Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến dự thảo quy chuẩn Việt Nam về quy hoạch đô thị và thiết kế kiến trúc cảnh quan, trong đó cho phép các khu đô thị được xây nhà liên kế (nhà phố) trên lô đất tối thiểu 25 m2. Nếu quy định này được ban hành, bộ mặt đô thị có nguy cơ bị băm nát.

Những căn nhà siêu mỏng, siêu nhỏ khiến bộ mặt đô thị nhếch nhác, phản cảm - Ảnh: D.Đ.Minh

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng tại nhiều tuyến đường mới mở, như tuyến đại lộ Phạm Văn Đồng mới đưa vào sử dụng, đại lộ Mai Chí Thọ... sau khi giải phóng mặt bằng đã “lòi” ra hàng loạt căn nhà siêu mỏng, siêu nhỏ gây “nhức mắt” cho người  nhìn, gây phản cảm về kiến trúc, thẩm mỹ và an toàn thấp. "Trong khi chúng ta đang quyết liệt chống xây dựng nhà siêu mỏng, siêu méo; cấm xây nhà trên những lô đất hình dáng không thích hợp, quy định này sẽ hợp thức hóa nhà siêu mỏng tồn tại”, ông Đực nói.

Theo TS Dư Phước Tân, Trưởng phòng Nghiên cứu quản lý đô thị, Viện Nghiên cứu phát triển (thuộc UBND TP.HCM), đối với nhà phố ở mặt tiền các con đường, đặc biệt là những con đường lớn thì không thể cho tồn tại những căn nhà nhỏ xíu như vậy vì đó là bộ mặt của TP. “Vấn đề này liên quan đến mỹ quan đô thị, đến hiện đại hóa. Những căn nhà nhỏ 25 m2 sẽ không xây lên tầng cao được. Trong khi những tuyến đường mới mở thường quy hoạch những căn nhà từ 3 tầng trở lên. Chính vì vậy, cần có giai đoạn nghiên cứu, lấy ý kiến thật nhiều ở các địa phương khác nhau. Bởi nó có thể phù hợp với địa phương này, mà không phù hợp với các địa phương khác. Đưa ra luật chung sẽ không phù hợp”. TS Tân phân tích.

Lãnh đạo một huyện ở TP.HCM, cho biết rút kinh nghiệm từ những dự án phân lô hộ lẻ để lại hạ tầng nhếch nhác, các khu đô thị hiện hữu ở nội đô xây dựng nhà cửa không đồng bộ, TP đã ban hành quy định tách thửa đối với các quận, huyện. Trong đó, khu vực ngoại thành diện tích không nhỏ hơn 80 m2, nội thành diện tích khu đất không nhỏ hơn 36 m2. Vậy nếu cho phép phân lô xây dựng những căn nhà 25 m2 sẽ “rối” cho cơ quan quản lý trong việc quản lý hạ tầng, tách thửa đất, cấp phép xây dựng và cấp giấy chứng nhận. Không những thế, hiện có rất nhiều căn nhà méo mó, nay hợp thức hóa cho xây nhà 25 m2 sẽ phát sinh thêm nhiều nhà ổ chuột, siêu mỏng, làm cho bộ mặt đô thị nhếch nhác, rối rắm.

“Đá” luật Nhà ở

Theo quy định hiện hành tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM… diện tích thửa đất được cấp sổ đỏ không nhỏ hơn 30 m2. Dự thảo quy chuẩn của Bộ Xây dựng cho phép khu đô thị được xây tối thiểu 25 m2 để xây nhà sẽ “đá” các quy định hiện hành.

Luật sư Nguyễn Văn Trường, Đoàn luật sư TP.HCM, phân tích các địa phương đều quy định diện tích tối thiểu lô đất được cấp sổ đỏ, nhưng phải từ 30 m2 trở lên. Do đó, Bộ Xây dựng đưa ra quy chuẩn diện tích nhỏ hơn là không hợp lý. Nhưng quan trọng hơn là Bộ đang làm luật ngược quy trình. Vì cần phải có ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản trong hệ thống pháp luật về đất đai, xây dựng, kinh doanh bất động sản theo hướng chấp nhận cho tồn tại diện tích nhỏ hơn là 25 m2 trước, sau đó con số này mới được đưa vào dự thảo Quy chuẩn xây dựng mới thì hợp lý hơn. “Khi xây dựng văn bản luật phải đồng nhất với các quy định khác, không thể làm luật theo ý chí của cá nhân hay của từng ngành nào. Bộ Xây dựng cần xây dựng luật dựa trên các quy định của luật Xây dựng, luật Đất đai”, luật sư Trường kiến nghị.

Một lãnh đạo của Sở Xây dựng TP.HCM cho biết Sở mới gửi bản góp ý cho dự thảo này. Trong đó khẳng định nên giữ lại quy định cũ trong Quy chuẩn 01 năm 2008 quy định, khu đô thị mới tối thiểu 45 m2 (mặt tiền phải 5 m - PV) mới được xây dựng, khu đô thị cũ tối thiểu 36 m2 mới cho xây dựng. “Thử tưởng tượng ở các khu đô thị mới nếu cho xây nhà trên các khu đất 25 m2 sẽ làm tăng mật độ dân số, tăng áp lực lên hạ tầng xã hội hạ tầng kỹ thuật. Như tôi ra khu phố cổ Hà Nội những khu nhà cũ trước đây nhìn li ti, lắt nhắt, rất ngột ngạt. Chúng ta đang phấn đấu nâng diện tích nhà ở cho người dân nhưng nay Bộ Xây dựng lại hạ cấp xuống cho xây các căn nhà nhỏ xíu làm giảm chất lượng sống của người dân, ảnh hưởng lớn đến bộ mặt đô thị. Nếu cho các căn nhà cũ hiện hữu nhỏ 25 m2 nâng cấp lên thì được, còn cho xây mới thì tôi phản đối”, vị này nêu quan điểm.