong công tác đấu thầu cần minh bạch hóa và phải được đề cập một cách chi tiết nhưng không được chủ ý dựa vào đó để loại bỏ người này, người kia. Nếu chủ dự án đầu tư tự thực hiện những phương pháp lựa chọn nhà thầu mà không nằm trong kế hoạch thì không phải là hình thức đấu thầu.

Trên thực tế việc đấu thầu tại một số nơi còn mang tính hình thức, chiếu lệ, tạo ra tiền lệ không tốt đối với hoạt động này. Không ít trường hợp xây dựng dự toán quá thấp gây khó khăn cho việc xét kết quả trúng thầu, phải chào lại giá, điều chỉnh dự toán.

Tình trạng thiết kế ban đầu thiếu chính xác, khi thực hiện phải thay đổi, điều chỉnh nhiều lần làm tăng giá trị hợp đồng, kéo dài thời gian thực hiện. Việc xây dựng dự toán cao làm cơ sở để ký kết hợp đồng trong các trường hợp chỉ định thầu cũng là những nguyên nhân gây lãng phí thất thoát trong đầu tư xây dựng.

Đơn cử như Dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư Nam Trung Yên (Hà Nội), có tổng mức đầu tư gần 1.900 tỉ đồng, gồm hai phần: Hạ tầng kỹ thuật do Ban quản lý các công trình trọng điểm đô thị Hà Nội làm chủ đầu tư; phần nhà ở và công trình hạ tầng xã hội thiết yếu do Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội (Handico) làm chủ đầu tư.

Trong quá trình triển khai từ năm 2001 đến 2007 đã xảy ra nhiều vi phạm, tự thực hiện dự án nên dẫn đến việc chỉ định thầu, giao thầu, đấu thầu hạn chế trong thi công xây lắp…

Thông tin minh bạch chất lượng sẽ cao

Ông Cấn Hồng Lai - Tổng Giám đốc Tổng Công ty XDCTGT 1 (CIENCO 1) - Bộ Giao thông Vận tải cho biết, Trong hoạt động đấu thầu, khi những dự án được đem ra đấu thầu thì hầu hết hồ sơ đã đầy đủ thông tin. Tuy nhiên, những thông tin thiếu hoặc chưa chính xác thì các bên tham gia đấu thầu có quyền kiểm tra, để tránh hậu quả xấu.

Hiện nay, hoạt động đấu thầu ngày càng được mở rộng, nếu thông tin được công khai, minh bạch sẽ phát huy tốt hiệu quả công tác đấu thầu. Bởi những thông tin trong hoạt động đấu thầu là một “mắt xích” quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả, giảm lãng phí, thất thoát, tiêu cực đối với các dự án đầu tư và xây dựng, đặc biệt là những dự án có “gốc” vốn từ ngân sách Nhà nước. Đồng thời việc thông tin đấu thầu được cung cấp đầy đủ, đăng tải công khai sẽ nâng cao chất lượng công trình, dự án.

Việc thực hiện đấu thầu theo Luật Đấu thầu (có hiệu lực từ 1-4-2006) và các văn bản hướng dẫn góp phần đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn của Nhà nước, tăng cường tính công khai, minh bạch, cạnh tranh của công tác đấu thầu, từ đó nâng cao chất lượng công trình, hàng hóa và dịch vụ tư vấn.

DiaOcOnline.vn - Theo An Ninh Thủ Đô