Đó là ý kiến mà các doanh nghiệp (DN) đưa ra như là một nguyên nhân làm cho chương trình nhà ở xã hội (NƠXH) của TPHCM bế tắc.

Tại Hội nghị cơ chế chính sách phát triển nhà ở trên địa bàn TP do Sở Xây dựng tổ chức ngày 22-5, các DN cũng kiến nghị nên xây dựng những dự án về NƠXH riêng, nếu dự án nào cũng “nhét” NƠXH vào sẽ không khả thi.

20% dành cho NƠXH: Khó thực hiện

Theo dự thảo về một số cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy chương trình phát triển nhà ở tại TP của Sở Xây dựng, để tạo ra quỹ đất phát triển NƠXH, TP phải kiên quyết thực hiện quy định tại NĐ 90/CP của Luật Nhà ở là DN phải dành 20% quỹ đất có hạ tầng hoàn chỉnh để đầu tư xây dựng NƠXH đối với những dự án trên 10ha.

Các DN cho rằng, đây là điều bất hợp lý. Những dự án trong nội thành mà dành 20% cho NƠXH thì DN không đáp ứng nổi mà đối tượng được thụ hưởng cũng không ở nổi. Bên cạnh đó, chính quy định này sẽ không khuyến khích các DN tham gia vào các dự án 10 ha.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Lê Hoàng Châu đưa ra ví dụ: Mới đây, một DN xin TP giao đất với diện tích… 9,9 ha để làm dự án ngay bên cạnh cầu Thủ Thiêm. Đây có thể là một trong những hành vi “né” 20% nghĩa vụ NƠXH của các DN.

Ông Châu cũng cho rằng, với quy định DN phải dành 20% quỹ đất cho NƠXH là quá lớn, các DN nếu thực hiện quy định này sẽ lỗ và như thế thì chẳng có DN nào làm vì không đáp ứng được nhu cầu sinh lợi của nhà đầu tư.

Theo ông Châu, để phát triển NƠXH, Nhà nước nên điều tiết nghĩa vụ của các DN thông qua chính sách thuế để phát triển những dự án riêng cho NƠXH chứ đừng bắt dự án nào cũng dành 20% cho NƠXH sẽ rất lam nham và không khả thi. Các DN cũng kiến nghị NƠXH chỉ nên có một loại, đó là căn hộ chung cư cho thuê với giá thật rẻ và đảm bảo các tiêu chuẩn và tiện nghi tối thiểu cho người ở.

Ông Đặng Đức Thành, Tổng Giám đốc Công ty CP Xây dựng - Thương mại Căn nhà mơ ước, cho rằng NƠXH chỉ nên cho thuê, đừng bán. Vì nếu cho bán thì đối tượng được ở sẽ bán đi và những người ở trong các dự án NƠXH sẽ không còn là đối tượng ban đầu nữa.

NƠXH phải ở xa trung tâm TP?

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Lê Hoàng Châu cho rằng, nên hình thành các khu nhà ở theo ngành nghề như cư xá công nhân vệ sinh, đường sắt, lực lượng vũ trang… để tránh cho người ở tâm lý phải cư ngụ trong khu NƠXH.

Ông Đặng Đức Thành cũng kiến nghị nên đổi cụm từ “nhà ở thu nhập thấp” và “nhà ở tái định cư” để thống nhất gọi chung là “nhà ở phát triển” để tránh “mất giá” cho các khu NƠXH.

Tại hội nghị, đa số DN đồng ý NƠXH phải được xây dựng tại các khu vực có giá trị đất không cao, tức là những khu vực xa trung tâm TP như huyện Hóc Môn, Cần Giờ, Bình Chánh… Tuy nhiên, những khu NƠXH phải được kết nối giao thông với khu trung tâm để người dân đi lại dễ dàng.

Kỹ sư Phan Phùng Sanh - Phó Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật xây dựng TP - cho rằng, dân số tại TPHCM đến năm 2020 - 2050 dự kiến khoảng 12 triệu dân. Do đó, để phát triển NƠXH mà cứ hễ khu đất nào trống là “nhét” vào thì rất khó thực hiện. “Hiện nay, đất tại TP đã gần hết, do đó hướng phát triển NƠXH là phải hình thành tại các khu đô thị vệ tinh và các khu này phải có hạ tầng kỹ thuật hoàn chỉnh, công trình phúc lợi như chợ búa, trường học… đầy đủ thì dù có nằm cách xa TP 30 - 50 km cũng không phải là vấn đề”.

Ông Sanh cũng cho rằng, để thực hiện tốt chương trình NƠXH, TP không chỉ kiếm chỗ xây nhà mà cần phải giải quyết bài toán việc làm cho các đối tượng trên.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP, chương trình NƠXH của TP với mục tiêu xây dựng 1,1 triệu m² cho cán bộ công chức, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp (không kể nhà lưu trú công nhân), đến nay đã hoàn thành được 8.439 căn (trong đó 3.685 căn chung cư và 4.754 nền đất), tương đương với 759.510m². Tuy nhiên, con số trên chủ yếu là từ các dự án nhà ở cho cán bộ công nhân viên chức được UBNDTP giao đất cho các cơ quan đơn vị thực hiện.

Sở Xây dựng cho rằng các dự án này triển khai khá chậm (chỉ khoảng 23/49 dự án được hoàn thành) vì bồi thường giải phóng mặt bằng chậm. Sau khi có Luật Nhà ở, TP đã chỉ đạo các sở - ngành hướng dẫn cho Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn làm chủ đầu tư xây dựng thí điểm NƠXH, bao gồm 2 lô chung cư cho thuê là chung cư Tân Mỹ quận 7 cao 12 tầng (600 căn hộ), đang hoàn thiện và dự kiến sẽ đưa vào sử dụng trong năm nay; chung cư An Sương quận 12 cao 6 tầng (176 căn hộ) đang chuẩn bị khởi công.