Vừa qua, trong một cuộc hội thảo tổ chức tại TPHCM liên quan đến việc phát triển thị trường bất động sản, nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Đặng Hùng Võ đã có bài tham luận đề xuất nhiều giải pháp quan trọng. Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Việc sắp xếp lại cho hợp lý các nguồn thu từ đất là một nhiệm vụ quan trọng, vừa lâu dài và vừa phải giải quyết ngay để chống đầu cơ, tích trữ đất đai, cắt cơn sốt giá đất hiện nay.

Nguồn thu hợp lý về đất đai thường được xác định trên nguyên tắc: một là xem xét lại hình thức giao đất, cho thuê đất để tạo công bằng giữa hai hình thức này (hiện nay tiền thuê đất trung bình chỉ bằng 35% tiền sử dụng đất), tạo bình đẳng giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài (nhà đầu tư trong nước được giao đất, nhà đầu tư nước ngoài được thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê); hai là giảm thuế về chuyển quyền sử dụng đất, lệ phí trước bạ để khuyến khích các giao dịch chính thức về bất động sản, tạo thị trường công khai minh bạch; ba là tính thuế sử dụng đất trên nguyên tắc đánh lũy tiến ở mức cao vào trường hợp đầu cơ, tích trữ đất đai; bốn là tính thuế tài sản gắn liền với đất và thuế hạ tầng do nhà nước hoặc cộng đồng đầu tư ở mức phù hợp.

Các nguyên tắc nêu trên có thể cụ thể hóa trong hoàn cảnh hiện nay của thị trường bất động sản nước ta.

Đối với hình thức giao đất, cho thuê đất, chỉ áp dụng hình thức giao đất đối với trường hợp sử dụng đất lâu dài (cho đất ở và đất có nguồn gốc là đất ở); nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài được bình đẳng chọn lựa hình thức thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê hoặc thuê đất trả tiền hàng năm đối với đất sử dụng có thời hạn.

Đối với thuế có liên quan đến CQ SD đất và mua bán bất động sản, cần giữ nguyên tắc tính thuế theo mức thu nhập từ giao dịch với thuế suất đủ thấp để người tham gia giao dịch thấy rằng nộp thuế nhưng được nhà nước bảo vệ quyền lợi trong giao dịch trên thị trường chính thức có lợi hơn trốn thuế trong giao dịch trên thị trường “ngầm” mà không được bảo vệ. Đánh thuế thấp đối với giao dịch bất động sản là khuyến khích việc đăng ký chính thức các giao dịch, sớm có một thị trường công khai, lành mạnh.

Hiện nay, có thể tạm giữ nguyên thuế suất 28% của giá trị thu nhập từ giao dịch đối với tổ chức kinh tế (bằng thuế suất đối với mọi thu nhập khác của doanh nghiệp).
 
Đối với hộ gia đình, cá nhân, chỉ nên áp dụng thuế suất khoảng 10% - 15% giá trị thu nhập từ giao dịch (hộ gia đình, cá nhân hiện vẫn nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất với mức thuế là 4% của giá trị bất động sản đưa vào giao dịch cộng với 1% trước bạ, giá đất tính thuế đã tăng rất cao nhưng tỷ suất thuế vẫn giữ nguyên là không hợp lý). Lệ phí trước bạ không nên tính theo 1% giá trị giao dịch mà nên chuyển thành khoản tiền phụ thuộc vào mức độ phức tạp của giấy tờ trong giao dịch.

Đối với thuế sử dụng đất sản xuất nông nghiệp, tiếp tục miễn trong trường hợp sử dụng đất dưới hạn mức giao đất, cần tính thuế ở mức thấp như hiện nay trong trường hợp sử dụng đất từ hạn mức giao đất tới hạn mức nhận chuyển quyền, cần tính thuế lũy tiến từng phần theo diện tích trong trường hợp sử dụng đất vượt hạn mức nhận chuyển quyền.

Đối với thuế sử dụng đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, cần đánh ở mức 0,1% - 0,3% giá trị đất trong trường hợp sử dụng đất hiệu quả, dánh lũy tiến từng phần ở mức cao khoảng 5% - 20% giá trị đất theo thời gian trong trường hợp có đất nhưng không đưa vào sử dụng hoặc sử dụng không đúng tiến độ, không hiệu quả và cứ sau ba năm không nộp thuế thì nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường.

Đối với thuế sử dụng đất ở, cần đánh ở mức 0,05% - 0,2% trong trường hợp sử dụng đất trong hạn mức diện tích đất ở, trong hạn mức diện tích nhà ở và đánh lũy tiến từng phần cao khoảng 5% - 25% theo diện tích trong trường hợp có đất ở, có nhà nhưng không sử dụng hoặc sử dụng vượt hạn mức đất ở, vượt diện tích sàn nhà ở và cứ sau ba năm không nộp thuế thì nhà nước thu hồi và không bồi thường.

Thuế hạ tầng là thuế đánh vào lợi thế của bất động sản mà nhà đầu tư được hưởng từ hạ tầng chung do nhà nước hoặc cộng đồng đầu tư. Thuế hạ tầng được tính trên phần giá bất động sản tăng thêm mà không phải do nhà đầu tư tạo nên kể từ khi nhà đầu tư bắt đầu sử dụng đất đến thời điểm tính thuế với thuế suất khoảng 0,5% - 5% giá trị tăng thêm của bất động sản.

Theo Sài Gòn Giải Phóng