Dự án chậm tiến độ, chủ đầu tư chấp thuận trả lại khách vốn góp, nhưng chỉ thanh toán dần vài chục triệu đồng mỗi tháng. Có người phải đợi gần 3 năm mới nhận lại hết số tiền.

Chị Thanh đăng ký mua một căn hộ tại dự án Chung cư binh đoàn 12 (Thanh Trì, Hà Nội) do Công ty cổ phần đầu tư Bất động sản Thuận Thành làm chủ đầu tư vào cuối năm 2010. Bên cạnh khoản tiền nộp vào dự án với giá 12 triệu đồng một m2, chị còn mất khoản chênh 3,5 triệu mỗi m2 cho đơn vị môi giới. Trong đợt một, tổng số tiền chị phải thanh toán là 360 triệu đồng.

Ký hợp đồng góp vốn với chủ đầu tư được 6 tháng, thị trường rơi vào giai đoạn khủng hoảng và đến nay dự án vẫn là đám đất trống. Chị cùng 200 người mua nhà tại đây nhiều lần kéo nhau đến tận trụ sở công ty tại Thuận Thành, Bắc Ninh để đòi lại tiền nhưng chưa hề nhận được đồng nào.

"Đến giờ chủ đầu tư lại hứa đang hoàn thiện mọi thủ tục để khởi công dự án. Nếu khách hàng vẫn có nhu cầu mua nhà thì tiếp tục đóng tiền theo đơn giá cũ. Còn nếu không khách hàng sẽ được hoàn lại số vốn đã góp nhưng công ty sẽ thanh toán làm 4 đợt, nhưng không nói rõ thời hạn trả trong bao lâu", chị Thanh kể.

Chị cũng cho biết, chủ đầu tư chỉ thanh toán khoản tiền đã đóng theo hợp đồng là 160 triệu, còn số tiền chênh khoảng 200 triệu thì đơn vị này không chịu trách nhiệm.

Chị Mai, khách hàng góp hơn 600 triệu để mua căn hộ của một dự án tại Hà Đông từ đầu năm 2010 nhưng đến nay, công trình vẫn chưa được triển khai. Gần đây, do áp lực từ phía khách hàng, doanh nghiệp thông báo sẽ trả lại số tiền góp vốn. Tuy nhiên, mỗi tháng người mua chỉ được nhận lại 20 triệu đồng. Theo đó, phải mất gần 3 năm chị Mai mới có thể nhận hết khoản tiền đã góp.

Tuy không đến mức bi đát như những khách hàng trên nhưng anh Ninh (Thanh Xuân) cũng bị đẩy vào thế thua thiệt khi thỏa thuận với chủ đầu tư để tìm ra phương án giải quyết với dự án chậm tiến độ. Đầu năm 2010, anh Ninh mua một căn biệt thự ở một dự án tại Mê Linh. Dự án mới triển khai xong phần hạ tầng rồi đắp chiếu suốt từ đó. Gần đây, nhiều khách hàng muốn đòi lại khoản góp vốn nên chủ đầu tư đưa ra phương án đổi trả bằng một căn hộ tại một dự án khác ở Hà Đông cũng của đơn vị này.

"Tuy nhiên, ngay cả tòa nhà này hiện giờ cũng mới bắt đầu triển khai phần móng. Hơn nữa, giá trị căn hộ chỉ bằng khoảng 70% số tiền chúng tôi đã nộp trước đó để mua dự án tại Mê Linh. Số tiền chênh hơn 200 triệu trước đây trả cho sàn cũng coi như mất", anh Ninh nói.

Luật sư Bùi Quang Hưng, Văn phòng luật BQH và cộng sự cho biết những điều khoản trong hợp đồng mua căn hộ là thỏa thuận dân sự. Hợp đồng thường được chủ đầu tư soạn thảo các nội dung có lợi cho mình nên kể cả khi ra tòa, người mua nhà cũng thường là bên chịu lép vế.

"Các nội dung như chậm bàn giao nhà, phạt lãi suất... hoặc phương án xử lý khi có sự cố trong các hợp đồng trước đây thường ít khi được đề cập đến. Trong khi người mua nhà nếu vi phạm các điều khoản thì lại bị phạt hoặc thanh lý hợp đồng. Tuy nhiên, khi thị trường sốt, nhà đầu tư chưa lường trước được những hệ lụy này, do đó đến nay kể ra ra tòa cũng khó giành được lợi thế", vị này nói.

Cũng theo ông Hưng, để bảo vệ quyền lợi của mình thì những người mua nhà nên tham khảo hoặc tìm đến dịch vụ trợ giúp về pháp lý.

Trong một cuộc hội thảo gần đây, nhóm nghiên cứu thuộc trường Đại học Kinh tế Quốc dân nhận định hiện nay, các chính sách bảo vệ quyền lợi của bên mua bất động sản của Việt Nam chưa thực sự tốt. Điều này cũng là căn nguyên khiến tình trạng khiếu kiện hoặc lừa đảo gia tăng. Để gây dựng niềm tin với thị trường, Chính phủ, các nhà làm luật cần có cơ chế để đảm bảo những cam kết của người bán phải được thực thi.