Sau khi cơ quan thuế công bố công khai những doanh nghiệp bất động sản còn nợ thuế và dự án nợ tiền sử dụng đất, người mua nhà tại những dự án này cảm thấy lo lắng trước nguy cơ mua nhà nhưng không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ).

Nguy cơ không được cấp sổ đỏ

Công ty cổ phần Sông Đà - Thăng Long, chủ đầu tư dự án Usilk City (Hà Đông, Hà Nội) dẫn đầu danh sách doanh nghiệp (DN) nợ thuế theo công bố của Cục Thuế Hà Nội, với số nợ lên đến hơn 375 tỷ đồng (trong đó chủ yếu là tiền phạt do chậm nộp thuế). Dự án này cũng “nổi tiếng” vì chậm tiến độ suốt nhiều năm qua, điều này càng khiến người mua nhà tại dự án này thêm lo lắng. Dự án có 8 tòa nhà từ 101 - 108 thì nay mới chỉ có 3 tòa nhà 101 - 103 là sắp hoàn thiện, còn lại đang trong tình trạng thi công dang dở.

Anh Nguyễn Bằng Tường, một khách hàng mua nhà lo lắng: “Với tình hình chủ đầu tư nợ thuế, cộng với việc dự án treo 5 - 6 năm nay, không biết bao giờ chúng tôi mới nhận được nhà và có sổ đỏ”.

Cùng chung nỗi lo lắng, chị Đào Trang (quận Cầu Giấy) cho biết, gia đình chị đã dành toàn bộ số tiền tiết kiệm mua một căn chung cư tại Thanh Xuân của Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển nhà Hà Nội. “Khi nghe thông tin DN này nợ thuế hơn 100 tỷ đồng, tôi lo lắng không biết liệu dự án bao giờ hoàn thành, căn hộ chúng tôi mua có được cấp sổ đỏ hay không? Nếu không được thì coi như gia đình tôi trắng tay”, chị Trang băn khoăn.

Theo Cục Thuế Hà Nội, trong số 38 dự án bất động sản (BĐS) nợ tiền thuế và tiền sử dụng đất, nhiều dự án người mua nhà đã nộp đủ tiền và chờ bàn giao nhà. Khi tên tuổi các dự án nợ thuế được công khai, người mua mới “ngã ngửa” vì căn nhà của mình có khả năng không được cấp sổ đỏ.

Đảm bảo quyền lợi tối đa cho người mua

Theo luật sư Nguyễn Hồng Hà, Phó Tổng giám đốc Công ty Luật Hoàng Giao, đối với việc dự án bị nợ thuế, người mua nhà cũng có một phần trách nhiệm vì đã không tìm hiểu kĩ thông tin, không yêu cầu chủ đầu tư phải chứng minh đã hoàn thiện các nghĩa vụ tài chính trước khi kí hợp đồng mua nhà. Theo ông Hà, ngay cả khi đóng tiền mua nhà theo đợt, người mua nhà cũng phải yêu cầu chủ đầu tư phải xuất hóa đơn theo đợt, một trong những điều kiện để người dân được cấp sổ đỏ sau này. Nếu chủ đầu tư chưa nộp đủ nghĩa vụ tài chính thì sẽ không được cấp hóa đơn và sẽ không có hóa đơn cấp cho người mua nhà.

Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật BASICO cũng cho rằng, để tránh mua phải những dự án còn nợ thuế, khi ký hợp đồng góp vốn hoặc mua bán căn hộ, khách hàng nên yêu cầu chủ đầu tư cung cấp các chứng từ, giấy tờ chứng minh việc đã hoàn tất nghĩa vụ với Nhà nước để làm cơ sở xem xét có nên mua nhà tại các dự án đó hay không.

Trao đổi với phóng viên báo Tin Tức, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh cho biết, việc không hoàn thành nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư với nhà nước là trách nhiệm của chủ đầu tư. Để người mua nhà không bị “cầm dao đằng lưỡi” trong giao dịch, cần phải có những giải pháp đảm bảo quyền lợi cho họ.

“Hiệp hội BĐS đã kiến nghị cơ quan nhà nước tạo thuận lợi nhất cho người dân được cấp sổ đỏ nếu đã đóng đủ tiền. DN vi phạm pháp luật thì phải tự chịu trách nhiệm, kể cả ngân hàng thương mại nếu không quản lý được dòng tiền cho vay cũng phải liên quan trách nhiệm, người mua nhà không thể nắm rõ thông tin như DN được”, ông Châu cho hay.

Về hướng xử lý, ông Lê Thanh Nam, Trưởng phòng Quản lý đất đai (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) cho biết, trong số 38 dự án nợ tiền thuế do Cục thuế Hà Nội công bố, có những dự án đã triển khai từ lâu, có dự án là mới. Theo thông báo 327/TB-VPCP ngày 22/8/2013 của Văn phòng Chính phủ về việc thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, những dự án thực hiện trước năm 2013, chủ đầu tư đã bàn giao nhà và người mua nhà đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính của nhà nước thì sẽ vừa xử lý chủ đầu tư vừa xem xét cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà tại các dự án.

Với những dự án nợ thuế đất nhưng đã bàn giao nhà cho người dân thì theo thủ tục cải cách hành chính của TP Hà Nội, thay vì chủ đầu tư nộp hồ sơ tại Sở TNMT thì cá nhân, người dân có nhu cầu làm sổ đỏ cũng có thể liên hệ cơ quan tiếp nhận hồ sơ của Sở.

“Còn những dự án sau 2013 thì chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nghĩa vụ nhà nước quy định thì người mua nhà mới được xem xét cấp sổ đỏ, còn khi chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính thì không được cấp”, ông Nam cho biết. Đối với các dự án đang nợ thuế và tiền sử dụng đất, cơ quan thuế sẽ có nhiều biện pháp để cưỡng chế nếu chủ đầu tư vẫn chây ỳ từ tài khoản ngân hàng hoặc phong tỏa tài khoản ngân hàng của DN.

Theo luật sư Nguyễn Hồng Hà, Luật Kinh doanh BĐS mới sửa đổi sẽ yêu cầu chủ đầu tư phải mua bảo lãnh cho nhà ở hình thành trong tương lai, do đó, quyền lợi của người mua nhà được đảm bảo chắc chắn hơn.

Hiện nay, việc chủ đầu tư nợ thuế là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chậm cấp sổ đỏ. Nếu cơ quan quản lý có giải pháp xử lý và ngăn chặn tình trạng nợ thuế thì nguy cơ bị chậm cấp sổ đỏ của người dân mới được giải quyết.