Lạm phát mới có dấu hiệu giảm tốc đã có những ý kiến và cả đề xuất về việc điều chỉnh các chính sách để cứu DN và hỗ trợ tăng trưởng. Bộ Xây dựng vừa đề xuất nới lỏng tín dụng BĐS. Nhưng các chuyên gia cảnh báoo, không thể dễ dãi và phân tâm trước nhưng lời “kêu xin” thiếu cơ sở.

Làm khó

Cách đây hơn một tháng, khi chính sách thắt chặt tiền tệ bắt đầu tác động mạnh mẽ tới các hoạt động của nền kinh tế thì đã có những tiếng kêu ca khó khăn do lãi suất cao, hạn chế nguồn vốn gây ảnh hưởng tới các DN. Chính vì thế, không chỉ các hiệp hội đại diện cho các nhóm DN khác nhau lên tiếng kêu ca và đề xuất hỗ trợ để ổn định sản xuất, lãnh đạo của Hiệp hội ngân hàng vốn được coi là "người trong cuộc" để thực thi chính sách tiền tệ cũng lên tiếng cho rằng: không nên thắt chặt chính sách tiền tệ thêm vì có thể sẽ gây ra những khó khăn cho DN và nền kinh tế.

Tuy nhiên, những ý kiến đó trở nên lạc lõng khi việc thắt chặt các chính sách thắt chặt đang được thực thi một cách mạnh mẽ. Tuy nhiên, đến cuối tháng 5 và tháng 6, khi dấu hiệu giảm tốc độ gia tăng của lạm phát đã thấy rõ thì những "kêu ca" này lại có dịp rộ lên. Thậm chí, một chuyên gia lo ngại, việc kêu ca này không chỉ có các đại diện cho khối DN, tư nhân mà còn có những người trong bộ máy điều hành tỏ ra sốt sắng về việc giảm lãi suất để hỗ trợ DN.

Trao đổi mới đây với báo chí, địa diện Hiệp hội DN nhỏ và vừa đã bày tỏ hy vọng, CPI giảm là một xu hướng tốt, chặn đứng đà tăng giá kéo dài liên tiếp trong 8 tháng qua, sẽ mang lại những tác động tích cực tới sản xuất, kinh doanh. Đại diện cho các DN cũng cho rằng, vấn đề đáng lo ngại của nền kinh tế là lãi suất ngân hàng thời gian qua ở mức cao khiến doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng để phát triển sản xuất, kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn, tạo nên nhiều rủi ro cho nền kinh tế.

Kêu ca của khối DN có vẻ đang được chú ý hơn khi họ dẫn lại lo ngại của Bộ Kế hoạch đầu tư cho rằng, cùng với lạm phát và nhập siêu, lãi suất là một vấn đề đáng lo ngại với kinh tế Việt Nam, ít nhất là trong 6 tháng tới, đe dọa tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Có lẽ vì thế, đến thời điểm này, những đề xuất giảm lãi suất và hỗ trợ khối DN dường như đang gây nên một sức ép không đáng có cho người điều hành.

Trong khi đó, mới đây nhất, Bộ Xây dựng lại đề xuất một nhóm giải pháp nhằm hỗ trợ thị trường bất động sản. Mặc dù cơ quan này cho rằng cần giữ nguyên, không tăng tỷ trọng tín dụng bất động sản nhưng những đề xuất này cũng gây ra không ít lo ngại.

Theo một chuyên gia tài chính, đề xuất giảm tỷ trọng như vay xây dựng khu đô thị; xây văn phòng cho thuê, xây dựng để chuyển nhượng trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng; vay xây dựng sửa chữa, mua nhà để bán; vay mua quyền sử dụng đất hoặc bồi thường giải phóng mặt bằng, khởi công dự án mới... được cho là hợp lý. Tuy nhiên, tăng tỷ trọng vay mua nhà để ở hay giữ nguyên để tiếp tục bơm vốn cho các vay xây dựng - kinh doanh trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng; vay xây dựng, sửa chữa nhà để ở hoặc đối với các dự án dở dang cần vốn để tiếp tục hoàn thành sản phẩm, bán và thu hồi vốn đầu tư... lại không ổn khi cố gắng cứu các DN đang "sắp chết". Việc này có thể tạo ra cầu mới trong nền kinh tế và gây ra những diễn biến khó lường trên thị trường, gây khó khăn cho chính sách điều hành tiền tệ.

