Trên địa bàn Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, căn hộ có diện tích trên dưới 50m2 mức giá từ 500 đến 700 triệu đồng bán rất chạy. Với mức giá này thì người có thu nhập trung bình năm đến sáu triệu đồng/tháng cũng chưa thể mua được. Bởi thế, hướng “sáng” nhất cho người thu nhập thấp mua được nhà là thông thoáng thủ tục, công khai quỹ đất, quỹ nhà ở, để từ đó doanh nghiệp tính toán phương án đầu tư, còn người dân cũng có nhiều nhà để lựa chọn.

"Thông" nhưng chưa "thoáng"

Hàng vạn lao động làm việc trong các khu công nghiệp, sinh viên, viên chức, cán bộ lực lượng vũ trang… nói chung là những người có thu nhập thấp đang mơ ước sở hữu một căn hộ giá rẻ. Nhưng xem ra điều này không dễ đạt được, kể cả khi cơ chế thúc đẩy các nguồn lực đầu tư cho nhà ở đã thông thoáng...

Chị Phạm Thị Đông vừa mua được căn hộ 50m2 trên tầng ba với giá 168 triệu đồng tại phường Liên Bảo, TP Vĩnh Yên. Vợ chồng chị Phương Đông công tác ở cơ quan hành chính tỉnh Vĩnh Phúc cũng có niềm vui khi được mua một căn hộ như chị Đông. Điều đáng nói, đây là những căn hộ giá rẻ do Công ty cổ phần Bê tông và xây dựng Xuân Mai chủ động xây dựng bán cho công nhân và những người có thu nhập thấp, trước khi thụ hưởng những ưu đãi của Nhà nước.

Giá căn hộ rẻ trước hết bởi doanh nghiệp không phải đợi thu hồi đất, không có nhiều chi phí phát sinh trong xây dựng - đại diện Công ty CP Bê tông và xây dựng Xuân Mai cho biết.
 

Trong khi đó, hành lang pháp lý đã thông, cơ chế ưu đãi đã mở, nhưng theo một chuyên viên Cục Nhà ở (Bộ Xây dựng), đáng buồn là đến nay rất ít doanh nghiệp đến đăng ký tạo quỹ nhà ở cho sinh viên, còn việc đầu tư nhà ở cho người thu nhập thấp thì rất chậm… Có hàng loạt lý do khiến việc phát triển quỹ nhà ở dành cho người thu nhập thấp chậm, nhưng hàng đầu là lực cản "thủ tục hành chính".

Đại diện Công ty địa ốc Đất Lành phân tích: Hiện thủ tục hành chính là nguyên nhân số một đẩy giá thành căn hộ giá rẻ lên cao. Chẳng hạn xây một tòa nhà dưới 20 tầng thực tế chỉ mất khoảng 2 năm rưỡi đến 3 năm. Nhưng việc mua đất, thực hiện phương án đền bù giải phóng mặt bằng cũng bằng thời gian xây dựng. Cả thảy mất sáu năm mới hoàn thành toà nhà.

Đây là thời gian không luân chuyển được vốn, kể cả phát sinh lãi suất ngân hàng trong khi thị trường nhà ở luôn biến động và nhu cầu của người dân đã tăng lên.

Nhu cầu lớn, nguồn cung không đủ, thời gian thi công kéo dài, chi phí xây dựng tăng khiến căn hộ đội giá thì cuối cùng người thu nhập thấp không mua nổi. Ngoài thủ tục hành chính, lĩnh vực nhà ở xã hội cho tỷ lệ lợi nhuận thấp, đọng vốn lâu, khó lấy quỹ đất cũng là những yếu tố cản trở nhuệ khí của nhà đầu tư và ngân hàng vào cuộc đầu tư.

Nghị quyết 18/NĐ-CP của Chính phủ đã định hướng cho công tác phát triển nhà ở cho sinh viên, công nhân, người có thu nhập thấp. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành các quyết định xác định Nhà nước sẽ đầu tư trực tiếp nhà ở cho sinh viên, điều kiện ưu đãi cho các doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở cho công nhân và những ưu đãi nếu doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp. Nghĩa là hành lang pháp lý đã thông, nhưng thủ tục thực hiện các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp thì chưa thoáng.

Nhiều ý kiến đề xuất: Ngoài việc tháo gỡ vốn, thì ưu tiên hàng đầu là các Bộ, ngành chức năng ngồi lại với nhau để "thanh giản" thủ tục hành chính. Nếu thủ tục giấy tờ cho việc đầu tư một toà nhà ở chỉ mất sáu tháng, thì có thể tiết kiệm được 20% giá thành, giá bán căn hộ vì thế giảm đi, người thu nhập thấp mới có khả năng tiếp cận được nhà.

Cơ hội mua nhà cho người thu nhập thấp

Chính vì những vướng mắc trên, thời gian qua mới chỉ có một số khu nhà ở cho sinh viên, công nhân được khởi công tại Đại học Thái Nguyên, tỉnh Vĩnh Phúc, Hải Dương… và một số tỉnh, thành phía Nam. Nhưng phần đông đều do nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, chưa nhiều những dự án đầu tư bằng vốn doanh nghiệp như khu nhà ở do Công ty CP bê tông Xuân Mai xây dựng ở TP Vĩnh Yên hay xã Thủy Xuân Tiên, Hà Nội.

Khảo sát trên địa bàn Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, căn hộ có diện tích trên dưới 50m2 mức giá từ 500 đến 700 triệu đồng bán rất chạy. Tuy nhiên, với mức giá này thì người có thu nhập trung bình năm đến sáu triệu đồng/tháng cũng chưa thể mua được nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước. Bởi thế, hướng sáng nhất cho người thu nhập thấp mua được nhà là thông thoáng thủ tục, công khai quỹ đất, quỹ nhà ở, để từ đó doanh nghiệp tính toán phương án đầu tư, còn người dân cũng có nhiều nhà để lựa chọn.

Theo các chuyên gia Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, thì việc giảm thuế VAT cho doanh nghiệp xây nhà cho người thu nhập thấp từ 10% xuống còn 5%, miễn hoàn toàn tiền sử dụng đất đã là ưu đãi lớn. Nhưng thực tế biết bao giờ doanh nghiệp mới nhận được đất thì lại là chuyện thủ tục hành chính.

Sau khi tham quan khu nhà ở cho công nhân tại Xuân Mai và Vĩnh Yên do Công ty CP Bê tông và xây dựng Xuân Mai làm chủ đầu tư, lãnh đạo nhiều địa phương đều có chung nhận xét: Để có quỹ nhà ở cho người thu nhập thấp, ngoài cơ chế pháp lý, còn cần đến sự đột phá về công nghệ và sáng tạo của doanh nghiệp.

Để đáp ứng nhu cầu của người thu nhập thấp, nhiều ý kiến ủng hộ việc phát triển các khu chung cư do tư nhân đầu tư xây dựng, trên cơ sở đúng pháp luật. Vì những chủ đầu tư này sẵn có quỹ đất ở, lại không phải chi phí khác đội giá thành nhà ở.

DiaOcOnline.vn - Theo Công An Nhân Dân