Bộ Xây dựng vừa có văn bản quy định số lượng doanh nghiệp (DN) được vay ưu đãi gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng xây dựng nhà ở xã hội (NoXH) và các dự án chuyển đổi công năng sang NoXH.

Theo đó, trong 30 dự án đã được duyệt để ngân hàng xem xét, cho vay vốn từ gói hỗ trợ này chỉ có 4 dự án DNNN, còn lại là dự án của DN tư nhân và cổ phần không có vốn nhà nước, DN cổ phần có vốn nhà nước nhưng Nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối.  Thông tin này nhằm lý giải những thông tin về việc Bộ Xây dựng ưu đãi, thiên vị DNNN mà bỏ quên DN tư nhân trong việc xét duyệt vay nguồn vốn ưu đãi.

Trước hết, tạm không bàn đến việc ưu tiên hay không, bởi lẽ trong bối cảnh hàng trăm DN trông chờ vào gói tín dụng hỗ trợ này, chọn, bỏ DN nào luôn là bài toán khó. Hỗ trợ càng nhiều, tâm lý chạy đua cạnh tranh càng trở nên quyết liệt. Tuy nhiên, phản ứng của dư luận cho thấy liên quan đến các dự án NoXH, cơ quan chủ quản cần thận trọng nhiều hơn nữa không chỉ bởi tâm lý “tị nạnh” của DN mà còn rất nhiều vấn đề “khó nuốt” xoay quanh loại hình nhà ở này.

Cách đây chưa lâu, chung cư mini đã gây nên cơn sốt trên thị trường BĐS. Thời điểm đó, loại hình nhà ở này nhận được sự “cưng chiều” đặc biệt từ phía cơ quan chủ quản, khi việc thông qua được đánh giá khá thoáng và cũng không có tiêu chí cụ thể để quản lý.

Thậm chí, việc mua bán cũng rất dễ dàng khi chỉ cần công chứng, không phải qua sàn giao dịch BĐS như nhà chung cư. Và thực tế đã chứng minh “chiều quá hóa hư”, các chủ đầu tư đồng loạt tìm đủ mọi cách để lách. Kết quả người dân mua căn hộ của hầu hết chung cư mini không được cấp sổ đỏ, bởi những vi phạm khi xin cấp phép, xây vượt tầng, không đảm bảo cháy nổ… của chính chủ đầu tư.

Từ chỗ là một giải pháp được kỳ vọng giải tỏa cơn khát nhà ở đô thị, chung cư mini đang tạo nên nhiều sự bất an bởi những nguy cơ tiềm ẩn. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra với NoXH nếu Nhà nước quá coi trọng việc tăng cung phân khúc này mà quên đi mục tiêu quản lý.

Bởi thực tế hiện trạng các dự án xin chuyển đổi sang NoXH đa phần là những bãi hoang cỏ mọc um tùm, sắt thép hoen gỉ, trong đó có cả dự án dự kiến giao nhà vào năm 2012. Với hiện trạng bi đát như vậy, cùng khả năng tài chính của DN yếu kém, những lo ngại về việc tiền nhà nước có thể “đổ sông đổ biển”, hoặc chủ đầu tư tìm đủ mọi cách để lách là điều hoàn toàn có cơ sở.

Những ưu ái dành cho loại hình NoXH là một tín hiệu rất khả quan cho thị trường BĐS và người dân đô thị có nhu cầu mua nhà. Tuy nhiên, để những căn hộ này đến được với người dân đúng như cơ quan nhà nước kỳ vọng, việc kiểm tra, giám sát không thể lơ là, mà bài học từ chung cư mini có lẽ là câu trả lời thực tế nhất.