Đặc biệt, vị chuyên gia này tỏ ra khó hiểu khi Bộ Xây dựng đề xuất hình thức chuyển nợ từ nhà đầu tư sang người mua nhà, bằng các ký lại kế ước vay giữa ngân hàng với nhà đầu tư sang khế ước vay giữa ngân hàng với người mua nhà. Bởi vì, đây là một cách làm khó hiểu và có vẻ như để đẩy khó khăn về phía người tiêu dùng để giảm gánh nặng cho DN và tạo cho họ một "lý lịch" để đi vay vốn.

Trong khi đó, Bộ Kế hoạch - Đầu tư vừa mới công bố con số cắt giảm đầu tư công cho biết các bộ, ngành, địa phương đã cắt giảm, điều chuyển vốn đầu tư phát triển kế hoạch năm 2011 của 2.048 dự án với tổng kinh phí 5.556,4 tỷ đồng. Đối với nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã rà soát, cắt giảm, điều chuyển số vốn 2.777,6 tỷ đồng của 126 dự án. Các tập đoàn kinh tế và tổng công ty Nhà nước cắt giảm 907 dự án với tổng vốn 39.212,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch - Đầu tư cũng không dấu nổi thất vọng khi cho biết, nhiều nơi có nơi còn triển khai chậm, chưa cắt giảm, điều chuyển, giãn tiến độ, đình hoãn triệt để các dự án khởi công mới sử dụng vốn ngân sách Nhà nước.

Thậm chí, một chuyên gia từ bộ này lo ngại, nhiều địa phương, các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước vẫn báo cáo con số cắt giảm đầu tư công hết sức chung chung. Phần lớn chỉ phản ánh kế hoạch cắt giảm số dự án, song chưa nêu cụ thể số dự án cắt giảm tính đến cuối tháng 6. Điều này có thể khiến cho việc cắt giảm đầu tư công vốn đã chậm lại càng thêm kéo dài.

Đặc biết, tại buổi giao ban mới đây, nhiều địa phương vẫn tiếp tục thể hiện thái độ thiếu quyết liệt trong cắt giảm bằng cách xin tiếp tục các dự án đáng lễ thuộc diện đình hoàn và xin được sử dụng nguồn vốn dôi ra từ việc cắt giảm số dự án đầu tư để giải ngân cho một số công trình khác.

Trước tình trạng này, chuyên gia từ Bộ Kế hoạch - Đầu tư đã than thở, mặc dù bộ đã có công văn nêu rõ các dự án phải cắt giảm nhưng các đia phương vẫn tìm nhiều lý do để din tiếp tục. Thậm chí, chuyên gia này còn bày tỏ lo ngại khi tính đến 15/6 tình trạng bội chi ngân sách vẫn khá cao, với 30.145 tỷ đồng.

Và như thế, kế hoạch cắt giảm đầu tư, tiết kiệm chi tiêu đến thời điểm nay vẫn chưa phát huy tác dụng. Thậm chí còn có nguy cơ lặp lại tình trạng những năm trước nói là cắt giảm nhưng cuối cùng lại tăng cao và thâm hụt ngân sách.

Đừng rối

Trao đổi về những đề xuất mới đây của Bộ Xây dựng, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết chưa nhận được đề xuất chính thức từ Bộ nên chưa thể có ý kiến nào. Tuy nhiên, quan điểm từ lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước là dù làm gì thì vẫn bán sát Nghị quyết 11 để kiêm quyết cắt giảm và thắt chặt. Trước một số đề xuất về ưu tiên vốn cho một số nhóm BĐS, Ngân hàng Nhà nước cho rằng, cần phải có sự phối hợp để rà soát và phân loại theo tiêu chí rõ ràng rời mới có thể có quyết định được. Thị trường BĐS rất nhạy cảm và sự chi phối của nhóm lợi ích nên phải thận trọng, không thể vì đề xuất hay điều chỉnh mà nghĩ rằng có thể nới lỏng chính sách.

