Dù tín dụng bất động sản tăng trưởng chưa đến mức đáng lo, nhưng cách thức ngân hàng đứng sau doanh nghiệp bất động sản đang cảnh báo nguy cơ cho vay theo kiểu “đâm lao phải theo lao”.

Tín dụng bất động sản tăng gấp đôi dư nợ chung

Theo Phó thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, tính đến cuối tháng 5/2015, tín dụng bất động sản tăng 10,89%. Như vậy, tín dụng bất động sản đã tăng nhanh gấp đôi so với tăng trưởng dư nợ chung toàn hệ thống (cùng thời điểm, tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 5%).

Tín dụng bất động sản tăng do thị trường bất động sản có dấu hiệu ấm lên. Trong 6 tháng đầu năm 2015, giao dịch nhà ở tăng mạnh, đạt trên 14.000 giao dịch. Hiện dư nợ cho vay lĩnh vực này đạt 330.000 tỷ đồng, tức tăng khoảng 70% so với thời điểm đầu năm 2012 (giai đoạn siết chặt tín dụng bất động sản).

Trao đổi với báo chí sau cuộc họp Tổ điều hành kinh tế vĩ mô cuối tuần qua, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, tại cuộc họp Thống đốc NHNN đã giải thích về những lo ngại liên quan đến bong bóng bất động sản có thể trở lại, khi vốn ngân hàng đổ vào lĩnh vực này tăng  gấp đôi tốc độ tăng trưởng tín dụng cho toàn bộ nền kinh tế.

“NHNN giải thích, vừa qua  bất động sản có nhiều khởi sắc, các dự án được tiếp tục triển khai và khởi công mới nên vốn vào đây có tăng và thị trường có ấm lên, tiêu thụ sản phẩm bất động sản có tăng nên lĩnh vực này hút vốn là bình thường. Trong số vốn này không chỉ có vốn từ ngân hàng. Thêm nữa, việc tăng này nằm ở phân khúc nhà đầu tư bán trực tiếp tới người tiêu dùng, không qua trung gian, nên ngân hàng có thể kiểm soát dự án có sản phẩm. Do đó, hạn chế bong bóng bất động sản và phát sinh nợ xấu”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh thông tin lại.

Trước đó, trả lời câu hỏi của báo chí về hiện tượng tăng mạnh của tín dụng bất động sản, bà Hồng khẳng định, tín dụng bất động sản tăng chưa đến mức đáng lo ngại bởi tỷ trọng còn nhỏ, chiếm tỷ trọng 8,3% tổng dư nợ toàn hệ thống. Hơn nữa, thời gian qua, tín dụng bất động sản chủ yếu phục vụ nhu cầu thật (xây dựng hoàn thiện các khu xây dựng nhà ở bán và cho thuê, đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân) chứ không phải đầu tư vào kinh doanh bất động sản.

Ngân hàng đang phải “theo lao”?

Hiện nay, gần như 100% ngân hàng thương mại cổ phần đều tham gia cho vay mua nhà và tài trợ các dự án bất động sản. Ở chiều ngược lại, hầu như doanh nghiệp đầu tư bất động sản nào cũng có một ngân hàng đứng sau tài trợ vốn. Đây là lý do nhiều chuyên gia cảnh báo, hiện nhiều ngân hàng đang phải cho vay theo kiểu “trót đâm lao thì phải theo lao”.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, một thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia cho biết, nhiều doanh nghiệp bất động sản đang tồn tại chủ yếu dựa vào tín dụng ngân hàng, ngân hàng ngừng bơm vốn thì doanh nghiệp có nguy cơ đổ vỡ. “Vì vậy, nhiều ngân hàng trước đây trót cho doanh nghiệp bất động sản vay thì nay phải đầu tư tiếp để hoàn thiện dự án dang dở hoặc xây dựng những dự án mới tính thanh khoản cao để vực doanh nghiệp dậy. Đây cũng là một cách “nuôi nợ” để đòi nợ”, vị chuyên gia này phân tích.

Ngay cả trường hợp doanh nghiệp bất động sản không vướng nợ xấu, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, cho vay bất động sản luôn tiềm ẩn rủi ro, nhất là khi tín dụng tăng trưởng nóng kèm theo nguy cơ “bong bóng”. TS. Hiếu cảnh báo, ngân hàng cần lựa chọn kỹ phân khúc thị trường khi cho vay lĩnh vực này.

Hiện cơ quan quản lý đang chỉ đạo đẩy mạnh xử lý nợ xấu bất động sản cũng như quản lý chặt dư nợ bất động sản. Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM khẳng định, từ nay đến cuối tháng 9/2015, các ngân hàng thương mại tại TP.HCM phải hoàn thành xử lý 100% nợ xấu trong lĩnh vực bất động sản. Nếu doanh nghiệp có nợ xấu thì ngân hàng không được cho vay bất kỳ khoản nào, kể cả khi có phương án đầu tư kinh doanh tốt, có hiệu quả cao.

Bà Hồng cũng khẳng định, dù tín dụng bất động sản tăng không có sự đột biến, song NHNN không chủ quan với diễn biến này và vẫn kiểm soát chặt chẽ.

Ngay cả Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cũng cảnh báo, dù dòng tiền của ngân hàng và của xã hội vào bất động sản tăng là tín hiệu tốt, song cũng phải cảnh giác với bong bóng bất động sản.

Đây cũng là lý do Chính phủ yêu cầu kiểm soát chặt và thận trọng hơn nữa tín dụng bất động sản.