- Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành xây dựng phương án công trình chứa vật, chất nạo vét  tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân thay thế cho phương án nhận chìm trên biển.

Ngày 11-9, tin từ UBND tỉnh Bình Thuận cho biết, ông Nguyễn Sỹ Hiệp, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ vừa ký Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ sau buổi làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận.

Theo thông báo này, ngày 20-8 tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã chủ trì làm việc với lãnh đạo tỉnh Bình Thuận để giải quyết các kiến nghị của tỉnh. Tham dự có lãnh đạo các Bộ KH&ĐT; Tài chính, GT&VT; NN&PTNT, Văn phòng Chính phủ; Tập đoàn Điện lực VN (EVN) và Bộ TN&MT.

Cụ thể, Chính phủ giao Bộ Công Thương chỉ đạo EVN chủ trì, phối hợp với các Bộ TN&MT, NN&PTNT và UBND tỉnh Bình Thuận khẩn trương xây dựng phương án đầu tư xây dựng công trình chứa vật, chất nạo vét từ khu vực cảng, luồng, vũng quay tàu tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Trong đó tính đến phương án của UBND tỉnh Bình Thuận đề xuất xây dựng kè chắn sóng kết hợp chứa vật chất nạo vét thay thế phương án nhận chìm trên biển để tổng hợp đánh giá, so sánh và đề xuất lựa chọn phương án tối ưu theo qui định.

Về công trình kè chống xói lở bờ biển, bảo vệ khu dân cư, UBND tỉnh Bình Thuận chủ trì, lấy ý kiến các Bộ GTVT, TN&MT, Xây dựng, NN&PTNT, KH&ĐT, Tài chính để làm rõ sự cần thiết, quy mô và phương án kỹ thuật phù hợp để lập dự án theo qui định. Trên cơ sở đó giao Bộ KH&ĐT chủ trì phối hợp với các Bộ Tài chính, Công thương đề xuất mức hỗ trợ cụ thể từ dự phòng ngân sách Trung ương cho tỉnh Bình Thuận. Trong đó có tính đến phương án hỗ trợ một phần của EVN, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Được biết, ngày 2-5, UBND tỉnh Bình Thuận có văn bản giao Sở NN&PTNT hoàn chỉnh hồ sơ, đề xuất chủ trương đầu tư công trình kè tạo bãi chứa vật chất, chất nạo vét tại trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân, để trình cấp thẩm quyền duyệt khi có chủ trương của Thủ tướng Chính phủ.

Để chứa 3 triệu m3 vật, chất nạo vét từ trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, tỉnh Bình Thuận dự kiến đầu tư 456 tỷ đồng xây dựng hệ thống kè có chiều dài gần 5 km. Diện tích san lấp sau khi xây dựng kè là 55 ha, tại 2 thôn Vĩnh Hưng và Vĩnh Tiến (xã Vĩnh Tân, Tuy Phong), đảm bảo tạo được bãi chứa khối lượng vật chất nạo vét còn lại từ khu vực cảng chuyên dụng của trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Về nguồn vốn thực hiện dự án, Bình Thuận đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, cân đối nguồn vốn Trung ương hỗ trợ khẩn cấp từ thu thuế nhập khẩu 2017 của cảng Vĩnh Tân, nguồn từ các chủ đầu tư có khối lượng nạo vét trong bến cảng chuyên dụng của trung tâm nhiệt điện Vĩnh Tân hoặc từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương.

Trước đó, Bộ TN&MT cũng đã có công văn gửi các bộ, ngành liên quan xem xét kiến nghị thực hiện dự án của tỉnh Bình Thuận. Sau đó, Bộ TN&MT đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, đề nghị xem xét, quyết định chủ trương của dự án.

Bộ TN&MT cũng yêu cầu tỉnh Bình Thuận đánh giá tình hình phát sinh vật chất nạo vét tại trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và các khu vực khác, từ đó có giải pháp tổng thể để xử lý đảm bảo phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường.

Tháng 6-2017, Bộ TN&MT cấp phép cho Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 được nhận chìm 1 triệu m3 bùn, cát nạo vét xuống biển. Chủ dự án cũng đã nhanh chóng tập kết sà lan, cơ giới, phao quây, màn chắn bùn chuẩn bị nạo vét và nhận chìm theo giấy phép được cấp trong sự lo lắng dõi theo của hàng triệu người yêu biển.

Vị trí nhận chìm chỉ cách không xa Khu bảo tồn biển Hòn Cau, nơi có hàng vạn rạn san hô và động, thực vật biển quý hiếm. Cạnh đó vùng biển này còn là một trong 18 vùng nước trồi quan trọng bậc nhất của thế giới. Điều quan trọng hơn là việc nhận chìm sẽ bị sóng biển và các dòng hải lưu sẽ phát tán kéo theo tác động rất lớn đến Hòn Cau, các khu vực nuôi tôm giống tốt nhất cả nước ở Vĩnh Tân, Cà Ná.

Và đặc biệt là sinh kế của hàng triệu ngư dân bao đời nay bám biển. Hàng triệu người từ những nhà khoa học, giáo viên, học sinh hay những người hành nghề xe ôm, tiểu thương, nội trợ đến những ngư dân chân chất đều phản đối dự án này bởi hậu quả sẽ tác động đến từng bữa ăn của mỗi gia đình.

Cùng với các báo, Pháp Luật TP.HCM vào cuộc phản biện mạnh mẽ nhiều vấn đề cho đến khi dự án nhận chìm dừng lại.

Thế nhưng đến tháng 6-2018, Bộ TN&MT một lần nữa có văn bản lấy ý kiến về việc chủ đầu tư Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 3, sẽ tiến hành nạo vét vật chất khu trước bến cảng và vật chất nạo vét phát sinh gần 1 triệu m3 dự kiến nhận chìm ở khu vực biển Vĩnh Tân trên diện tích 300 ha. Khu vực nhận chìm ở biển cách ranh giới Khu bảo tồn Hòn Cau 6 km.

Tuy nhiên lần này cả Bộ NN&PTNT cùng UBND tỉnh Bình Thuận không đồng ý và yêu cầu lựa chọn phương án dùng vật liệu nạo vét để san lấp mặt bằng.