Cùng với những đề xuất về BĐS, trước những hy vọng về giảm lãi suất để hỗ trợ DN, chính thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã nhiều lần khẳng định sẽ tiếp tục thắt chặt và cho rằng, chống lạm phát thì lãi suất phải cao và điều đó có thể ảnh hưởng đến một số DN nhưng đó là điều phải chấp nhận vì mục tiêu ổn định dài hạn.

Thậm chí, trao đổi bên lề vào sáng 28/6, đại diện Ngân hàng Nhà nước tiếp tục nêu lại quan điểm của nhiều chuyên gia đã được thống nhất tại cuộc họp mới đây của Ủy ban kinh tế Quốc hội là những bản chất yếu kém của nền kinh tế là lạm phát cao, hiệu quả đầu tư thấp, thâm hụt ngân sách và mất cân đối cán cân thanh toán tổng thể. Những yếu kém này chưa được khắc phục thì cần tiếp tục theo đuổi chủ trường mà Bộ Chính trị và Chính phủ đã đề ra, không đặt nặng vấn đề tăng trưởng trong một vài năm tới để tập trung ổn định vĩ mô.

Đồng tình với quan điểm này, trong một diễn đàn đối thoại với đại diện DN và các ngân hàng, trước các lo ngại về lãi suất tăng cao, ông Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam bày tỏ quan điểm: cần quyết liệt ở vấn đề lãi suất chống lạm phát. Lúc này có thể "đau" nhưng sẽ tốt cho dài hạn. Nếu nới lỏng ngay thì cung tiền lên, lạm phát trở lại ngay, chính các doanh nghiệp sẽ phải trả giá lập tức. Trong vấn đề lãi suất là phải quyết liệt. Nếu lạm phát giảm thì cũng phải chờ một độ trễ chứ không nên giảm lãi suất ngay. Nếu mạnh tay thì lạm phát trong ngắn hạn sẽ chuyển biến rất nhanh, và khi đó sẽ từng bước để có cơ chế lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp.

Nhắc lại quan điểm này, trong trao đổi mới đây, ông Thiên cho rằng, cần tiếp tục theo đuổi chính sách thắt chặt tiền tệ. Bên cạnh đó, ông Thiên nhấn mạnh, trong quá trình kiềm chế lạm phát, chắc chắn sẽ phải trả giá. Lúc này, một số doanh nghiệp yếu kém hơn sẽ không chịu được. Ngoài chính sách tiền tệ, Chính phủ phải siết mạnh đầu tư công và chi tiêu ngân sách để dành vốn bơm ra cho doanh nghiệp.

Lạm phát đến tháng 6 đã có xu hướng giảm tốc độ tăng nhưng thực chất là nó vẫn tăng và đang hướng đến mức rất cao. Dự báo 15% đã không còn phù hợp và Bộ Kế hoạch - Đầu tư đang tính chuyện nới chỉ tiêu lên 17 - 18%. Như thế, chưa có bất cứ lý do gì để lạc quan khi lạm phát giảm tốc đề nói chuyện nới lỏng để tăng trưởng. Bên cạnh đó những yếu kéo hệ thống như bất ổn kinh tế vĩ mô vẫn còn tiếp tục, không chỉ thể hiện qua lạm phát mà đứng đằng sau đó là mức độ sử dụng vốn trong nền kinh tế (ICOR), thâm hụt ngân sách, thâm hụt thương mại... thì nền kinh tế vẫn đang ở trong vòng rủi ro lớn từ nội tại của mình.

Vì thế, trong thời điểm này, dù có thể có những tiếng kêu ca nhưng không nên vì thế mà dễ dãi, phân tâm. Chúng ta không nên quên bài học năm 2010. Khi lạm phát bắt đầu giảm, Nhà nước vừa có tín hiệu nới lỏng chính sách tiền tệ thì ngay lập tức lạm phát trở lại. Điều đó không chỉ gây ra hậu họa cho đến bây giờ đối với nền kinh tế mà còn làm mất niền tin của xã hội. Bài học đó cần phải nhớ để kiên trì chính sách, thậm chí "mặt lạnh" với những đòi hỏi ngắn hạn và lợi ích nhóm đang nhen nhóm.

DiaOcOnline.vn - Theo DĐKTVN