UBND quận 12 (TP.HCM) cấp giấy đất ở cho chủ cũ, người sau mua với giá đất ở, nay quận bảo mình cấp sai, đúng ra đó là đất nông nghiệp.

Năm 2003, bà Tăng Thị Lệ Thu ở Hóc Môn (TP.HCM) mua hơn 1.500 m2 đất tại phường Tân Thới Nhất, quận 12. Miếng đất này đã được quận 12 cấp giấy đất ở, vì vậy khi mua, bà Thu đã mua với giá đất ở toàn bộ diện tích này.

Đất ở bồi thường theo giá đất nông nghiệp

Theo bà Thu, năm 2009, bà bị thu hồi hơn 500 m2 (trong tổng số hơn 1.500 m2 đất nêu trên) để phục vụ cho dự án công trình tiêu thoát nước cải thiện ô nhiễm kênh Tham Lương - Bến Cát - Rạch Nước Lên. Tuy nhiên, phần đất bị thu hồi này lại bị áp giá bồi thường theo giá đất nông nghiệp (hơn 160 triệu đồng cho 500 m2 đất), trong khi giấy chứng nhận ghi rõ đất của bà là đất ở.

Một năm sau, bà Thu nhận được quyết định của UBND quận 12 về việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trước đó cho bà mà không nói rõ lý do. Quá bức xúc, bà Thu nhiều lần có đơn khiếu nại gửi quận 12 nhưng không nhận được phản hồi. Mới đây, bà được UBND quận 12 mời lên giải thích bà mới biết lý do thu hồi là do năm 2003 quận đã cấp sai giấy chứng nhận cho bà.

Trích lục các tài liệu liên quan đến khu đất của mình, bà Thu mới biết năm 2002 UBND TP có quyết định thu hồi hơn 68 ha đất trên địa bàn các quận 12, Gò Vấp, Bình Chánh. Tuy nhiên, đây chỉ là quyết định thu hồi đất chung của TP, chưa xác định cụ thể ranh dự án. Tại quyết định này, UBND TP giao Sở Nông nghiệp phối hợp với các sở, ngành có liên quan để xác định mốc giới khu đất trên thực địa, lập bản đồ địa chính để Sở Địa chính - Nhà đất (nay là Sở TN&MT) phê duyệt. Đến năm 2008, Sở TN&MT mới phê duyệt bản đồ này.

Đối chiếu thời điểm khu đất của mình được cấp giấy (tháng 6-2003) với các văn bản liên quan đến công tác xác định ranh dự án, bà Thu nhận thấy việc quận 12 cấp giấy cho khu đất trên là trước thời điểm xác định ranh. “Có nghĩa là đất nhà tôi được cấp giấy trước khi hình thành dự án nên quận không thể thu hồi giấy của tôi, cũng như không thể bồi thường cho tôi theo giá đất nông nghiệp trong khi giấy cấp cho tôi đang là đất ở” - bà Thu nói.

Phải thu hồi do cấp sai

Năm 2010, Phòng Quản lý đô thị (QLĐT) quận 12 có văn bản báo cáo UBND quận về trường hợp đất của bà Thu. Văn bản khẳng định tại thời điểm cấp giấy cho bà Huỳnh Thị Ngọc (lúc đó chưa chuyển nhượng cho bà Thu) chưa có tài liệu nào đủ cơ sở pháp lý để xác định ranh của dự án. Tuy nhiên, “nếu chưa biết chính xác ranh mốc của dự án, phòng QLĐT cần thiết tham mưu cho quận công văn gửi chủ đầu tư đề nghị cho biết vị trí nhà đất có thuộc ranh dự án hay không. Nhưng phòng QLĐT đã không hỏi chủ đầu tư mà tham mưu cho quận ký cấp giấy chứng nhận cho bà Ngọc dẫn đến một phần diện tích đất trong giấy chứng nhận đã có quyết định thu hồi, giao đất của UBND TP. Việc phòng QLĐT tham mưu cấp giấy chứng nhận nêu trên là trái pháp luật”, văn bản nêu.

Sau đó, Thanh tra quận 12 tiến hành thẩm tra việc cấp giấy cho bà Ngọc và kết luận việc cấp giấy của quận 12 cho trường hợp này là sai và đề xuất quận thu hồi.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Phòng TN&MT quận 12 cho biết UBND TP đã có quyết định thu hồi đất năm 2002, khi đã có quyết định thu hồi đất thì không được phép cấp giấy chứng nhận. Tại thời điểm cấp giấy cho bà Ngọc, dù việc xác định ranh mốc dự án chưa rõ ràng thì cần phải được xác minh rõ để làm cơ sở cho việc cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, cả UBND phường Tân Thới Nhất và Phòng QLĐT quận 12 đều không làm rõ việc này nên việc cấp giấy cho bà Ngọc là trái quy định.

Ông Trần Văn Hoàng, Trưởng Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 12, cho  biết hiện bà Thu đã khởi kiện các quyết định hành chính của UBND quận 12 ra TAND quận 12. Hiện quận cũng đang chờ phán quyết của tòa án. “Nếu bà Thu thắng kiện thì quận sẽ hủy bỏ các quyết định bồi thường đã ban hành trước đó và tính lại mức bồi thường theo giá đất ở. Nếu bà Thu thua kiện, theo Phòng TN&MT, quận sẽ thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trước đó, đồng thời xem xét cấp lại giấy cho bà Thu. Theo quy định hiện hành, việc công nhận đất ở cho bà Thu sẽ không quá hạn mức đất ở của quận 12 (200 m2), phần còn lại là đất nông nghiệp. Trong trường hợp trên đất ở có nhà được xây dựng trước thời điểm 15-10-1993 thì bà Thu sẽ không phải nộp tiền sử dụng đất” - ông Hoàng cho biết.

“Trước đây gia đình tôi phải mua khu đất trên với giá đất ở. Nay bỗng dưng chỉ còn lại một phần rất nhỏ, còn lại là đất nông nghiệp thì quá thiệt thòi. Việc cấp giấy sai là lỗi của quận nhưng tại sao hậu quả chúng tôi phải chịu?” - bà Thu bức xúc.

Đã kiện nhưng bốn năm tòa chưa xử

Sau khi khiếu nại không được, năm 2011 bà Thu khởi kiện yêu cầu TAND quận 12 hủy quyết định thu hồi hủy bỏ giấy hồng và quyết định về việc hỗ trợ bồi thường khi thu hồi hơn 500 m2 đất theo giá đất nông nghiệp. Nhưng trong quá trình tòa thụ lý vụ kiện thì tháng 9-2012, UBND quận đã hủy bỏ quyết định bồi thường nêu trên và ban hành quyết định bồi thường hỗ trợ 160 triệu đồng để thay thế. Thấy giá bồi thường vẫn chưa thỏa đáng nên đầu năm 2014, bà Thu tiếp tục khởi kiện quyết định mới bằng một vụ kiện khác và cũng được TAND quận 12 thụ lý. Tuy nhiên, từ đó đến nay tòa chưa xét xử vụ án nào với lý do tòa cần thu thập chứng cứ. Tháng 5 vừa qua, TAND quận 12 đã ra quyết định nhập hai vụ án vào để giải quyết chung vì có liên quan với nhau…